Τρίτη 7 Μαΐου 2013

Κράνα: ένας «άγνωστος» καρπός με σημαντικά οφέλη για την υγεία

Φωτογραφία: http://en.wikipedia.org
Εσείς ξέρετε τα κράνα; Αν όχι, θα πρέπει να κάνετε μια προσπάθεια, όχι μόνο να τα δοκιμάσετε, μιας και έχουν υπέροχη γεύση, αλλά και να τα εντάξετε στη διατροφή σας γενικότερα, αφού αυτά τα φθινοπωρινά μικρά κόκκινα φρουτάκια, μπορούν να κάνουν «θαύματα» στην υγεία σας. Δείτε γιατί…

  Είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά και φλαβονοειδή
Διάφορες μελέτες έχουν δείξει πως τα κράνα έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε φλαβονοειδή, ανθοκυάνες και φαινολικά παράγωγα, κατά την περίοδο της ανάπτυξης και της ωρίμανσης τους. Σε άλλες εργαστηριακές έρευνες βρέθηκε μεγάλη περιεκτικότητα σε σίδηρο, βιταμίνη C και ασκορβικό οξύ (περισσότερο από τις φράουλες, τα πορτοκάλια και τα ακτινίδια), καροτίνη και τανίνες. Μάλιστα, θα μπορούσαμε να πούμε πως τα κράνα είναι πολύ πιο πλούσια σε βιταμίνη C από άλλους καρπούς που έχουν εφάμιλλο σχήμα και χρώμα.
  Συμβάλλουν στην εύρυθμη λειτουργία του εντέρου
Φωτογραφία: http://en.wikipedia.org
Οι θεραπευτικές ιδιότητές τους ήταν γνωστές ήδη από τα παλιά χρόνια. Χρησιμοποιούνται ακόμη και σήμερα ενάντια στη διάρροια και στις εντερικές παθήσεις, λόγω της στυπτικότητάς τους, που οφείλεται στις τανίνες.
 Είναι φυλλοβόλο δένδρο που φτάνει το ύψος των έξι μέτρων και είναι αιωνόβιο. Ανθίζει κατά τις Αλκυονίδες ημέρες και είναι το πιο κατακίτρινο από άνθη δένδρο το Φεβρουάριο και Μάρτιο.
Ο φλοιός, οι βλαστοί και οι ρίζες τους χρησιμοποιούνταν στο παρελθόν και ως αντιπυρετικά.
 Η ΚΡΑΝΙΑ αντέχει στην παγωνιά, ακόμη και σε -30oC
Στις ορεινές περιοχές της χώρας μας, τα κράνα χρησιμοποιούνται κατά των καρδιακών παθήσεων, του κοιλόπονου, κατά των πόνων της περιόδου, κατά των στομαχικών και εντερικών διαταραχών ή ακόμα και ως τονωτικό κατά τη διάρκεια της εργασίας. 

Εκχυλίσματα του φλοιού τους, θεωρείται ότι θεραπεύουν ακόμα και την ψώρα των σκύλων.
  Πίνουμε κράνα;
Η κρανιά, (το φυτό δηλαδή από το οποίο προέρχονται τα κράνα), πέρα από τις «μαγικές» ιδιότητές της έχει και αισθητική αξία. Πρόκειται για ένα όμορφο καλλωπιστικό φυτό, αφού ανθίζει μέσα στο χειμώνα, ενώ και την περίοδο ωρίμανσης των καρπών είναι εξαιρετικά ελκυστική.
Επίσης για όσους τα γνωρίζουν και ξέρουν που να τα βρουν, αρκετά συνηθισμένη είναι και η παρασκευή λικέρ από κράνα που θεωρείται από τα πλέον γνωστά, γευστικά, μυρωδάτα και ευεργετικά λικέρ.

Για να το φτιάξετε θα χρειαστείτε 2 κιλά κράνα, ½ κιλό ζάχαρη και 1 κιλό κονιάκ. Βάζετε σε ένα μεγάλο σκεύος τα κράνα με τη ζάχαρη σε στρώματα εναλλάξ. Το τελευταίο στρώμα θα πρέπει να είναι η ζάχαρη. Αφήνετε το σκεύος στον ήλιο για 2 μήνες περίπου, ώσπου να λιώσει πολύ καλά η ζάχαρη. Ενδιάμεσα θα πρέπει να το ανακινείτε. Θα προσθέσετε το κονιάκ και θα το αφήσετε άλλες 15-20 μέρες στον ήλιο. Θα δοκιμάσετε να δείτε αν χρειάζεται λίγο κονιάκ ή ζάχαρη ακόμη και τέλος θα φιλτράρετε και θα βάλετε το λικέρ σε μπουκάλια.
Σημαντική συμβουλή: τα κράνα πρέπει να είναι αρκετά ώριμα προκειμένου να έχετε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Μπορεί η παρασκευή του λικέρ να είναι λιγάκι μπελαλίδικη και χρονοβόρα, το μόνο σίγουρο όμως είναι ότι αξίζει τον κόπο αφού θα γλυκάνει τον ουρανίσκο σας και θα τονώσει τον οργανισμό σας.
Βράχα Σταματίνα


Κράνμπερυ καὶ ἡ διαφορά τους μὲ τὰ κράνα.

