Λουλούδια και Φυτά στη Μυθολογία Β

                                                                                      Κρόκος-Ζαφορά

Σύμφωνα με τη μυθική παράδοση, η ελληνική λέξη «κρόκος» προέκυψε όταν ο θεός Ερμής, παίζοντας στα λιβάδια με το φίλο του Κρόκο, τον τραυμάτισε θανάσιμα άθελά του στο κεφάλι. Πέφτοντας ο Κρόκος νεκρός, τρεις σταγόνες από το αίμα του έπεσαν στο κέντρο του λουλουδιού και προέκυψαν τρία νηματίδια στο χρώμα του αίματος. Έκτοτε το λουλούδι πήρε το όνομα κρόκος. 

Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή ο Κρόκος ήταν ένας νεαρός, που εξαιτίας ενός άτυχου έρωτα για τη Νύμφη Σμίλακα μεταμορφώθηκε στο ομώνυμο φυτό. Ταυτόχρονα η Σμίλαξ (βλέπε πιο κάτω) [ἐυστεφάνοιο δὲ κούρης Μίλακος ἱμείρων Κρόκος ἔσσεται ἄνθος Ἐρώτων (Νόνν., Διον. 12.85-86)] έγινε το ομώνυμο αναρριχητικό φυτό(Σμίλαξ Ασπίρα-Ουρβιά).

Οι θεϊκοί συμβολισμοί είναι προφανείς για τον κρόκο, το λουλούδι με τα σπάνια χαρίσματα, που έχει χρησιμοποιηθεί διαχρονικά μέχρι σήμερα σαν φάρμακο, άρτυμα και βαφικό υλικό.

Ο Όμηρος στην Ιλιάδα γράφει ότι όταν ο Δίας αγκάλιαζε την Ήρα φύτρωναν γύρω κρόκοι, ενώ σε άλλο σημείο αναφέρει “Ηώς μεν κροκόπεπλο” (Θ,1,Τ,1) παρομοιάζοντας την αυγή με το κίτρινο του κρόκου. 

Οι αφηγηματικές τοιχογραφίες της Μινωικής εποχής πιστοποιούν τη μεγάλη χρήση του κρόκου ως αρώματος, φαρμακευτικού και βαφικού υλικού. Γνωστή είναι η τοιχογραφία των ανακτόρων της Κνωσού της 2ης χιλιετίας π.Χ. με τον γαλάζιο κροκοσυλλέκτη πίθηκο.

Κροκοσυλλέκτρια στο Ακρωτήρι της Θήρας, 1650 π.Χ. 
Μουσείο Προϊστορικής Θήρας

Είναι χαρακτηριστική η περίφημη τοιχογραφία “κροκοσυλλέκτριες” από τη Σαντορίνη του 16ου π.Χ. αιώνα, όπου νέες, με πολύχρωμες ενδυμασίες συλλέγουν κρόκους από βράχους (εικ. 1). Παρατηρούμε άφθονη απεικόνιση κρόκων, ακόμη και στον αέρα με καταφανή σχεδίαση των στιγμάτων του άνθους, λόγω της σημασίας τους. Οι σειρές των τοιχογραφιών αυτών με τις τελετουργικές συλλογές του κρόκου καταδεικνύουν την ξεχωριστή θέση, που είχε την εποχή εκείνη ως βαφικό και φαρμακευτικό υλικό.

Ο περίτεχνος και τελετουργικός υφασμένος πέπλος, που κάθε πέντε χρόνια αφιέρωναν οι Αθηναίοι στη θεά Αθηνά κατά τη μεγάλη εορτή των Παναθηναίων, ήταν κροκωτός. Το ύφασμα της θεάς Άρτεμης ήταν επίσης κροκωτό (σημ. 1). Η Ιφιγένεια προσήλθε στη θυσία της με κροκοβαμμένο ύφασμα (Αισχύλος, Αγαμέμνων, 240-241). Ο Αισχύλος καταγράφει ότι τα επίσημα ενδύματα του Δαρείου ήταν βαμμένα με κρόκο (Αισχύλος, Πέρσαι, 192). Το ακαταμάχητο του χρώματος εμφανίζεται καθαρά στις κωμωδίες του Αριστοφάνη: η Λυσιστράτη παροτρύνει την Κλεονίκη να φτιάξει κροκωτό αραχνοΰφαντο φόρεμα, ώστε οι άνδρες από θαυμασμό να μην μπορούν ούτε το δόρυ να σηκώσουν (Αριστοφάνης, Λυσιστράτη, 51) ενώ ο Διόνυσος στους Βατράχους μεταμφιέζεται σε Ηρακλή φορώντας τη λεοντή επάνω από τον κροκωτό χιτώνα (Αριστοφάνης, Βάτραχοι, 46).

Από τους αρχαίους συγγραφείς ο Αριστοτέλης καταγράφει ότι υπήρχε άφθονος κρόκος στη Σικελία (Αριστοτέλης, Περί Θαυμασίων Ακουσμάτων, 840β). Ο Θεόφραστος μεταξύ άλλων περιγράφει την ποώδη φύση, την όψιμη βλάστηση με την παρατήρηση ότι το άνθος κρατάει μόνο λίγες ημέρες (Θεόφραστος, Περί Φυτών Ιστορία, 109, 166, 177). Θεωρεί πολύ καλό μυρωδικό το κρόκινο μύρο και καταγράφει ότι ο άριστος κρόκος βγαίνει στην Κιλικία και στην Αίγινα. Ο Στράβων θεωρεί ότι από το Κωρύκειο άντρο της Κιλικίας προκύπτει ο καλύτερος κρόκος (Forbes 1964). Ο Διοσκουρίδης καταγράφει τις φαρμακευτικές χρήσεις του κρόκου και θεωρεί τον κρόκο κράτιστο των φυτικών ιαμάτων ως αντιφλεγμονώδες, αναλγητικό, αντισηπτικό κ.ά. Θεωρεί καλύτερο σε ποιότητα τον προερχόμενο από την Κιλικία, με δεύτερο τον κρόκο της περιοχής του Ολύμπου της Λυκίας, ενώ θεωρεί κατώτερης ποιότητας τον κρόκο της Σικελίας (Διοσκουρίδης, Περί Ύλης Ιατρικής, 55, 173). Ο Πλίνιος συμφωνεί ότι ο άριστος κρόκος ήταν της Κιλικίας ενώ θεωρεί επόμενο καλύτερο τον κρόκο της Σαντορίνης (Forbes 1964).

Η πρώτη αναφορά σε καλλιέργεια κρόκου χρονολογείται από το 2300 π.Χ. καθώς καταγράφεται ότι ο Σαργών, βασιλιάς της περιοχής του Ευφράτη, γεννήθηκε στην πόλη Azupirano δηλαδή την “πόλη του κρόκου” (I.E.S. Edwards (ed.), The Cambridge ancient history, Τόμος 1, σελ. 148). Στην Αίγυπτο η πρώτη καταγραφή ήταν στον πάπυρο Ebers (1500 π.Χ.) όπου αναφέρεται ο κρόκος σε ιατρικά παρασκευάσματα.

Έλληνες, Αιγύπτιοι και Ρωμαίοι έκαιγαν κρόκο για θυμίαμα στους θεούς. Το ίδιο συνεχίζεται μέχρι σήμερα στην Ινδία και στην Κίνα όπου ακόμη και σήμερα τα ράσα των Βουδιστών είναι βαμμένα με κρόκο. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η χρήση του είναι διαχρονική και συνεχής σε όλη την Ανατολή από την Ινδία και τα υψίπεδα του Κασμίρ μέχρι τις δυτικές παραμεσόγειες χώρες. Στα περσικά ονομάσθηκε azafran και στα αραβικά zafaran, ενώ στη Μ. Ασία και στο Αιγαίο, στα νεότερα χρόνια, ζαφορά. Οι Ρωμαίοι διατηρούν το όνομα κρόκος ενώ το φυτό καλλιεργείται κυρίως στη Σικελία και στην Κυρηναϊκή. Η χρήση του κατά τους Βυζαντινούς χρόνους ήταν συνεχής. Από την εποχή του Μ. Κωνσταντίνου χρησιμοποιούνταν συχνά ως βαφικό υλικό σε χρυσογραφίες, αγιογραφίες (φωτοστέφανο αγίων) σε ξύλο ή τοίχους καθώς και σε βυζαντινά χειρόγραφα, όπου τα κεφαλαία γράμματα σύμφωνα με τις καλλιτεχνικές παραδόσεις βάφονταν με κρόκο. Οι εικόνες, οι παραστάσεις σε τοιχογραφίες και τα βιβλία που είχαν βαφεί με κρόκο διασώζονται μέχρι τις ημέρες μας.

Για τους χριστιανούς ο κρόκος είναι ένα από τα εξήντα υλικά, που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή του Αγίου Μύρου, δηλαδή του τελετουργικού υλικού που συμβολίζει τα πνευματικά δώρα του Αγίου Πνεύματος τα οποία λαμβάνουν οι πιστοί κατά τη διαδικασία του μυστηρίου του Χρίσματος (E. Βουτσινά, Κρόκος: Το χρυσάφι της ελληνικής γης, Καθημερινή, 18 Απριλίου 1999).

Στο Αιγαίο, όπως προαναφέρθηκε, ο κρόκος ως φαρμακευτικό και βαφικό υλικό ήταν γνωστός από την προϊστορική εποχή. Σε όλα τα νησιά των Κυκλάδων υπάρχει αυτοφυής κρόκος από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Η σύγχρονη κροκοσυλλογή είναι μικρής εμβέλειας. Γίνεται σε ορισμένα νησιά, όπως η Σαντορίνη, η Τήνος (υπάρχει και ομώνυμο χωριό), η Κάρπαθος κ.ά. Στην Αστυπάλαια ακόμη βάφουν όλα τα πασχαλινά εδέσματα με κρόκο. Στην Κρήτη η καλλιέργεια γινόταν από τη Μινωική εποχή και υπήρχαν μέχρι το πρόσφατο παρελθόν αρκετά χωριά με το όνομα κρόκος. Η παρουσία Βενετών εμπόρων στο Αιγαίο αλλάζει περιστασιακά το όνομα με το αραβικό ζαφορά ή σαφράνι να κυριαρχεί.

Σήμερα στην Ελλάδα χρησιμοποιείται ελάχιστα σε μορφή στιγμάτων ή σκόνης, σε εδέσματα, όπως λαμπρόπιτες, πασχαλινά κουλούρια κ.ά. Αλλά και ως υλικό έχει πολλές χρήσεις διότι εκτός από άρτυμα και βαφικό υλικό τροφών, είναι γνωστές οι ιδιότητές του σαν φάρμακο (αφροδισιακό κ.ά.). Στον ελλαδικό χώρο καλλιεργείται μόνο στο Ν. Κοζάνης, γύρω από το ομώνυμο χωριό Κρόκος. Στην περιοχή παράγονται 6-8 τόνοι αποξηραμένων στιγμάτων ετησίως. Θεωρείται το ακριβότερο μπαχαρικό με αρκετούς τόνους στιγμάτων να εξάγονται τυποποιημένοι σε διάφορες χώρες, κυρίως της Ανατολής.

Μυρτιά 

Είναι είδος φυτού που ανήκει στο γένος μύρτος (Myrtus) και στην οικογένεια των Μυρτοειδών (Myrtaceae)
Η μυρτιά δοξαζόταν στις σημιτικές θρησκείες και ήταν το ιερό φυτό της Πάφιου Αφροδίτης, η οποία όταν βγήκε γυμνή από τη θάλασσα κρύφτηκε πίσω από μια μυρτιά. Η μυρτιά ήταν το σύμβολο της ομορφιάς και της νεότητας. Η μυρτιά ήταν γνωστή από την αρχαιότητα, όταν χρησιμοποιούταν ως καλλωπιστικό φυτό στους ναούς.

Η μυρτιά συσχετίζεται επίσης με το γάμο. Ένας άλλος μύθος περιγράφει τη Φαίδρα να τρύπα τα φύλλα της μυρτιάς είτε από στενοχώρια είτε για να εκδικηθεί της Αφροδίτη, επειδή δεν την ερωτεύθηκε ο Ιππόλυτος. Αυτός ο μύθος προσπαθεί να εξηγήσει γιατί τα φύλλα της μυρτιάς μοιάζουν τρυπημένα όταν φαίνονται στον Ήλιο. Αυτά τα διαφανή στίγματα στην πραγματικότητα είναι αδένες με αιθέριο έλαιο.

Χρυσό στεφάνι από φύλλα μυρτιάς, με ένα πολύφυλλο άνθος στο κέντρο.
Παρόμοια χρυσά στεφάνια με φύλλα ελιάς,
 μυρτιάς, βελανιδιάς, δάφνης ή κισσού έχουν βρεθεί 
από τα μέσα του 4ου αι. π.Χ. σε βασιλικούς τάφους της Μακεδονίας 
και άλλων ελληνικών περιοχών. 
2ος αι. π.Χ. Διάμ. 0,17 μ. (ΓΕ 2088)
Προϊστορική, Αρχαία Ελληνική και Ρωμαϊκή Τέχνη
Μουσείο Μπενάκη

Ο Διοσκουρίδης κατέταξε τις μυρτιές σε αυτές με μπλε και σε αυτές με λευκούς καρπούς, οι οποίοι έχουν φαρμακευτικές ιδιότητες. Τους έδινε ως αντίδοτο για τσιμπήματα σκορπιών και αραχνών και για να θεραπεύσει ασθένειες της κύστης και την διάρροια, σε μορφή βρασμένου χυμού. Η συνταγή αυτή χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα στη παραδοσιακή ιατρική.

Στην αρχαιότητα παρασκεύαζαν με μυρτιά ένα αρωματικό κρασί, τον "μυρτινίτη οίνο", καθώς και αρωματικό λάδι (μύρτινον έλαιον). Τα μύρτα τρώγονται ωμά και γίνονται μ' αυτά εξαιρετικές μαρμελάδες. Με φύλλα μυρτιάς ή μύρτα αρωματίζονται κρέατα, λουκάνικα, κυνήγι, ψάρι, τυριά, τυρόπιτες, λικέρ, κρασιά και ξερά σύκα. Μπορούμε να ψήσουμε κρέας ή ψάρι στο φούρνο πάνω σε στρώμα από φύλλα μυρτιάς.

Οι κάτοικοι της Σαρδηνίας χρησιμοποιούν τους ώριμους καρπούς της για να παρασκευάσουν ένα εύγευστο και αρωματικό λικέρ.

Σύμβολο του έρωτα και της γονιμότητας - πολλοί είναι οι μύθοι, οι λαϊκές δοξασίες αλλά κι οι αναφορές στην ποίηση και την λογοτεχνία που συνδέονται με την Μυρτιά.

Οι περίφημοι κοσμηματοποιοί της αρχαιότητας έφτιαχναν εξαιρετικά κοσμήματα σε σχήμα φύλλων και καρπών μυρτιάς. Ένα υπέροχο χρυσό στεφάνι από μυρτιά βρέθηκε στους μακεδονικούς βασιλικούς τάφους της Βεργίνας στη Βόρεια Ελλάδα.

Επίσης, οι νικητές των Ολυμπιακών Αγώνων, πριν το στεφάνι κότινου (ελιάς), στεφανώνονταν με μυρτιές.

Νάρκισσος - Νάρκισσος Μανουσάκι

Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά πρόσωπα στην Ελληνική Μυθολογία ήταν και ο Νάρκισσος. Ένας ωραίος νέος της Βοιωτίας, γιος της Νύμφης Λειριώπης και του ποταμού Κηφισού χάριν του οποίου και αναπτύχθηκαν πολλές παραδόσεις (μύθοι).

Ας δούμε κάποιους από αυτούς τους μύθους:

Κάποια μέρα καθισμένος ο ωραίος Νάρκισσος κοντά σε μια πηγή, είδε το πρόσωπό του στα νερά της πηγής. Γοητεύτηκε τόσο από την ομορφιά του πού έμεινε εκεί ακίνητος θαυμάζοντας τον εαυτό του μέχρι που μαράζωσε και πέθανε στις όχθες της πηγής. Στη θέση εκείνη μετά από λίγο φύτρωσε το ομώνυμο άνθος, ως σύμβολο της φθοράς και των χθόνιων θεοτήτων.

Ο Νάρκισσος αδιαφορώντας για τον έρωτα, του επίσης ωραίου νέου Αμεινία, κατέστη τελικά ο ηθικός αυτουργός στην αυτοκτονία του δεύτερου. Τότε η Νέμεσις αποφάσισε να τον τιμωρήσει σκληρά με το ίδιο πάθος, υποκινώντας τον, να δει στο νερό της πηγής την εικόνα του (το είδωλό του) και να την ερωτευθεί τόσο, ώστε να πεθάνει από τον ανικανοποίητο έρωτα προς τον εαυτό του.

Ο Νάρκισσος, μετά το θάνατο της επίσης πανέμορφης δίδυμης αδελφής του Ηχούς, με τη οποία και ήταν ερωτευμένος, δεν έβρισκε παρηγοριά στη δυστυχία του εκτός από το να βλέπει τον εαυτόν του στο νερό κάποιας πηγής στις Θεσπιές και να θυμάται την αδελφή του. Μέχρι που πέθανε στη θέση εκείνη από εξάντληση.

Η γνωστότερη όμως και περισσότερο διαδεδομένη παράδοση για τον Νάρκισσο ήταν η παρακάτω που οφείλεται στον Οβίδιο (στο έργο του "Μεταμορφώσεις" ΙΙΙ 342). 

John_William_Waterhouse - Ηχώ και Νάρκισσος

Σύμφωνα μ΄ αυτή ο ωραίος Βοιωτός νέος, απασχολημένος να θαυμάζει την καθ’ όλα άριστη σωματική του διάπλαση από τις όχθες ποταμού, στα νερά του, δεν έδωσε καμία προσοχή ή δεν ανταποκρίθηκε στον εκδηλούμενο έρωτα της Νύμφης Ηχούς η οποία και συνεχώς τον καλούσε. Αποτέλεσμα ήταν, η μεν φωνή της Ηχούς να εξασθενεί συνέχεια σε τρόπο ώστε ν’ ακούγονται μόνο οι τελευταίες συλλαβές και να σβήνει, ο δε Νάρκισσος να πεθαίνει αυτοθαυμαζόμενος στο νερό του ποταμού που το χρησιμοποιούσε ως κάτοπτρο.

Ορχιδέα- Όρχις, σαλέπι, σερνικοβότανο

Στην ελληνική μυθολογία, ο Όρχις ήταν γιος μιας νύμφης και ενός σάτυρου. Κατά την διάρκεια των εορτών προς τιμή του Βάκχου, διέπραξε ιεροσυλία, επιχειρώντας να βιάσει μια ιέρεια. Η τιμωρία του ήταν να κατασπαραχθεί από άγρια θηρία και να μεταμορφωθεί σε ένα αδύνατο και σεμνό φυτό.

Ο Θέοφραστος ήταν ο πρώτος από τους αρχαίους συγγραφείς που αναφέρθηκε στις ορχιδέες. Ήταν αυτός που τους έδωσε την ονομασία Όρχις επιστημονικά, ορμώμενος από τον μύθο του Όρχι και αντανακλώντας την ομοιότητά της διπλοκόνδυλης ρίζας τους με τα ανδρικά γεννητικά όργανα, αυτά που ήταν αιτία της περιπέτειας του γέρου Όρχι. Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι μπορούσαν να ελέγξουν το φύλο των αγέννητων παιδιών τους τρώγοντας κονδύλους ορχιδέας. Αν ο πατέρας έτρωγε μεγάλους νεαρούς κονδύλους το παιδί θα ήταν αρσενικό, αν η μητέρα έτρωγε μικρούς κονδύλους το παιδί θα γεννιόταν θηλυκό.

Παιώνια-Φυτό της θεραπείας

Αυτοφυής στη χώρα μας, η Παιωνία είναι ένα από τα αρχαιότερα και ωραιότερα αγριολούλουδα. Θεωρήθηκε από τους Αθηναίους θεά και ονομάστηκε "Αθηνά Παιωνία".

Έχει χαρακτηριστεί από τον Παυσανία ως "πασάων βοτανέων βασιληίδα", ενώ στην Κίνα έχει ονομαστεί "βασιλιάς όλων των λουλουδιών".

Σύμφωνα με τον Ιπποκράτη, στο Περί φυτών ιστορίας, η Παιωνία μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αντισπασμωδικό στην επιληψία καθώς και σε άλλες νευρολογικές παθήσεις.

Ο Θεόφραστος, στην προσπάθειά του να προστατεύσει το πολύτιμο αυτό φυτό από την εκμετάλλευση, αναφέρει: "νύκτωρ κελεύουσι ορύττειν, εάν γαρ ημέρας και οφθή τις υπό δρυοκολάπτου... κινδυνεύειν τοις οφθαλμοίς...".

Ο Διοσκουρίδης στο έργο του Περί ύλης ιατρικής περιγράφει αναλυτικά το φυτό και δίνει γι' αυτό 18 συνώνυμα (αγλαοφώτις, θεοδώρητος, Ιδαίοι δάκτυλοι κ.ά.)Στη συνταγή του, 10 ή 12 κόκκινοι σπόροι θεραπεύουν το έλκος του στομαχιού, ενώ οι μαύροι διώχνουν τον εφιάλτη. Την ξεραμένη ρίζα την χρησιμοποιούσε στη μαιευτική, στους πόνους του στομαχιού, στον ίκτερο και στις παθήσεις των νεφρών και της κύστης

Ο Πλίνιος πρότεινε τους κόκκινους σπόρους για την κυκλοφορία του αίματος και τους μαύρους για τις γυναικολογικές παθήσεις. Το φυτό κατά την αρχαιότητα εθεωρείτο ιερό και ικανό να απομακρύνει τη βασκανία. Το μάζευαν νύχτα και με τα άστρα, οι πιο καθαροί και ειλικρινείς και πίστευαν ότι άμα κρεμαστεί στο λαιμό ως χαϊμαλί διώχνει όλες τις αρρώστιες και προ παντός την επιληψία. Την αποξηραμένη ρίζα τη χρησιμοποιούσαν ακόμη για να προκαλούν τοκετό και να βοηθήσει να βγει ο πλακούς και επίσης για να προκαλέσουν αποβολή του εμβρύου. Στην Κρήτη το βότανο το έλεγαν Πηγουνιά, Παγωνιά ή Παγώνια. Την χρησιμοποιούσαν για επούλωση τραυμάτων.

Πιστεύεται ότι η παιώνια πήρε το όνομα της από τον Παίωνα ή Παιάνα που φαίνεται ότι ήταν μια θεότητα της θεραπείας αφού είχε θεραπεύσει τον Άδη και τον Άρη από τραύματα. Ο μύθος που έχει σχέση με το λουλούδι λέει πως ο Παίων ήταν μαθητής του Ασκληπιού, του θεού της υγείας και της ιατρικής. Κάποτε, η Λητώ (μητέρα του Απόλλωνα και θεά της γονιμότητας), του δίδαξε πως να αποκτήσει μια μαγική ρίζα που φύτρωνε στον Όλυμπο η οποία απάλυνε τον πόνο των γυναικών κατά τον τοκετό. Ο Ασκληπιός ζήλεψε και αποπειράθηκε να σκοτώσει το μαθητή του.
Ο Δίας έσωσε τον Παίωνα από την οργή του Ασκληπιού μεταμορφώνοντάς τον στο λουλούδι της παιώνιας. Πάντως οι σπόροι της παιώνιας χρησιμοποιούνταν για τις έγκυες γυναίκες στην αρχαιότητα.

Παπαρούνα
Η παπαρούνα είναι ένα πανέμορφο μα και ντελικάτο άνθος.

Ανοίγει τα πέταλά της για μία μόνο μέρα και την επόμενη αρχίζει να φυλλορροεί.
Κι αν την κόψουμε, μαραίνεται γρήγορα.

Το όνομά της, όμορφο όσο και η ίδια, λένε πως προέρχεται από την κελτική λέξη "παπά", που σημαίνει "τροφή για μωρά", και φανερώνει τη συνήθεια των Κελτών να ανακατεύουν χυμό παπαρούνας στις κρέμες των μωρών, σαν φάρμακο για τις παιδικές αρρώστιες.

Η παπαρούνα πρωταγωνιστεί σε μύθους και λαϊκές δοξασίες εδώ και χιλιάδες χρόνια. Στην ελληνική μυθολογία ήταν το ιερό φυτό της θεάς Δήμητρας και ήταν σημάδι γονιμότητας. Οι Έλληνες πάλι έλεγαν πως το χρώμα της η παπαρούνα το χρωστάει στο αίμα του Άδωνη που ζούσε τέσσερις μήνες στον Κάτω Κόσμο και οκτώ με την Αφροδίτη στους κάμπους, στα βουνά, στα δάση και στους αγρούς.
Κάθε φορά που ερχόταν η εποχή να εγκαταλείψει τον Άδη και να έλθει πάλι πάνω στη γη, η φύση ολόκληρη τον υποδεχόταν με λαμπρότητα .
Τα χωράφια γίνονταν καταπράσινα, τα λουλούδια και τα δέντρα άνθιζαν και ένα υπέροχο άρωμα πλημμύριζε την ατμόσφαιρα.

Ο έρωτας της Αφροδίτης, για τον Άδωνη θύμωσε τόσο πολύ τον Άρη, ώστε μια μέρα έστειλε έναν κάπρο που με τους χαυλιόδοντές του πλήγωσε θανάσιμα τον πανέμορφο Άδωνη.

"Πεθαίνει ο όμορφος Άδωνις, κυθέρεια, τι να κάνουμε;

κορίτσια στηθοδέρνεστε και σχίστε τα ρούχα σας."

(Σαπφώ, 6ος αι.π.Χ.)

Η ερωτευμένη Αφροδίτη έχυσε τόσα δάκρυα όσες σταγόνες αίμα κύλησαν από την πληγή του αγαπημένου της. Από κάθε δάκρυ της φύτρωνε ένα τριαντάφυλλο, και από κάθε ρανίδα από το αίμα του Άδωνη φύτρωνε και μια παπαρούνα.  Στη Μινωική Κρήτη τη λάτρευαν ως τη "θεά της παπαρούνας" και την παρουσίαζαν με διάδημα από παπαρούνες. Στα Ελευσίνια μυστήρια τα αγάλματα της θεάς ήταν στολισμένα με άνθη παπαρούνα, ενώ λένε πως μετά την απαγωγή της κόρης της, της Περσεφόνης, από τον Πλούτωνα, η θεά απέκτησε ξανά γαλήνη πίνοντας ζωμό παπαρούνας. Επίσης, χάρη στις ηρεμιστικές και υπνωτικές της ιδιότητες, παρουσίαζαν τον γιο του Άδη, τον Ύπνο, και τη θεά Νύχτα με παπαρούνες στα μαλλιά και στα χέρια.  

Στη μυθολογία της Ανατολής η παπαρούνα γεννήθηκε από τα βλέφαρα του Βούδα όταν κάποτε, εκεί που έκλειναν τα μάτια του από τη νύστα, θέλησε να αντισταθεί στον ύπνο. Στη χριστιανική παράδοση, πάλι, η παπαρούνα φύτρωνε κάτω από το Σταυρό του Χριστού και οι σταγόνες από το αίμα Του που έσταζαν πάνω της της χάρισαν το όμορφο άλικο χρώμα της.

Σμίλαξ - Αρκουδόβατος - Ακρέβατος - Σαρσαπαρίλλα 

Η Σμίλαξ είναι φυτό που ζει στα δάση και στις ερημιές, εκεί που κυκλοφορούν αράχνες και πνεύματα. Στριφογυρίζει ελισσόμενη πάνω στον κορμό των δέντρων για να στηριχτεί. Ο άνθρωπος που χρειάζεται αυτό το φάρμακο, έχει ανασφάλεια! Αισθάνεται ότι ζει σε ένα εχθρικό περιβάλλον γεμάτο κινδύνους απροσδιόριστους και πρέπει να παλέψει.

Η σμίλαξ πρέπει να ήταν αυτή που εξαιτίας της πέθανε ο Κρόκος και όχι ο φίλος του ο Σμίλακας. Αυτό το μικρό κρινάκι, ερωτεύτηκε μια κοπέλα φιλόδοξη, που γαντζώθηκε και ανέβηκε στα ψηλά. 

"Αντρογυναίκα, τραχιά, πληγώνει ένα τρυφερό νέο σαν τον Κρόκο. Είναι ιδιότροπη, τρώγεται με τα ρούχα της. Σφίγγει τους άλλους, αλλά η ίδια δεν αντέχει τους περιορισμούς. Αισθάνεται ερωτική διάθεση, αλλά είναι συγκρατημένη. Η σμίλαξ είναι μια γυναίκα που παρά το δυναμισμό που δείχνει, κατά βάθος είναι ευαίσθητη, ανασφαλής και έχει ανάγκη από στήριξη. Ο κρόκος μπορεί να την παρασύρει με την τρυφερότητα, τα γέλια και τα τραγούδια του. Τραγουδάει κι εκείνη, τον ερωτεύεται, αλλά με τον παιδισμό του και την αστάθειά του δεν τις προσφέρει όσα χρειάζεται για να έχει αίσιο τέλος ο έρωτάς τους. Εκείνη είναι φιλόδοξη, θέλει να ανέβει στα ψηλά, αλλά δεν μπορεί να στηριχτεί πάνω στον νεαρό της εραστή. Οι ορμόνες της βράζουν, αλλά τα αγκάθια της πληγώνουν όποιον την αγκαλιάσει. Καρδιά με αγκάθια. Μένει μόνη και στην κλιμακτήριο είναι μια γυναίκα που φοβάται ότι η καρδιά της θα την προδώσει. Φοβάται το θάνατο. Όμως η φύση της χαρίζει μακροβιότητα. Ο νεαρός εραστής της έχει πεθάνει από τον καημό του για εκείνη κι αυτή μαραζωμένη, ρυτιδωμένη ζει τον έρωτα στα όνειρά της!"
Από το βιβλίο της: Νίκη Τσέκου Κόκκινη κλωστή δεμένη….. Από το Μύθο στην Ομοιοπαθητική.

Χρησιμοποιείται ρίζα του φυτού για την ενίσχυση του οργανισμού και προστατεύει από τις αυτοάνοσες διαταραχές, βοηθώντας τον οργανισμό να αποβάλει τις διάφορες τοξίνες που εμφανίζονται και δημιουργούν όπως η αρθρίτιδα, η ουρική αρθρίτιδα, σε προβλήματα του δέρματος όπως το έκζεμα και η ψωρίαση. Έχει αποδειχθεί ότι η Σαρσαπαρίλλα περιέχει συστατικά που βοηθούν τη δραστηριότητα της τεστοστερόνης στο σώμα. Για την ψωρίαση συνδυάζεται καλά με το Άρκτιο, το Αγριολάπαθο και το Γάλιο.

Τριαντάφυλλο-Ρόδο 

Υπάρχουν πολλές ιστορίες για το τριαντάφυλλο. Στην Ελληνική μυθολογία το τριαντάφυλλο δημιουργήθηκε από την θεά των λουλουδιών και της βλάστησης την Χλωρίδα. Αυτή μια μέρα βρήκε το άψυχο σώμα μιας νύμφης στο δάσος και το μεταμόρφωσε σε λουλούδι. Κάλεσε τότε την Αφροδίτη τη θεά της αγάπης και το Διόνυσο το θεό του κρασιού. Η Αφροδίτη χάρισε στο λουλούδι ομορφιά και ο Διόνυσος πρόσθεσε νέκταρ για να του δώσει γλυκιά ευωδιά. 

Ο Ζέφυρος ο θεός του ανέμου φύσηξε μακριά τα σύννεφα και έτσι ο Απόλλωνας ο θεός του Ήλιου μπόρεσε να λάμψει και να κάνει το λουλούδι να ανθίσει. Έτσι το τριαντάφυλλο δημιουργήθηκε και στέφθηκε "Βασιλιάς των λουλουδιών". Ένας μύθος μας πληροφορεί πως τα τριαντάφυλλα ήταν λευκά κανονικά στην αρχή. Αφού η Αφροδίτη και η Περσεφόνη κατάφεραν να συμφωνήσουν στο πως θα μοιράζονται τον έρωτα τους για τον Άδωνι, εκείνος θα σκοτωθεί κάποτε καθώς κυνηγούσε, από ένα αγριογούρουνο. Το αίμα του θα ποτίσει τα λευκά τριαντάφυλλα και θα τα βάψει κόκκινα! Ουσιαστικά δηλαδή εδώ γεννιέται το χρώμα στο φυτό.΄

Υάκινθος-Υάκινθος Ζουμπούλι
Ο Αμυκλαίος Απόλλων με τον οποίο ταυτίστηκε στους νεότερους χρόνους ο Υάκινθος, προφανώς ήταν άλλη θεότητα από την εθνική θεότητα των Δωριέων. Τα Υακίνθια οφείλουν το όνομα τους στο νεαρό ήρωα Υάκινθο, όνομα που είναι όμοιο με το άνθος υάκινθο, το γνωστό μας ζουμπούλι, γιούλι, το οποίο για τους αρχαίους Έλληνες ήταν σύμβολο θανάτου.

Nicolas Rene Jollain (1769) - Ανάκτορο Βερσαλλιών

Ο μύθος θέλει τον Υάκινθο γιο του Αμύκλου και της νύμφης Διομήδης.
Σύμφωνα με άλλο μύθο μητέρα του Υάκινθου ήταν η Κλειώ η κόρη του Πιέρου του Μάγνη.
Ο τριπόθητος, πανέμορφος νεαρός Υάκινθος ήταν εγκάρδιος φίλος του Απόλλωνα και μαθητής του. Βλέποντας ο Απόλλωνας τα πολυποίκιλα ταλέντα του νεαρού Υάκινθου, του δίδαξε την τοξευτική τέχνη (να τοξεύει), τη μαντική και την πάλη καθώς επίσης τη μουσική και έτσι με τη λύρα του, του δίδαξε να είναι καλλίφωνος. Ο Υάκινθος είχε μεγάλη κλίση στη μουσική και με τη λύρα του συνεχώς υμνούσε το δάσκαλο του Απόλλωνα..
Παράλληλα με τον Απόλλωνα όμως τη χάρη και το ταλέντο του νεαρού Υάκινθου, θαύμαζε και ο θεός Ζέφυρος, ο άνεμος, δίχως όμως να λαμβάνει και τον αντίστοιχο θαυμασμό του νεαρού, ο οποίος δεχόταν πάντοτε την φιλία του θεού, διασκέδαζε μαζί του, έπαιζαν και ασκούνταν, αλλά ο θαυμασμός του Υάκινθου για τον Απόλλωνα ήταν εμφανής.
Καθώς ο Απόλλωνας μάθαινε στο Υάκινθο δισκοβολία, μια μέρα στις όχθες του Ευρώτα ποταμού, ο Ζέφυρος φύσηξε δυνατά από την πλευρά του Ταΰγετου, κι ο δίσκος που πέταξε ο Απόλλωνας άλλαξε πορεία και χτύπησε στο κεφάλι τον νεαρό Υάκινθο.Με μεγάλη θλίψη και οδύνη ο Απόλλωνας έθαψε το σώμα του νεαρού στη γη.

Η μάνα Γη δεν άντεξε την οδύνη του θεού και στη θέση του θαμμένου σώματος του Υάκινθου, βλάστησε πανέμορφο λουλούδι, που στα φύλλα του έμοιαζε να έχει γραφτεί μια θρηνητική κραυγή ("ΑΙ" δηλαδή γοή στην αρχαιοελληνική γλώσσα) για να δηλώνει στα βάθη των αιώνων τα φιλικά αισθήματα της μάνας Γης και τη συμπαράσταση της προς το θεό που θρηνούσε.
Προς τιμή του Υάκινθου οι αρχαίοι Έλληνες θέσπισαν τα «Υακίνθεια» Γιορτή που συμβολίζει το θάνατο και την αναγέννηση της φύσης , του ανθρώπου…Τον θάνατο και την ανάσταση.
Η τέλεση των « Υακίνθειων » γινόταν στα τέλη της σημερινής άνοιξης και στις αρχές του καλοκαιριού. Κατά τον Παυσανία ήταν τόσο σημαντική γιορτή, που διαπραγματεύονταν ανακωχή για τις μέρες της γιορτής, για να τιμήσουν τον Υάκινθο και να υμνήσουν τον θάνατο και την ζωή. 

Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, ο Ζέφυρος ζηλεύοντας επειδή ο νεαρός προτιμούσε την παρέα του Απόλλωνα φύσηξε πάνω στο δίσκο κατευθύνοντας τον να χτυπήσει τον Υάκινθο.

Πηγές

http://www.glykokyriakis.gr
http://www.i-diadromi.gr
http://petra.pblogs.gr
http://markos-arthra.blogspot.gr
http://3lyk-n-filad.att.sch.gr
http://mythagogia.blogspot.gr
http://www.archaiologia.gr
http://votanakaifisi.blogspot.gr