Τρίτη 21 Απριλίου 2015

Το αναποφάσιστο πνεύμα

«Fisherman» του Paul Klee


Κάποτε, πριν καν ο κόσμος πάρει τη σημερινή του μορφή, τους ανθρώπους τους ενοχλούσε ένα παράξενο πνεύμα, το οποίο κατέστρεφε τις στέγες των σπιτιών τους, χαλούσε τα εργαλεία τους και τρυπούσε τα ρούχα τους. Πέρασε λίγος καιρός και οι χωρικοί δεν άντεχαν άλλο, έτσι αποφάσισαν να πάνε στο Θεό-Κοράκι. Όταν τον βρήκαν, είδαν πως ήταν απασχολημένος: δημιουργούσε μια οροσειρά, μήπως και προστατέψει τα φυτά από το βόρειο άνεμο, που δεν άφηνε τίποτα όρθιο. Το Κοράκι δε χάρηκε ιδιαίτερα σαν τους είδε και τους ζήτησε να περιμένουν μέχρι να τελειώσει με τις δουλειές του.
«Δεν μπορούμε να περιμένουμε», είπε ένας άντρας. «Ψάρευα μεσοπέλαγα με τη βάρκα μου κι όλα ήταν γαλήνια, όταν ξαφνικά κάποιος μ’ έριξε στο νερό κι αναποδογύρισε τη βάρκα. Κι εκεί που πίστευα ότι πάει, δεν θα τη γλιτώσω, κάτι με πέταξε πίσω στη βάρκα μου και βρέθηκα μ’ όλα μου τα ψάρια καπέλο.»
«Άκουσες κάτι;», ρώτησε το Κοράκι.

Βιβλία που λογοκρίθηκαν ανά τους αιώνες

  • Βιβλιοθήκη Trinity College, Δουβλίνο
«Έχουμε το φυσικό δικαίωμα να χρησιμοποιούμε τις πένες μας, όπως τις γλώσσες μας, με δική μας ευθύνη», είχε πει το 1764 ο Βολταίρος, ένας από τους πρώτους συγγραφείς που τοποθετήθηκαν στο πυρ το εξώτερο από την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία. Κάθε χώρα παρουσιάζει τους δικούς της νόμους για το λίβελο, την βλασφημία, την αισχρολογία, ή ακόμα και την ανταρσία έναντι της εξουσίας. Η λογοκρισία συναντάται σε διάφορες μορφές από τη στιγμή που οι άνθρωποι άρχισαν να επικοινωνούν μεταξύ τους, και αναδιαμορφώνεται ανάλογα με την ηθική της κάθε εποχής.

Τετάρτη 15 Απριλίου 2015

Μια φλόγα είναι η ψυχή του ανθρώπου!

ν. καζαντζάκης: 



Νίκος Καζαντζάκης, Απόσπασμα από την “Ασκητική”.
Ερχόμαστε από μια σκοτεινή άβυσσο· καταλήγουμε σε μια σκοτεινή άβυσσο· το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή.

Η Εβδομάδα της Διακαινησίμου

Astrology.gr, Ζώδια, zodia, Η Εβδομάδα της Διακαινησίμου    
  Έτσι ονομάζεται η εβδομάδα που αρχίζει από σήμερα ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ και λήγει την επόμενη Κυριακή του Θωμά.
Πιθανότατα η ΕΒΔΟΜΑΔΑ αυτή, πήρε αυτήν την ονομασία, επειδή άρχιζε η ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗΣ και ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗΣ για τους πιστούς, που είχαν βαπτισθεί τη νύχτα του Μεγάλου Σαββάτου.
Μέχρι την Κυριακή του Θωμά, οι νεοβαπτισθέντες φορούσαν λευκά ενδύματα, για τον λόγο αυτόν παλαιότερα η εβδομάδα της Διακαινησίμου ονομαζόταν και «Λευκή Εβδομάς».

Πέμπτη 9 Απριλίου 2015

Πάσχα των Ρώσων ... 
Πάσχα!

του Βλαντίμιρ Γιερκόβιτς


Η ημέρα της Λαμπρής, είναι η σημαντικότερη γιορτή στο χριστιανικό ημερολόγιο. Στη σοβιετική εποχή δεν «ενθαρρυνόταν» η συμμετοχή των πολιτών στις εορταστικές Αναστάσιμες και Πασχαλινές εκδηλώσεις. Στην πραγματικότητα, λαμβανόταν κάθε μέτρο, προκειμένου να αποτρέψει τους πολίτες να πάνε ακόμα και στην εκκλησία εκείνες τις ημέρες.

Τετάρτη 8 Απριλίου 2015

Tο έθιμο του σπασίματος του αυγού στις αρχαίες παραδόσεις

 

Σύμφωνα με την διδασκαλία των Oρφικών, ο Έρως εγεννήθη από ένα λαμπρό ασημένιο ωόν (αυγό) του Κρόνου/Χρόνου και της Αφροδίτης/Αστάρτης, στους κόλπους του Χάους, το οποίο συστρεφόταν εντός του Ερέβους. Ο Ωογενής Έρως ήταν αυτός ο οποίος έφερε την τάξη. Ο Έρως εγεννήθη πρώτος (γι' αυτό και ελέγετο και Πρώτος/Πρωτόγονος) και μετά εγεννήθησαν οι (άλλοι) θεοί! Εφάνη πρώτος κι ονομάσθηκε και Φάνης / Φάνος. (Αναφέρεται και με άλλα ονόματα, όπως Μήτις ή Πολυμήτις, Γενέτωρ, Αβρός, κ.ά.).
Και ο διφυής / δίφυλος (ανδρόγυνος) Έρως ως δημιουργική αιτία, εν συνεχεία, ανάμειξε τα πάντα. Αυτός εγέννησε το Φάος / Φως και την Ημέρα. Έτσι δημιουργήθηκε η πρώτη (αγία) Τριάδα: Φάνης, Αιθήρ, Χάος.
Κατ' άλλην παράδοσή μας, εν αρχή υπήρχε το Χάος, η Νυξ, το Έρεβος και ο Τάρταρος.