 Κράνα (Cornus mas)

Η κρανιά, καθώς πρόκειται για δέντρο δασικό που αυτοφύεται σε πολλές περιοχές της χώρας μας, ουδέποτε καλλιεργήθηκε σε εμπορική κλίμακα κατά το παρελθόν. Όμως, ο καρπός της, το κράνο, διαθέτει εξαιρετικά ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες, καθώς περιέχει βιταμίνες C και Ε, καροτινοειδή και φαινολικές ενώσεις.
Φαρμακευτικό φυτό
Στην αρχαιότητα χρησιμοποιούταν οι καρποί της κρανιάς κυρίως για φαρμακευτικούς σκοπούς.
Στην «Ιλιάδα»
Το δέντρο είναι γνωστό από την εποχή του Ομήρου με το όνομα «κράνεια», και μάλιστα αναφέρεται στην «Ιλιάδα» (Π, 767). Ο Όμηρος αναφέρει ότι η φοβερή Κίρκη παρέθεσε στον Οδυσσέα και στην παρέα του για τροφή «καρπόν κρανείας και άκυλλον βάλανον», κράνα, δηλαδή, και πουρναρίσια βαλανίδια.
Σύμφωνα με τον Θεόφραστο, το ξύλο της κρανιάς ήταν τόσο σκληρό όσο και το κόκκαλο και το χρησιμοποιούσαν για να φτιάχνουν κυνηγητικές λόγχες, πολεμικά ακόντια, τόξα και μπαστούνια.
Σύμφωνα με τον Παυσανία, οι αρχαίοι Έλληνες έφτιαξαν τον Δούρειο Ίππο με ξυλεία κρανιάς από το ιερό δάσος του Απόλλωνα. Από το ίδιο ξύλο φτιάχνονταν και τα μακεδονικά δόρατα, οι γνωστές «σάρισες».
Ήδη από την αρχαιότητα χρησιμοποιούνταν οι καρποί της κρανιάς και για φαρμακευτικούς σκοπούς.
Το κράνο, περιέχει υψηλό επίπεδο φλαβενοειδών και ανθοκυανίνη κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης και ωρίμανσης του καρπού (έχουν επισημανθεί 4 φλαβενοειδή).
Επίσης έχει διαπιστωθεί με εργαστηριακές αναλύσεις ότι περιέχει βιταμίνη C και είναι πλούσιο σε καροτίνη, πηκτίνη και τανίνη, καθώς και υψηλή περιεκτικότητα σε σίδηρο (Fe).
Σύμφωνα με διεθνή βιβλιογραφική έρευνα της Φαρμακευτικής σχολής του Α.Π.Θ., το κράνο περιέχει φλαβενοειδή, ανθοκυανίνες, έντονα αντιοξειδωτικά και φαινολικά παράγωγα.
Λόγω των εμπεριεχομένων τανινών έχει επίσης στυπτικές ιδιότητες.
Εξαιτίας των εμπεριεχομένων πηκτινών είναι ρυθμιστικό των κινήσεων του εντέρου. Οι ντόπιοι στα ορεινά της Ελλάδος χρησιμοποιούν προϊόντα από Κράνα για κεράσματα αλλά και για καρδιακές παθήσεις, πόνους κοιλιάς , πόνους περιόδου, στομαχικές κι εντερικές διαταραχές , ως χωνευτικό ,κατά της διάρροιας , στην περίοδο της εγκυμοσύνης, ως τονωτικό τις ώρες εργασίας και μετά από αθλητικές δραστηριότητες.
Έρευνες απέδειξαν ότι τα κράνα έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε φλαβενοειδή, ανθοκυανίνες και φαινολικά παράγωγα. Σε άλλες εργαστηριακές έρευνες βρέθηκε μεγάλη περιεκτικότητα σε σίδηρο (Fe) αλλά και βιταμίνη C (103 mg/100 g), καθώς και υψηλή περιεκτικότητα σε ασκορβικό οξύ (4873 mg/100 g, περισσότερο από φράουλες, πορτοκάλια και ακτινίδια), καροτίνη και τανίνες.

