Ο μήνας των λουλουδιών, που συμπληρώνεται από τη φυσική δραστηριότητα του ακολούθου μηνός, Μάη, γι' αυτό και πολλές φορές ο λαός τους ενώνει: Απριλομάης ή Μαγιάπριλο, λέει τη συνολική χρονική τους διάρκεια. Φορτώνοντας ή μεταθέτοντας κάτι "στα μαγιάπριλα" (κατά τους Ζακυνθινούς) είναι σαν να λέμε :στο μήνα που δεν έχει Σάββατο" δηλαδή ποτέ. Μαζί προσφέρουν κηπουρικά: "Απρίλης, Μάης, κουκιά μεστωμένα", αλλά και τα περισσότερα ναυάγια: "Των καλών ναυτών οι γυναίκες, τον Απριλομάη χηρεύουν" ή "το Μαγιάπριλο χηρεύουν".
Οι Χιώτες τους έχουν για δουλευτάρικο δίμηνο: "Τον Απρίλη και τον Μάη έπαιρνε ακαμάτη εργάτη". Ενώ το πέρας τους δηλώνει θέρος: "Απρίλης - Μάης, κοντά 'ν' το θέρος".
Ο Απριλομάης είναι ικανός να σε ξεγελάσει. Το παχύ χορτάρι του κάνει τα ζώα να φαίνονται πρόσκαιρα καλόσογα, όπως η καλοντυμένη γυναίκα τη Λαμπρή. Γι' αυτό λένε: "Τον Απριλομάη το νου σου: να μη ζηλέψεις τη Λαμπρή γυναίκα και τον Απριλομάη φοράδα".
Λέγεται και Λαμπριάτης, Αηγιωργίτης, Γρίλης, Τιναχτοκοφινίδης ή Ξεροκοφινάς (γιατί ξετινάζει τα τελευταία αποθέματα τροφών στα κοφίνια). Οι Πανορμίτες τον λένε και Καπρίλη.
"Απρίλης με τα λούλουδα και Μάης με τα ρόδα" λέει το δημοτικό τραγούδι. Και στη Δημητσάνα τραγουδούν: "Ο Απρίλης έχει τη δροσιά κι΄ο Μάης τα λουλούδια". Μην ξεχνάτε επίσης πως τις νύχτες του Απρίλη λαλούν τ' αηδόνια ακατάπαυστα.
Στη Σύρο λένε "το νερό τ' Απριλιού είναι ο πλούτος του κόσμου".
Οι γεωργοί εύχονται να βρέξει:
Το κρύο του Απρίλη το φοβάται ο λαός: "Μάρτη μ' , Μάρτη μ' , φοβερέ, και Απρίλη μ' χιονερέ", λένε, γιατί όσο και μαλακός και νά 'ναι, το πρινάρι θ' ανάψει κάποια στιγμή στο τζάκι, καθώς λένε οι Πόντιοι: "Απρίλης κι αν καταπράεσεν, απρινάρευτος κι' εξέβρεν".
Τα κρύα όμως βαστούν ως τις 18 του μηνός.
Πρωταπριλιά
Ο Απρίλιος μπαίνει με ένα γαλλικό έθιμο, που παγκοσμιοποιήθηκε, το πρωταπριλιάτικο ψέμα. Το poisson d' Avril (πρωταπριλιάτικο ψάρι) διαδόθηκε γρήγορα και τον 18ο αι. το βρίσκουμε ήδη πολύ διαδεδομένο σε Γαλλία, Αγγλία έως και Ινδία. Ξεκίνησε από τους γάλλους ψαράδες, που έλεγαν ότι την 1η Απριλίου ξεκινούσαν την αλιευτική τους περίοδο. Επιστρέφοντας από τη θαλασσινή τους εξόρμηση, έδιναν σε όποιον έβρισκαν μπροστά τους να πιάσει πράγματα που γλιστρούσαν σαν ψάρια απ' τα χέρια κι έτσι τον κορόϊδευαν.
Στην Ελλάδα το έθιμο απαντάται στους Κοζανίτες και στους Μυκονιάτες αλλά με ένα μήνα διαφορά.
Οι Κοζανίτες λένε ψέμματα τον Μάρτιο οι δε Μυκονιάτες την Πρωτομαγιά!!