Tα σύμβολα του Πάσχα και τι σημαίνουν

ayga-pasxaΚάθε Πάσχα όλοι μας βλέπουμε παντού κόκκινα αυγά αλλά και σοκολατένια, διάφορα λαγουδάκια, κεριά, αρνιά, τσουρέκια και πυροτεχνήματα. Οι περισσότεροι όμως δεν ξέρουμε πώς ξεκίνησαν όλα αυτά και από πού προέρχονται. Ας μάθουμε λοιπόν τα εθιμικά σύμβολα του Πάσχα και πως αυτά έχουν καθιερωθεί.
Το πιο διάσημο από όλα είναι φυσικά το αυγό. Τα μικρά παιδιά ζητάνε ένα σοκολατένιο αυγό και όλοι βάφουν, κατά κύριο λόγο, κόκκινα αυγά τη Μεγάλη Πέμπτη και το βράδυ της Ανάστασης τα τσουγκρίζουν. Γιατί όμως προτιμάται το κόκκινο χρώμα για τα αυγά; 
Λέγεται ότι αυτό το χρώμα συμβολίζει την ανανέωση της ζωής και την ευγηρία αλλά και ότι θυμίζει το αίμα του Χριστού. Μάλιστα, υπάρχει η παράδοση ότι το πρώτο αυγό που βάφεται είναι της Παναγίας και μπαίνει στο εικονοστάσι. Με αυτό σταυρώνονται τα παιδιά από το κακό το μάτι. Σε μερικά μέρη παλιότερα έβαζαν σε ένα κουτάκι τόσα αυγά όσα ήταν τα μέλη της οικογένειας και τα πήγαιναν το βράδυ στην εκκλησία, για να διαβαστούν στα 12 Ευαγγέλια. Τα άφηναν κάτω από την Αγία Τράπεζα ως την Ανάσταση και μετά καθένας έπαιρνε τα δικά του. Αυτά τα αυγά ήταν "ευαγγελισμένα" και τα τσόφλια τους τα παράχωναν στους κήπους και τις ρίζες των δέντρων για να καρπίσουν. Παρόμοια τύχη είχαν και τα αυγά που έκαναν οι κότες τη Μεγάλη Πέμπτη. Άμα η κότα ήταν μαύρη, ακόμα καλύτερα. Είχαν θαυμαστές ιδιότητες και μπορούσαν να διώξουν κάθε κακό.
Φυσικά, κυκλοφορεί και η γνωστή παράδοση που λέει ότι «όταν είπαν ότι αναστήθηκε ο Χριστός, κανείς δε το πίστευε. Μια γυναίκα μάλιστα που κρατούσε ένα καλάθι με αυγά, φώναξε: - Μπορεί από άσπρα να γίνουν κόκκινα αυτά τα αυγά; Και πράγματι έγιναν!». Αλλά υπάρχει και μία ερμηνεία που κινείται στα πλαίσια της λογικής και λέει πως λόγω Σαρακοστής τα αυγά περισσεύουν και σε συνδυασμό με το ότι αυτή την εποχή οι κότες τα γεννούν με αφθονία, αυτός είναι ο λόγος που τα φυλάνε, τα βάφουνε και στη συνέχεια τα δωρίζουν στα παιδιά. Επίσης, όσον αφορά το σοκολατένιο αυγό, αυτό είναι ξενόφερτο σύμβολο. Στη Δυτική Ευρώπη τα παιδιά ακούνε παραμύθια που λένε ότι ο λαγός φέρνει αυγά κι άλλα δώρα που κρύβουν οι μανάδες σε διάφορα μέρη στον κήπο ή στο σπίτι και τα παιδιά ψάχνουν να τα βρουν.
Το τσούγκρισμα των πασχαλινών αυγών, συμβολίζει την Ανάσταση του Χριστού, καθώς το αυγό συμβολίζει τη ζωή και τη δημιουργία που κλείνει μέσα του τη ζωή. Όταν το κέλυφός του αυγού σπάσει με το τσούγκρισμα, γεννιέται μια ζωή, έτσι και το πασχαλινό αυγό συμβολίζει το σπάσιμο του τάφου του Χριστού και την Ανάστασή Του. 
Το αυγό βέβαια σε όλες σχεδόν τις αρχαίες κοσμογονίες συμβόλιζε την γέννηση του σύμπαντος και της ζωής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, το σύμβολο των ορφικών Μυστηρίων πού ήταν ένα φίδι τυλιγμένο γύρω από ένα "αυγό", που συμβόλιζε τον κόσμο που περιβάλλεται από το Δημιουργικό πνεύμα. Στο επίπεδο της μύησης και της φιλοσοφίας, συμβόλιζε τον νεόφυτο που την στιγμή της μύησης έσπαγε το κέλυφος του αβγού και ένας καινούργιος πνευματικός άνθρωπος γεννιόταν.
lagos pasxa
Επόμενο πασχαλινό σύμβολο είναι ο λαγός. Τον βλέπουμε και αυτόν ως διακοσμητικό, σοκολατένιο αλλά και σε διάφορες ζωγραφιές, αυτοκόλλητα κλπ. Ο λαγός, λοιπόν, δεν μας είναι γνωστός από την ελληνική παράδοση, αλλά μας έχει έρθει από την Δυτική Ευρώπη. Ιδιαίτερα στις γερμανικές χώρες ο λαγός του Πάσχα έρχεται από την εξοχή και φέρνει στα παιδιά τα αυγά. Το ζώο αυτό παρουσιάζεται με μαγικές ικανότητες και συνήθως είναι ταξιδευτής ταχυδρόμος, αλλά και καλό πνεύμα της βλάστησης, πράγμα που το συναντούμε και σε ελληνικά έθιμα θερισμού. Οι λαγοί στη γερμανική παράδοση ήταν συνδεδεμένοι με τη γονιμότητα. Μάλιστα, από τη στιγμή που το Πάσχα γιορτάζεται την Άνοιξη που η φύση αναγεννιέται, οι λαγοί συνδέθηκαν αναπόφευκτα με τη μεγάλη θρησκευτική γιορτή.