Ένα από τα πιο συχνά λάθη που γίνονται αναφορικά με την κρανιά (Cornus mas)είναι η σύνδεση της με το κράνμπερι (Vaccinium macrocarpon), περισσότερο συγγενές με το μύρτιλλο.
Το κράνμπερι είναι αειθαλής θάμνος με καταγωγή από τη Β. Αμερική. Οι καρποί του έχουν σκούρο βυσσινί χρώμα, με απαλή γεύση μήλου, και θεωρούνται επίσης ευεργετικοί για την υγεία. Αντίθετα, η ελληνική κρανιά είναι δέντρο φυλλοβόλο που αυτοφύεται σε πολλές περιοχές της χώρας μας, με κόκκινους γυαλιστερούς καρπούς και ακόμα περισσότερες ευεργετικές ιδιότητες.

Σύμφωνα με έρευνες του Α.Π.Θ. (Δημοσίευση ΕΘ.Ι ΑΓ.Ε. τεύχος 42) οι ποικιλίες ΝΤΟΥΛΙΑ* 1 & ΝΤΟΥΛΙΑ 2 ξεπερνούν σε ολική αντιοξειδωτική δράση ικανότητα κατά πολλές δεκάδες μονάδες όλα τα φρούτα που καλλιεργούνται στη Μακεδονία.Ενδεικτικά:
  • Ακτινίδιο, ρόδι, δαμάσκηνο, λωτός λευκό σταφύλι: 10-15 μmol/γρ.
  • ΝΤΟΥΛΙΑ 1: 65,5 μmol/γρ.
  • ΝΤΟΥΛΙΑ 2: 100,8 μmol/γρ.
Νωπού βάρους ισοδύναμων ασκορβικού οξέως.