Τάματα και Αναθήματα - Γ. Λεκάκης - Εκδ. Γεωργιάδης 2001
Οι Χιώτες τους έχουν για δουλευτάρικο δίμηνο: "Τον Απρίλη και τον Μάη έπαιρνε ακαμάτη εργάτη". Ενώ το πέρας τους δηλώνει θέρος: "Απρίλης - Μάης, κοντά 'ν' το θέρος".
Ο Απριλομάης είναι ικανός να σε ξεγελάσει. Το παχύ χορτάρι του κάνει τα ζώα να φαίνονται πρόσκαιρα καλόσογα, όπως η καλοντυμένη γυναίκα τη Λαμπρή. Γι' αυτό λένε: "Τον Απριλομάη το νου σου: να μη ζηλέψεις τη Λαμπρή γυναίκα και τον Απριλομάη φοράδα".
Λέγεται και Λαμπριάτης, Αηγιωργίτης, Γρίλης, Τιναχτοκοφινίδης ή Ξεροκοφινάς (γιατί ξετινάζει τα τελευταία αποθέματα τροφών στα κοφίνια). Οι Πανορμίτες τον λένε και Καπρίλη.
"Απρίλης με τα λούλουδα και Μάης με τα ρόδα" λέει το δημοτικό τραγούδι. Και στη Δημητσάνα τραγουδούν: "Ο Απρίλης έχει τη δροσιά κι΄ο Μάης τα λουλούδια". Μην ξεχνάτε επίσης πως τις νύχτες του Απρίλη λαλούν τ' αηδόνια ακατάπαυστα.
Στη Σύρο λένε "το νερό τ' Απριλιού είναι ο πλούτος του κόσμου".
Οι γεωργοί εύχονται να βρέξει:
Αν κάνει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης άλλο ένα,
χαρά σ' εκείνον τον ζευγά, που 'χει πολλά σπαρμένα
Ένα άλλο λέει:
Αν βρέξ' ο Απρίλης δώδεκα κι ο Μάης πέντε - δέκα
να δεις το κοντοκρίθαρο πως στρίβει το μουστάκι!
Το κρύο του Απρίλη το φοβάται ο λαός: "Μάρτη μ' , Μάρτη μ' , φοβερέ, και Απρίλη μ' χιονερέ", λένε, γιατί όσο και μαλακός και νά 'ναι, το πρινάρι θ' ανάψει κάποια στιγμή στο τζάκι, καθώς λένε οι Πόντιοι: "Απρίλης κι αν καταπράεσεν, απρινάρευτος κι' εξέβρεν".
Τα κρύα όμως βαστούν ως τις 18 του μηνός.
Ως τ' Απριλιού τα δεκαοχτώ
νάχες το μάτι σου ανοιχτό
Πέρδικα ψόφησε στ' αυγό.
Πρωταπριλιά
Ο Απρίλιος μπαίνει με ένα γαλλικό έθιμο, που παγκοσμιοποιήθηκε, το πρωταπριλιάτικο ψέμα. Το poisson d' Avril (πρωταπριλιάτικο ψάρι) διαδόθηκε γρήγορα και τον 18ο αι. το βρίσκουμε ήδη πολύ διαδεδομένο σε Γαλλία, Αγγλία έως και Ινδία. Ξεκίνησε από τους γάλλους ψαράδες, που έλεγαν ότι την 1η Απριλίου ξεκινούσαν την αλιευτική τους περίοδο. Επιστρέφοντας από τη θαλασσινή τους εξόρμηση, έδιναν σε όποιον έβρισκαν μπροστά τους να πιάσει πράγματα που γλιστρούσαν σαν ψάρια απ' τα χέρια κι έτσι τον κορόϊδευαν.
Στην Ελλάδα το έθιμο απαντάται στους Κοζανίτες και στους Μυκονιάτες αλλά με ένα μήνα διαφορά.
Οι Κοζανίτες λένε ψέμματα τον Μάρτιο οι δε Μυκονιάτες την Πρωτομαγιά!!
Τάματα και Αναθήματα - Γ. Λεκάκης - Εκδ. Γεωργιάδης 2001