Ακόμα, ένα σύμβολο του Πάσχα είναι οι καμπάνες. Οι περισσότεροι τις έχουμε στο μυαλό μας σαν δικό μας τελετουργικό σύμβολο, ωστόσο η επικράτησή τους οφείλεται κατά κύριο λόγο σε ευρωπαϊκές παραδόσεις. Στους καθολικούς επικρατεί η συνήθεια να σωπαίνουν για πένθος οι καμπάνες της εκκλησιάς από τη Μ. Πέμπτη ως το Μ. Σάββατο. Ενώ, στην Επτάνησο έλεγαν ότι «χηρεύουν» οι καμπάνες. Έτσι σήμερα τις συναντούμε στις κάρτες ή τις βρίσκουμε στα ζαχαροπλαστεία και αυτές σοκολατένιες.
Ένα από τα περισσότερο χαρακτηριστικά σύμβολα του Πάσχα είναι το αρνί. Οι περισσότεροι απορούμε από πού προήλθε και για ποιο λόγο. Φαίνεται να προέρχεται από την τελετή της εορτής του Πάσχα στους Εβραίους, όπου με το αίμα των αμνών έβαφαν την είσοδο των σπιτιών τους, κατ' αναπαράσταση της νύκτας της εξόδου από την Αίγυπτο. Οι αμνοί είναι από τα πιο αναγνωρίσιμα σύμβολα του Πάσχα, καθώς συμβολίζουν το Χριστό. Ο Ιωάννης ο Βαπτιστής είχε παρομοιάσει το Χριστό με τον "Αμνό του Θεού, ο οποίος θα πάρει μαζί του την αμαρτία του κόσμου".
Επίσης, το αρνί αποτελεί ένα κατεξοχήν μυθικό σύμβολο, με την έννοια της αθωότητας και της αγνότητας κυρίως σε πνευματικό επίπεδο, έτσι με τον διαμελισμό του επιτρέπει στους ανθρώπους την επικοινωνία με την αγνότητα αυτή.
Τα κεριά και τα πυροτεχνήματα πάλι είναι ελληνικά σύμβολα. Τα κεριά είναι ταυτόχρονα εκκλησιαστικά και κοσμικά. Είναι κοσμικά όσον αφορά το μέρος με τις κορδέλες, οι οποίες πρέπει να είναι γαλάζιες για τα αγόρια και ροζ για τα κορίτσια. Κοντά στα κεριά έρχονται και τα ποικίλα φωτοτεχνήματα, που είναι σαν γέφυρα σήμερα ανάμεσα στο φως της Ανάστασης και στους παλιούς πυροβολισμούς.
tsourekiΑγαπημένο σε όλους, το τσουρέκι, προέρχεται από την Τουρκική λέξη "corek" που αναφέρεται σε οποιοδήποτε ψωμί είναι φτιαγμένο με ζύμη που περιέχει μαγιά. Το όνομα «τσουρέκι» μάλλον υιοθετήθηκε από τους Έλληνες κατά την περίοδο της τουρκικής κατοχής, και έκτοτε ξεκίνησαν να φτιάχνουν τη δική τους εκδοχή ενός γλυκού ψωμιού φτιαγμένο με γάλα, βούτυρο και αβγά. Στην Ελλάδα βέβαια πλέον καταναλώνεται όλο το χρόνο, αλλά το νόημά του κατά την περίοδο του Πάσχα είναι διαφορετικό. Εκτός από το τσουρέκι, υπάρχουν και άλλες ποικιλίες Πασχαλινού ψωμιού γνωστές ως λαμπροκούλουρα ή λαμπρόψωμο ή με άλλες ονομασίες ανάλογα με την τοπική παράδοση. Το ψωμί αυτό είναι συμβολικό γιατί αντιπροσωπεύει την ανάσταση του Χριστού, καθώς το αλεύρι ζωντανεύει και μεταμορφώνεται σε ψωμί. Το ψωμί συμβόλιζε τη ζωή και στην ειδωλολατρική παράδοση και μπορούμε να βρούμε απομεινάρια της ακόμη και σήμερα, σε παραδόσεις όπως της προσφοράς Πασχαλινού ψωμιού και κόκκινων αβγών στους τάφους αγαπημένων προσώπων κατά το Πάσχα .Το σχήμα των Πασχαλινών ψωμιών ποικίλλει ανάλογα με τις τοπικές παραδόσεις. Το πιο γνωστό είναι φυσικά η πλεξούδα, με ή χωρίς κόκκινο αβγό. Οι πλεξούδες και οι κόμποι προέρχονται από τους ειδωλολατρικούς χρόνους ως σύμβολα για την απομάκρυνση των κακών πνευμάτων. Το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης, σε όλη την Ελλάδα, οι γυναίκες καταπιάνονται με το ζύμωμα. Ζυμώνουν με μυρωδικά τις κουλούρες της Λαμπρής και τις στολίζουν με λουρίδες από ζυμάρι και ξηρούς καρπούς. Ανάλογα με το σχήμα που τους έδιναν παλιότερα είχαν και διάφορα ονόματα. Κοφίνια, καλαθάκια, δοξάρια, αυγούλες, κουτσούνες, κουζουνάκια. Παρόμοιες κουλούρες έφτιαχναν και στα βυζαντινά χρόνια, τις κολλυρίδες και ήταν ειδικά ψωμιά για το Πάσχα, σε διάφορα σχήματα, που είχαν στο κέντρο ένα κόκκινο αυγό.









http://www.thesstoday.gr

Τρίτη 7 Απριλίου 2015

Περίεργα έθιμα του Πάσχα ανά τον κόσμο!


Το Χριστιανικό Πάσχα ή αλλιώς Λαμπρή και ειδικότερα η Ανάσταση του Χριστού, είναι η σπουδαιότερη γιορτή του χριστιανισμού. Γιορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο που ακολουθεί την εαρινή ισημερία της 21ης Μαρτίου μη συμπεριλαμβανομένης, κατά το Ιουλιανό ημερολόγιο στην Ορθόδοξη εκκλησία και κατά το Γρηγοριανό στην Ρωμαιοκαθολική. Γιορτάζεται η ανάσταση του Ιησού Χριστού που πιστεύεται ότι έγινε το 33 μ. Χ. .

Η κάθε γιορτή έχει τα ήθη και τα έθιμα της, που δεν είναι μόνο εκκλησιαστικά ή θρησκευτικά αλλά έχουν βάσεις και από την αρχαία ιστορία είτε πρόκειται για την αρχαία Ρώμη είτε για την αρχαία Ελλάδα. Σε κάθε πόλη και χωριό το Πάσχα γιορτάζεται με ιδιαίτερη ευλάβεια και τα παιδιά έχουν την τιμητική τους .

Στην Ελλάδα είναι γνωστά τα έθιμα που μετά από τη σαρακοστιανή νηστεία, τιμώμενος μεζές είναι το σουβλιστό αρνί, με την οικογένεια συγκεντρωμένη γύρω από το γιορτινό τραπέζι να τρώει τη μαγειρίτσα , να τσουγκρίζει τα κόκκινα αυγά λέγοντας «Χριστός Ανέστη» ή «Αληθώς Ανέστη» ό ένας στον άλλον. Ακολουθεί το πασχαλινό τσουρέκι και τα σοκολατένια αυγά ή λαγουδάκια, ένα έθιμο ευρωπαϊκό που ήρθε να φωλιάσει στις καρδιές των παιδιών και να κάνει νονές και νονούς , να τρέχουν πριν την πασχαλιάτικη γιορτή, να βρουν μαζί με την πιο όμορφη λαμπάδα και την πιο μεγάλη σοκολατένια λιχουδιά.
Έτσι λοιπόν, μπορεί στην Ελλάδα το Πάσχα να σημαίνει Ανάσταση του Θεανθρώπου και κόκκινα αυγά, αλλά σε ορισμένες γωνίες του πλανήτη οι παραδόσεις αυτής της γιορτής κρύβουν πολλές ιδιομορφίες.


Φινλανδία: Βγήκαν έξω οι δαίμονες!

Κυριακή 5 Απριλίου 2015

Τα έθιμα του Πάσχα σε όλη την Ελλάδα


ΑΠΟ ΤΗ Ρόδο ως τη Χαλκιδική και από τη Σύρο ως τη Λευκάδα, κάθε γωνιά της Ελλάδας γιορτάζει το Πάσχα με το δικό της μοναδικό τρόπο. Εθιμα και παραδόσεις ζωντανεύουν και πάλι στη μεγαλύτερη και πλουσιότερη, σε λαογραφικές εκδηλώσεις, γιορτή της χριστιανοσύνης, της άνοιξης, της ζώης. 

ΘΡΑΚΗ 

Στις Μέτρες της Θράκης, τα παιδιά φτιάχνουν το ομοίωμα του Ιούδα και το περιφέρουν στα σπίτια, ζητώντας κλαδιά για να τον κάψουν την επομένη στον Επιτάφιο. Τη Μεγάλη Παρασκευή η πομπή του Επιταφίου
σταματά έξω από ένα παρεκκλήσι, όπου εκεί βρίσκεται έτοιμη η φωτιά για να καεί ο Ιούδας. Τη στιγμή που ο ιερέας διαβάζει το σχετικό Ευαγγέλιο ανάβουν τη φωτιά και καίνε το ομοίωμα. Αργότερα θα πάρουν μια χούφτα από εκείνη τη στάχτη και θα τη ρίξουν στα μνήματα. 

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 

Στη Θάσο στην Κοινότητα Λιμεναρίων διατηρείται το πανάρχαιο έθιμο « Για βρέξ' Απρίλη μ' που γιορτάζεται την Τρίτη ημέρα του Πάσχα. Χορεύουν δημοτικούς χορούς συγκροτήματα απ' όλη την Ελλάδα. 

Έθιμα του Πάσχα

Το χριστιανικό συμβολισμό του Πάσχα καθιέρωσε για πρώτη φορά ο Απόστολος Παύλος. Από την εποχή που οι χριστιανοί άρχισαν να γιορτάζουν το Πάσχα, διατήρησαν ορισμένα χαρακτηριστικά του Εβραϊκού, ενώ ταυτόχρονα προσέθεσαν άλλα. Αυτό φαίνεται από το πασχαλινό αρνί (οβελίας) και τα κόκκινα αυγά.


Πλούσια είναι η παράδοση για τον συμβολισμό των αυγών του Πάσχα.
Το αυγό, πανάρχαιο σύμβολο της γένεσης του κόσμου, της γέννησης της ζωής, το συναντάμε σε πολλές λατρείες, τόσο πρωτόγονες, όσο και περισσότερο εξελιγμένες. Είναι στη λαϊκή και μυθολογική φαντασία το σύμβολο της ζωής. Έχει μέσα του δύναμη ζωική και πίστευαν πως μπορούσε να την μεταδώσει στους ανθρώπους, τα ζώα, τα φυτά.
Για τους πρώτους Χριστιανούς το αυγό είναι το σύμβολο της Ανάστασης του Χριστού. Στο Μεσαίωνα, βάφονταν αυγά για να δοθούν σαν δώρα το Πάσχα.
Στα Βυζαντινά χρόνια έφτιαχναν κουλούρα που στην μέση της είχε ένα κόκκινο αυγό. Το αυγό, από το οποίο βγαίνουν τα πουλιά, συμβολίζει την ζωή, ενώ το κόκκινο είναι το χρώμα της ζωής. Το βάψιμο των αυγών, για λατρευτικούς σκοπούς απαντάται σε διάφορους τόπους του κόσμου.

Γιατί βάφονται όμως κόκκινα τα αυγά της Ανάστασης;
Η παράδοση λέει πως: "Όταν είπαν πως αναστήθηκε ο Χριστός, κανείς δεν το πίστευε. Μια γυναίκα, που κρατούσε στο καλάθι της αυγά, φώναξε: "Μπορεί από άσπρα να γίνουν κόκκινα;" Και, ω του θαύματος έγιναν"! 

Στην Κέρκυρα διηγούνται τα εξής: Όταν αναστήθηκε ο Χριστός, πρώτα πρώτα το άκουσαν κάτι αυγά. Αμέσως άρχισαν την τρεχάλα να το διαδώσουν παντού. Από το πολύ το τρέξιμο έγιναν κατακόκκινα!
Μερικοί πιστεύουν ότι τα αυγά βάφονται κόκκινα σε ανάμνηση του αίματος του Χριστού, που χύθηκε για εμάς τους ανθρώπους. 
Κόκκινο είναι και το χρώμα της χαράς. Χαράς για την Ανάσταση του Χριστού. Είναι παράλληλα όμως και χρώμα αποτρεπτικό. Κόκκινες βελέντζες και κόκκινα μαντίλια κρεμούσαν τη Μεγάλη Πέμπτη στην Καστοριά οι γυναίκες για το καλό. Κόκκινο πανί έβαφαν μαζί με τα αυγά τους στη Μεσημβρία και το κρεμούσαν στο παράθυρο για σαράντα μέρες, για να μην τους πιάνει το μάτι. 
Το βάψιμο των αυγών γινόταν τη Μεγάλη Πέμπτη γι αυτό και τη λέγαν Κόκκινη Πέφτη ή Κοκκινοπέφτη. Παλιότερα το συνήθιζαν κι αποβραδίς, πάντοτε τα μεσάνυχτα, με το ξεκίνημα της νέας μέρας. Καινούρια πρέπει να ήταν η κατσαρόλα που θα έβαφαν τα αυγά και ο αριθμός τους ορισμένος και τη μπογιά τη φύλαγαν σαράντα μέρες και δεν την έχυναν, ακόμα και τότε, έξω από το σπίτι.

Πασχαλινές ιστορίες καθημερινών ανθρώπων



του Βλαντίμιρ Γιερκόβιτς


Παμπάλαια -ακόμα και παγανιστικά- έθιμα της ρωσικής λαϊκής παράδοσης, που συνδέονται με το Πάσχα, τηρούνταν ακόμα και επί ΕΣΣΔ, παρά τις μεγάλες απαγορεύσεις που υπήρχαν τότε. Και συνεχίζονται αδιαλείπτως έως σήμερα.

Πηγή: AFP/East News


«Όταν ήμουν πολύ νέος, κάθε χρόνο ακολουθούσα με τους φίλους μου την αναστάσιμη πομπή του Σταυρού», λέει ο Σεργκέι, που εργάζεται σαν φύλακας. «Αυτό που μας κέντριζε περισσότερο το ενδιαφέρον, δεν ήταν τόσο η Θεία Λειτουργία, όσο το μεγάλο πλήθος των ανθρώπων που μαζεύονται στην εκκλησία. Και ο εορτασμός του Πάσχα, ένας πιστευτός λόγος να πιούμε ένα ποτηράκι παραπάνω. Σήμερα, δεν το κάνουμε αυτό. Δεν είναι σοβαρό να αντιμετωπίζουμε έτσι την γιορτή. Τώρα, μαζευόμαστε με τους φίλους μου οικογενειακώς και πάμε την Κυριακή στην εξοχή. Για ξεκούραση και για ψήσιμο στο πάρκο».
«Κάθε χρόνο παρακολουθώ την αναστάσιμη ακολουθία, αν και όχι τόσο σαν ενορίτης, όσο από υπηρεσιακό καθήκον», λέει ο Ρομάν, επιθεωρητής της Πυροσβεστικής. «Παρακολουθώ προσεκτικά την εκδήλωση, για να μην έχουμε καποιες «έκτακτες» καταστάσεις ή απρόοπτα γεγονότα. Οι οποίες, δυστυχώς, δεν είναι τόσο σπάνιες. Έχω σώσει αρκετές φορές γυναίκες που αρπάζουν φωτιά από κεριά. Οι γιαγιούλες, που τυλίγονται με χνουδωτό σάλι, προσεύχονται γονατίζοντας με το κερί στο χέρι. Δεν θέλει και πολύ για να γίνει το κακό… Να ανάψει το σάλι σαν το καντήλι. Έτσι, κάθε φορά που βλέπω κάποιον που είναι ντυμένος με υλικό «υψηλού» ρίσκου, αμέσως τον ενημερώνω και του συνιστώ να είναι προσεκτικός».

Συμφωνική για καμπάνες

Το Πάσχα γιορτάζεται σε όλη την εβδομάδα μετά την Ανάσταση του Χριστού. Όλη την εβδομάδα Διακαινησίμου, οι εκκλησίες λειτουργούν εορταστικά. Ακόμα και σε κηδείες, το τελετουργικό γίνεται με ειδικό αναστάσιμο κανόνα με πολλές προσευχές χαράς για το θαύμα της Αναστάσεως.

Η εβδομάδα του Πάσχα (Διακαινήσιμος εβδομάς), είναι μοναδική στη Ρωσία και για έναν άλλο λόγο: Είναι η μόνη εποχή του χρόνου, που επιτρέπεται στον κάθε πιστό να χτυπήσει την καμπάνα. Αρκεί να ζητήσετε την ευλογία του ιερέα του ναού και μπορείτε να έχετε πρόσβαση στο καμπαναριό. Κατά κανόνα, οι ιερείς δεν αρνούνται σε κανέναν.

Όλη την εβδομάδα, μετά από τις ακολουθίες, μπορείτε να ακούσετε την ασύμφωνη κρούση των καμπανών. Είναι οι ενορίτες που οργανώνουν την ιδιότυπη αυτή «συναυλία», χαρούμενων και μελωδικών ήχων. Κυρίως παιδιά, που με τις καμπανοκρουσίες τους, μεταφέρουν το χαρμόσυνο μήνυμα της Ανάστασης του Κυρίου.