*
Η διαδρομή του κ. Ντούλια ξεκίνησε το 1985 περίπου. Τότε άρχισε τις έρευνες. Έψαχνε για τα κράνα περίπου δέκα χρόνια, όταν πλέον αποφάσισε να το καλλιεργήσει σε ένα χωράφι άγονο, στα Πιέρια Όρη Ημαθίας. Τα φύτεψε, κατέληξε στις ποικιλίες και ξεκίνησε τους εμβολιασμούς των δέντρων. Η διαδικασία μόνο εύκολη δεν ήταν και ο ίδιος θυμάται πολύ έντονα πόσο δυσκολεύτηκε με τον πολλαπλασιασμό των δέντρων.
Τα ανακάλυψε όλα μόνος του, χωρίς βοήθεια. Κατάφερε και κατοχύρωσε δύο ποικιλίες του Ντούλια 1&2 από το Κοινοτικό Γραφείο Φυτικών Ποικιλιών (CPVO). Τα δέντρα εξετάστηκαν εκεί και έτσι πήρε την άδεια για τριάντα χρόνια. Δηλώνει πως δεν θα σταματήσει σε αυτές τις δύο ποικιλίες, αλλά θέλει να κατοχυρώσει κι άλλες. Το 2008 πήρε την άδεια δασικού φυτωρίου, ενώ αρχικά το είχε μόνο για τον εαυτό του και από τότε προμηθεύει αγρότες σε όλη την Ελλάδα, που ξεπερνούν τους εκατό. Πέρυσι, ο Νομός Σερρών ήταν ο πρώτος στην καλλιέργεια κράνων, ενώ φέτος τα σκήπτρα κρατά η Κοζάνη.
Η διαδικασία και οι αποδόσεις
Σε ένα στρέμμα μπαίνουν περί τα 60 με 80 δέντρα. Η απόδοσή τους δεν είναι πάντα εύκολο να υπολογιστεί, ορίζεται σε δύο τόνους ανά στρέμμα, αλλά μπορεί να φτάσει ακόμα και τρεις έως τέσσερις τόνους ανά στρέμμα. Ο κ. Ντούλιας συμβουλεύει τους αγρότες να μην το έχουν ως μοναδικό κριτήριο, γιατί τα παράπλευρα οφέλη είναι πολλά. Συγκεκριμένα, σημειώνει πως οι αγρότες, ειδικά των ορεινών και ημιορεινών περιοχών, θα έχουν ένα καλό εισόδημα -υπολογίζεται ότι 10 στρ. θα φέρουν το ίδιο εισόδημα με 100 στρ. συμβατικών καλλιεργειών- από μία καλλιέργεια η οποία δεν θα επιβαρύνει το περιβάλλον με φυτοφάρμακα και λιπάσματα, θα μπορούν να καλλιεργήσουν, τους εγκαταλελειμμένους αγρούς τους χαμηλής αξίας και να αξιοποιήσουν αυτούς που σπέρνουν αλλά δεν θερίζουν ή δεν μαζεύουν τους καρπούς τους.
Επί της διαδικασίας φαίνεται πως η κρανιά «είναι δέντρο που δεν μεγαλώνει εύκολα, αλλά δεν τελειώνει και ποτέ». Τα κράνα μαζεύονται είτε με το χέρι, είτε με τη βοήθεια της τεχνολογίας. Ο κ. Ντούλιας από τα 2.000 δέντρα του μαζεύει τους καρπούς με το χέρι, δεν θέλει να μεγαλώσουν και πολύ τα δέντρα, γιατί τα θέλει για πολλαπλασιαστικό υλικό για να τροφοδοτήσει το φυτώριό του. Τα πρώτα πέντε με έξι χρόνια ο παραγωγός κράνων δεν χρειάζεται κάποιον εξοπλισμό. Στη συνέχεια θα χρειαστεί κρανόπανα για να πέφτουν πάνω τους τα κράνα, κατά τη διάρκεια της συλλογής.
Από εκεί και πέρα, μπορεί να αποφασίσει ο ίδιος ο παραγωγός εάν θα τα μαζέψει με το χέρι ή με μηχάνημα δόνησης. Εάν επιλέξει να τα μαζέψει με το χέρι, θα χρειαστεί σίγουρα εποχιακούς υπαλλήλους τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Ευτυχώς το κράνο πιάνεται εύκολα, είναι περίπου 8,5 γραμμάρια ο καρπός. Εάν επιλέξει το μηχάνημα που δονεί τα κλαδιά και πέφτουν οι καρποί θα έχει ένα επιπλέον κόστος, καθώς το μηχάνημα θεωρείται ακριβό, κοστίζει περί τα 20.000 με 22.000 ευρώ.
Οι παραγωγοί και τα προϊόντα
Οι παραγωγοί που πήραν κράνα από τον κ. Ντούλια είναι πάνω από εκατό και βρίσκονται κυρίως στη Μακεδονία, τη Θράκη και την Ήπειρο. Δεν τους αφήνει έτσι, όπως σημειώνει ο ίδιος, τους παρέχει τεχνογνωσία και υποστήριξη όποτε τη χρειαστούν. Από του χρόνου θα αρχίσει να παίρνει καρπούς από τους παραγωγούς.
Θα πουλάνε την παραγωγή τους στον κ. Ντούλια, για να τα μετουσιώνει σε εκχύλισμα κράνου, μαρμελάδες κ.ά. Διαμορφωμένη τιμή δεν υπάρχει, κλείνεται κατόπιν συμφωνίας και εξαρτάται από τη ζήτηση που υπάρχει για τα προϊόντα. Όσο για τις ποσότητες που θα έχει στα χέρια του φέτος από παραγωγούς, θα ξέρει περισσότερα το Μάιο, όταν συμπληρώνεται ο πέμπτος χρόνος του φυτού.
Από τους καρπούς που συγκεντρώνονται, φτιάχνεται σε συμφωνία με βιολογικό εργαστήριο στη Βέροια -υπό την επίβλεψη του κ. Ντούλια- μαρμελάδα από κράνο και εκχύλισμα κράνου με ζάχαρη. Η ετικέτα των προϊόντων γράφει Alorea, παραφράζοντας το γνωστό λόφο της περιοχής από την αρχαιότητα, Άλωρο. Και τα δύο προϊόντα γίνονται ανάλογα με τις παραγγελίες που υπάρχουν.
Επιπλέον, παράγεται μαρμελάδα κράνου με άλλη ετικέτα, περί τα 15 με 20 χιλιάδες βάζα. Για το τσάι από κράνο, περιμένουν κάποιες έρευνες για να το βγάλουν στην αγορά. Είναι ένα από τα δώδεκα προϊόντα που περιμένουν να βγάλουν σταδιακά στην αγορά, ενώ ακολουθεί το λικέρ από κράνο. Μέχρι τώρα, η μαρμελάδα και το εκχύλισμα κράνου, μέσω των διακινητών καταλήγουν στα ράφια καταστημάτων βιολογικών προϊόντων. Σύντομα όμως θα πωλούνται μέσω διαδικτύου.





http://filonoi.gr
 http://www.clickatlife.gr/
http://www.paragogi.net/294/ta-prwta-viologika-krana-einai-ellhnika

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου