Δύο αστείες ιστορίες από την αρχαιότητα

Από καιρό αναρωτήθηκα γιατί, στα χρόνια τα δικά μας, οι φιλόσοφοι αγνοούνται από τούς ανθρώπους εκείνους πού γνωρίζουν τόσο καλά να διακωμωδούν, στα έργα τους, ανθρώπινους χαρακτήρες, επαγγέλματα, καταστάσεις της καθημερινής ζωής πού, όταν τα διαβάζουμε, ή τα ακούμε μας διασκεδάζουν.

Ίσως γιατί δεν υπάρχουν πια φιλόσοφοι. Ίσως, γιατί, και αν υπάρχουν, συνδιαλέγονται μεταξύ τους και ο πολύς κόσμος μένει άθελα ή θεληματικά απ’ έξω. Ή φιλοσοφία έχει αποκοπεί από την ζωή.

«Αρχαία» θεματικά πάρκα στην Τουρκία και βρετανικό «χιούμορ»

Του ΓΙΑΓΚΟΥ ΑΝΔΡΕΑΔΗ
Με τον τίτλο «Οι μουσουλμάνοι Πόντιοι που μιλούν «ρωμέικα»», η κυρία Ιωάννα Νιαώτη δημοσίευσε στην «Ε»  ένα άρθρο βασισμένο σε δημοσίευμα της αγγλικής «Ιντιπέντεντ». Το δημοσίευμα μας πληροφορεί ότι η γλωσσολόγος κ. Ιωάννα Σιταρίδου, λέκτωρ του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ, ανακάλυψε «την πιο… στενή ζωντανή συγγενή της αρχαίας ελληνικής γλώσσας». Με το κατάλληλο ανάλαφρο ύφος, η αγγλική εφημερίδα προσθέτει ότι «αν (οι κάτοικοι της περιοχής αυτής του τουρκικού Πόντου) φορούσαν χιτώνες και σπούδαζαν τους κλασικούς, θα μπορούσαν να ανοίξουν ένα θεματικό πάρκο αρχαίας Ελλάδας και να κάνουν ευτυχισμένους τους καθηγητές κλασικών σπουδών σε όλο τον κόσμο».

Ο κοινωνικός χαρακτήρας της Επανάστασης του 1821

Ο Ρήγας ψέλνει το Θούριο (Μουσείο Μπενάκη)

«Ας εξετάση διακεκριμένως οποιοσδήποτε έλαβεν μέρος εις την Επανάστασιν, και θέλει ίδει ότι η τάξις των ξενιτευμένων λογιοτάτων και εμπόρων είναι ήτις πρώτη ετόλμησεν και εκίνησεν τον μοχλόν τούτον και έμβασεν και τους Προεστούς και τους Αρματολούς εις τα αίματα.»¹

Έτσι περιγράφει την κινητήρια δύναμη της Επανάστασης του 1821 ένας εκ των πρωταγωνιστών της, ο Σερραίος επαναστάτης Ν. Κασομούλης, καταδεικνύοντας το κοινωνικό της περιεχόμενο. Έκτοτε, αυτό εκτοπίστηκε από την κρατούσα ιστοριογραφία, για να κυριαρχήσουν το θρησκευτικό και μια «υπερταξική» έννοια του εθνικού ως αποκλειστικά κίνητρα της Επανάστασης.

Σε κάθε ιστορική εποχή, μια κοινωνική τάξη προβάλλει ως πρωτοπόρα, αποτελώντας την ηγέτιδα δύναμη - μοχλό της κοινωνικής προόδου. Την περίοδο που εξετάζουμε, ο ρόλος αυτός ανήκε στην αστική τάξη, η οποία διαμορφώθηκε και αναπτύχθηκε στα πλαίσια του φεουδαρχικού συστήματος. Σε μια μακρόχρονη πορεία, οι φεουδαρχικές σχέσεις παραγωγής έγιναν εμπόδιο για την περαιτέρω ανάπτυξη των νέων παραγωγικών δυνάμεων, των καπιταλιστικών. Έπρεπε, λοιπόν, να σπάσουν. Και έσπασαν, με τη νίκη των αστικών επαναστάσεων, οι οποίες συνέτριψαν τη φεουδαρχική εξουσία και συγκρότησαν τα αστικά έθνη - κράτη.