Πηγή: Lori / Legion Media

Η χαρά των παιδιών
«Τα παιδιά μου όλο το χρόνο περιμένουν να χτυπήσουν τις καμπάνες», συνεχίζει ο Σεργκέι. «Συνήθως, πηγαίνουμε μαζί με τους φίλους μας που έχουν μικρά παιδιά, όλοι μαζί στην εκκλησία. Είναι καλύτερο να πας αμέσως μετά την βραδινή λειτουργία, περίπου στις επτά. Απλά, πρέπει να πλησιάσεις κάποιον από τους ιερείς του ναού και να ρωτήσεις ευγενικά: "Ευλόγησε δέσποτα να ηχήσουν οι καμπάνες για τη δόξα του Χριστού". Δεν ξέρω καμιά περίπτωση που οι ιερείς να έχουν αρνηθεί.

Όταν χτυπάς την καμπάνα, πλημμυρίζεις από αισθήματα χαράς και αγαλλίασης. Συναισθήματα που σου μένουν αξέχαστα. Στην αρχή δεν τα καταφέρνεις καλά, αλλά σύντομα προσαρμόζεσαι, μπαίνεις στο ρυθμό και παίζεις κάτι που λίγο πολύ, είναι μια διακριτή μελωδία. Για τα παιδιά είναι απλά ένα εκστατικό συναίσθημα. Το κυριότερο είναι να είσαι δίπλα στα παιδιά, να βοηθάς. Το καμπαναριό είναι αρκετά υψηλό».




http://gr.rbth.com

Παρασκευή 3 Απριλίου 2015

Πόσες ευτυχισμένες μέρες ζήσατε μέχρι τώρα;;;





O χρόνος δεν υπάρχει παρά μόνο στο μυαλό και στο ρολόι μας. Κι όσο εμείς τον γυροφέρνουμε και με τον φόβο μας τον γιορτοταΐζουμε, τόσο εκείνος στρογγυλοκάθεται και φορτώνει την καμπούρα με χρόνια. Επειδή καμπούρα όμως έχουν μόνο οι προσκυνημένοι, ας διαχωρίσουμε από τώρα την θέση μας. Από δω ας πάνε εκείνοι που τώρα φόρτωσαν άλλον έναν χρόνο στην καμπούρα τους και από εκεί ας πάνε εκείνοι που πέρασαν με επιτυχία άλλη μια τάξη στο σχολείο της ζωής.

Ο χρόνος είναι «καιρός» δηλαδή είναι ευκαιρία. Κι επειδή στη ζωή μας οι ευκαιρίες είναι λίγες και μετρημένες, εξ ου και πολύτιμες, κι ο χρόνος είναι μετρημένος. Όχι με την αριθμητική του σχολείου αλλά με την αριθμητική της καρδιάς. Πόσο επιτρέψαμε στον εαυτό μας να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες που περνούν και φεύγουν από μπροστά μας; Ευκαιρία είναι ο πλησίον μας. Ο πεινασμένος, ο διψασμένος, ο φυλακισμένος, ο αναγκεμένος.

Τα νιάτα και τα γηρατειά είναι κερδισμένες ή χαμένες ευκαιρίες. Τίποτε άλλο. Στα νιάτα βάλε την δυνατότητα και στα γηρατειά την ενοχή. Κανένα μυστήριο δεν υπάρχει στο γιατί γερνάει ο άνθρωπος. Επειδή το ερώτημα από την αρχή είναι λάθος. Δεν φταίει ο χρόνος για τα γηρατειά. Μόνο το ξερό μας το κεφάλι φταίει που ψάχνουμε να βρούμε την χαμένη μας ευκαιρία μόνο εκεί που έχει φως. Και μένουμε εκεί. Και γερνάμε ψάχνοντας. Δίχως να πάμε λίγο παραπέρα. Να φωτίσουμε και το παραπέρα. Να ανάψουμε το φως. Για μας και τους άλλους. Κι ύστερα μια μέρα έχουμε ξεμείνει από χρόνο, από ευκαιρίες και μας τρώνε οι τύψεις και πεθαίνουμε.



Ο καινούργιος χρόνος είναι μια καινούργια ευκαιρία που συνήθως περνάει απαρατήρητη μέσα στα πυροτεχνήματα γεμάτα αλκοόλ και τραγούδια. Και τις ευχές. Αχ αυτές οι ευχές. Σαν το λευκοπλάστ με την επίπλαστη θεραπευτική δράση. Οι ευχές κοιμίζουν την ευκαιρία και την στέλνουν στον κόσμο των παραμυθιών. Εκεί που τα θέλω αναπτύσσονται μόνα τους στα χωράφια του ουρανού. Εδώ κάτω ωστόσο στη γη οι άνθρωποι περιμένουν ακόμα τον φτερωτό Αη Βασίλη να τους φέρει μαγικά την ευτυχία.

Ευτυχισμένος ο καινούργιος χρόνος θα είναι μόνο όταν η ευτυχία θα παραμείνει καινούργια, ζωντανή, έτοιμη και ικανή να αδράχνει τον χρόνο και να τον γονιμοποιεί. Για να καρπωθούν από αυτόν ακόμα κι όσοι δεν άδραξαν τη μέρα, την ευκαιρία, τον χρόνο.

Εις υγείαν λοιπόν όλων των ευκαιριών που μέλλονται να έρθουν και γιατί όχι να τις δημιουργήσουμε εμείς οι νέοι ανυπόμονοι!


Και μετά από όλες αυτές τις σκέψεις.... έρχεται ο Μπουκάϊ για να με ταρακουνήσει και να με κάνει να σκεφτώ και να αναρωτηθώ...

Αυτή είναι η ιστορία ενός ανθρώπου τον οποίο εγώ θα χαρακτήριζα ερευνητή …
Ερευνητής είναι κάποιος που ψάχνει, όχι απαραιτήτως κάποιος που βρίσκει.
Ούτε είναι κάποιος που ξέρει στα σίγουρα τι είναι αυτό που ψάχνει. Είναι, απλώς, κάποιος για τον οποίο η ζωή αποτελεί μια αναζήτηση.
Μια μέρα, ο ερευνητής διαισθάνθηκε ότι έπρεπε να πάει προς την πόλη του Καμίρ. Είχε μάθει να δίνει μεγάλη σημασία στα προαισθήματα του, που πήγαζαν από ένα μέρος δικό του μεν, άγνωστο δε.
Μετά από δύο μέρες πορείας στους σκονισμένους δρόμους, διέκρινε από μακριά το Καμίρ. Λίγο πριν φτάσει στο χωριό, του τράβηξε την προσοχή ένας λόφος, δεξιά από το μονοπάτι. Ήταν σκεπασμένος από υπέροχη πρασινάδα και γεμάτος με δέντρα, πουλιά και μαγευτικά λουλούδια. Τον περιτριγύριζε κάτι σαν μικρός φράχτης φτιαγμένος από βαμμένο ξύλο.


Μια μπρούντζινη πορτούλα τον προσκαλούσε να μπει.
Ξαφνικά, αισθάνθηκε να ξεχνά το χωριό και υπέκυψε στην επιθυμία του να ξαποστάσει για λίγο σ’ εκείνο το μέρος.
Ο ερευνητής πέρασε την είσοδο κι άρχισε να βαδίζει αργά δίπλα στις λευκές πέτρες που ήταν τοποθετημένες ανάκατα ανάμεσα στα δέντρα.
Άφησε το βλέμμα του να ξαποστάσει σαν την πεταλούδα, σε κάθε λεπτομέρεια του πολύχρωμου αυτού παραδείσου.
Τα μάτια του, όμως, ήταν μάτια ερευνητή, κι ίσως γι’ αυτό ανακάλυψε εκείνη την επιγραφή πάνω σε μια απ’ τις πέτρες:

Αμπντούλ Ταρέγκ: έζησε 8 χρόνια, 6 μήνες, δύο εβδομάδες και 3 μέρες.

Τρόμαξε λίγο συνειδητοποιώντας ότι εκείνη η πέτρα δεν ήταν απλώς μια πέτρα: ήταν μια ταφόπλακα.
Λυπήθηκε όταν σκέφτηκε ότι ένα παιδί τόσο μικρής ηλικίας ήταν θαμμένο σ’ εκείνο το μέρος.
Κοιτάζοντας γύρω του, ο άνθρωπος ότι και η διπλανή πέτρα είχε μια επιγραφή. Πλησίασε να τη διαβάσει. Έλεγε:

Γιαμίρ Καλίμπ: έζησε 5 χρόνια, 8 μήνες και 3 εβδομάδες.

Ο ερευνητής αισθάνθηκε φοβερή συγκίνηση.
Αυτό το πανέμορφο μέρος ήταν νεκροταφείο, και κάθε πέτρα ήταν ένας τάφος.
Μία μία, άρχισε να διαβάζει τις πλάκες.
Όλες είχαν παρόμοιες επιγραφές: ένα όνομα και τον ακριβή χρόνο ζωής του νεκρού.
Αλλά αυτό που τον τάραξε περισσότερο ήταν η διαπίστωση ότι ο άνθρωπος που είχε ζήσει τον πιο πολύ καιρό, μόλις που ξεπερνούσε τα έντεκα χρόνια …
Νικημένος από μια αβάσταχτη θλίψη, έκατσε κι άρχισε να κλαίει.
Ο φύλακας του νεκροταφείου που περνούσε από εκεί τον πλησίασε.
Τον κοίταξε να κλαίει για λίγο σιωπηλός, και μετά τον ρώτησε αν έκλαιγε για κάποιον συγγενή.
«Όχι, για κανέναν συγγενή» είπε ο ερευνητής. «Τι συμβαίνει σ’ αυτό το χωριό; Τι πράγμα φοβερό έχει αυτός ο τόπος; Γιατί έχει τόσα πολλά νεκρά παιδιά θαμμένα σ’ αυτό το μέρος; Ποια είναι η τρομερή κατάρα που βαραίνει αυτούς τους ανθρώπου; και τους έχει υποχρεώσει να φτιάξουν ένα νεκροταφείο για παιδιά:»
Ο ηλικιωμένος χαμογέλασε και είπε:
«Μπορείτε να ηρεμήσετε. Δεν υπάρχει τέτοια κατάρα. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι εδώ έχουμε ένα παλιό έθιμο. Θα σας εξηγήσω …

»Όταν ένας νέος συμπληρώνει τα δεκαπέντε του χρόνια, οι γονείς του του χαρίζουν ένα τετράδιο όπως αυτό που έχω εδώ, για να το κρεμάει στο λαιμό. Είναι παράδοση στον τόπο μας. Από τη στιγμή εκείνη κι έπειτα, κάθε φορά που κάποιος απολαμβάνει έντονα κάτι, ανοίγει το τετράδιο και σημειώνει:
Στα δεξιά, αυτό που απόλαυσε.
Στ’ αριστερά, πόσο χρόνο κράτησε η απόλαυση.
»’Εστω ότι γνώρισε μια κοπέλα και την ερωτεύτηκε. Πόσο κράτησε το μεγάλο αυτό πάθος και η χαρά της γνωριμίας τους; Μια εβδομάδα; Δύο; Τρεις και μισή:»
»Και μετά, η συγκίνηση του πρώτου φιλιού, η θαυμάσια ευχαρίστηση του πρώτου φιλιού … Πόσο κράτησε; Μόνο το ενάμισι λεπτό του φιλιού; Δύο μέρες; Μια εβδομάδα;
»Και η εγκυμοσύνη, και η γέννηση του πρώτου παιδιού;
»Και ο γάμος των φίλων;
»Και το ταξίδι που πάντα ήθελε;
»Και η συνάντηση με τον αδελφό που γυρίζει από μια μακρινή χώρα;
»Πόσο κράτησε στ’ αλήθεια η απόλαυση αυτών των αισθήσεων;
»Ώρες; Μέρες;
Έτσι , συνεχίζουμε να σημειώνουμε στο τετράδιο κάθε λεπτό που απολαμβάνουμε … Κάθε λεπτό.
»Όταν κάποιος πεθαίνει, έχουμε τη συνήθεια να ανοίγουμε το τετράδιο του και να αθροίζουμε το χρόνο της απόλαυσης για να τον γράψουμε πάνω στον τάφο του. Γιατί αυτός είναι για εμάς ο μοναδικός και πραγματικός χρόνος ΠΟΥ ΕΧΟΥΜΕ ΖΗΣΕΙ.»








http://www.dkaravasilis.gr/

Χόρχε Μπουκάϊ (Ιστορίες να σκεφτείς)

Τετάρτη 1 Απριλίου 2015

Η Φρασίκλεια που έγινε ... Παναγιά


Η Αθήνα του 1817 ήταν λίγο μεγαλύτερη από ένα χωριό. Και ο φαρμακοποιός με το όνομα Ερνέστης Ρομάνο ήταν ένας ξένος ανάμεσα στους ραγιάδες και στους Τούρκους της πόλης. Έσκαβε για το πηγάδι του μες στο χωράφι που μια μέρα θα γινόταν η πλατεία Κοτζιά. Και βρήκε το μάρμαρο με την καθιστή γυναίκα, δίπλα στον αρχαίο τάφο. Και πάνω τη λέξη «ΦΡΑΣΙΚΛΕΙΑ». Γιατί έτσι έλεγαν την κεκοιμημένη. 

Ήταν σίγουρος ότι θα πιάσει πολλά λεφτά στους Φράγκους. Αλλά δεν πρόσεξε να κρατήσει το στόμα του κλειστό (la bocca chiusa, που του ’λεγε η μάνα του).

 Το έμαθαν οι προεστοί κι ένας πιτσιρικάς με αέρα στα πανιά του, ονόματι Κυριάκος Πιττάκης. Και έκαναν φασαρία να του πάρουν την πλάκα, γιατί ήταν, λέει, αρχαία και τους ανήκε. Κι αυτός δεν την έδινε. Τρελός ήταν; Και φτάνουν μια μέρα πλήθος στο σπίτι του.
 Με τους παπάδες και τον Τούρκο καδή, που είχαν καταλλήλως λαδώσει. Έβαλαν τις φωνές, παρακαλούσανε, απειλούσαν. Στο τέλος πήρε στο χέρι 1.000 γρόσια (και άλλα 500 ο καδής κάτω απ’ το χέρι), του πήραν τη γυναίκα και φύγαν. Τον αφήσαν ήσυχο.

 Την άλλη εβδομάδα η πλάκα ήταν στημένη όρθια στον νάρθηκα της Μεγάλης Παναγιάς παρά τω Ωρολογίω. Έβαλαν κι ένα σιδερένιο καντήλι πάνω της και προσκυνούσαν τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Γιατί αυτή καθόταν ήρεμη και μπροστά της είπαν ότι είχε τον Άγγελο Κυρίου. Κι επειδή ό,τι γράφει δεν ξεγράφει, είδαν στην επιγραφή από πάνω το όνομα της Κυράς. Ήταν η Παναγιά-Φρασίκλεια, η δικιά τους Παναγιά.

O Eυαγγελισμός της Θεοτόκου
Κι όπως την έφτιαξαν απ’ την αρχή και την αγάπησαν, έτσι μια μέρα την ξέχασαν όλοι μαζί. Έγινε η Επανάσταση, ήρθε μετά ο Όθωνας, ο Κυριάκος Πιττάκης μεγάλωσε κι έγινε ο πρώτος αρχαιολόγος της χώρας, πήραν την Κυρά, είπαν ότι «δεν είναι η Παναγιά», παρά μόνο μια Φρασίκλεια και την έκλεισαν σε μια αποθήκη. Η Εκκλησιά του Ωρολογίου κάηκε μια βραδιά από λάθος του καντηλανάφτη και δεν έμεινε τίποτα στις στάχτες.

 Κάθεται τώρα πια στην αίθουσα 18 του Μουσείου, με τις άλλες γυναίκες στα μάρμαρα τριγύρω. Μια επιγραφή στη βάση λέει ότι είναι του 4ου αιώνα π.Χ. και ότι πέθανε νέα. Περνούν μπροστά της χιλιάδες ανυποψίαστοι επισκέπτες, αλλά εγώ βλέπω κάθε φορά τη σκουριά πάνω στην πέτρα που ’χει μείνει απ’ το καντήλι της Παναγιάς και της λέω ένα «χαίρε». Γιατί την άφησε κι ο Άγγελος και δεν έχει άνθρωπο να πει μια καλημέρα. Η Παναγιά-Φρασίκλεια από λάθος. Αιώνες πάνω στο μνήμα, μέσα σε ένα χωράφι, κάτω από εκεί που περπατούν με βεβαιότητα.





Αυτά τα παιδιά έχουν ξαναζήσει;



( αναφορές σε ανθρώπους που έζησαν  και άλλες ζωές)



Η ιδέα της μετενσάρκωσης δεν είναι καθόλου καινούρια υπόθεση ή είναι μία μόδα της εποχής όπως πολλοί μπορούν να ισχυριστούν. Είναι γνωστό ότι ο Εμπεδοκλής και ο Πυθαγόρας δίδαξαν τη μετενσάρκωση. Επίσης, ο Πλάτωνας αναφέρεται σε αυτήν. Από τους νεότερους φιλοσόφους ο Γκαίτε, ο Σοπενχάουερ και ο Λέσιγκ υιοθέτησαν την ιδέα της μετενσάρκωσης, θεωρώντας την ως μία επεξηγηματική πορεία της περαιτέρω τύχης της προσωπικότητας που πέθανε.
Οι σύγχρονοι ψυχίατροι και νευρολόγοι έχουν καταλήξει στα συμπεράσματά τους εξετάζοντας μία μεγάλη ποικιλία φαινομένων μετενσάρκωσης.