Κόκκινα αυγά και pysanki

Είναι ξύλινα και τα έχω φέρει από τη Ρωσία. Η καταγωγή τους βέβαια είναι Ουκρανική κι αποτελεί
 έθιμο των Hutsuls, που ζουν στα Καρπάθια της δυτικής Ουκρανίας.

"Eκείνη πιο πολύ η ανάμνηση 

της παιδικής ηλικίας,

καθώς έχουμε συνηθίσει 

να τη νοσταλγούμε, μου ήρθε.

 Συνήθως, ή μάλλον πάντα

πηγαίναμε τη Mεγάλη Πέμπτη, πρωί,

στην εκκλησία να μεταλάβουμε…

[…]

Όταν επιστρέφαμε,

έβαφαν τα κόκκινα αυγά.

Kόκκινη Πέμπτη…"

(απόσπασμα "Mεγάλη Πέμπτη", Ζωής Καρέλλη)

Πόσο μοιάζουν οι παραδόσεις των λαών και με τι σεβασμό
 και φροντίδα συντηρούνται σε επίπεδα ιερότητος τα έθιμα 
εκείνα, που συνηχούν προς το δόγμα και το  ήθος 
της κάθε φυλής, είναι πραγματικά θαυμαστό!



Έτοιμα και τα κόκκινα αυγουλάκια μας, σύμβολο του αίματος του Χριστού μας…, 
καθώς η Μεγάλη Πέμπτη είναι αφιερωμένη στο Μυστικό Δείπνο, 
όπου ο Χριστός πρόσφερε άρτο και κρασί ως συμβολισμό για το σώμα Του και το αίμα Του.

Ανάμεσα στα κόκκινα αυγά θα διακρίνετε και μερικά σχεδιασμένα με γραμμικά σχέδια.



Τα αυγά λέγονται  "pysanki" κι η  παράδοση  θέλει τη συνέχεια του κόσμου να εξαρτάται από αυτά
 και τη διατήρηση του εθίμου.
Όσο θα υπάρχουν άνθρωποι να διακοσμούν pysanki, θα υφίσταται και η πλάση…
Αν για κάποιο λόγο το έθιμο εκλείψει, τότε ένα κακό φίδι θα καταστρέψει τον κόσμο.
Κάθε χρόνο το φίδι στέλνει τα τσιράκια του για να δει πόσα pysanki έχουν φιλοτεχνηθεί.
Αν ο αριθμός είναι μικρός, το φίδι χαλαρώνει και ελεύθερο περιπλανιέται προκαλώντας τον όλεθρο
 και την καταστροφή.
Εάν όμως, ο αριθμός των pysanki είναι αυξημένος, το φίδι αλυσοδένεται και το καλό θριαμβεύει 
για ακόμη μία χρονιά.

Η λαογραφία αναμειγνύεται με τις Χριστιανικές πεποιθήσεις και δίνει πλήθος θρύλων…

Όπως αυτός με την Παναγία, που έδωσε στους στρατιώτες που φύλαγαν το Χριστό αυγά, 
ικετεύοντάς τους να μην είναι μαζί του σκληροί…
Τότε, λέει, δάκρυα έτρεξαν από τα μάτια της πάνω στ’αυγά, που δημιούργησαν  ανάγλυφες 
κουκίδες και σχέδια με λαμπερά χρώματα.

Τα Ουκρανικά "pysanki" σήμερα διακοσμούνται με λαϊκά σχέδια και αποτελούν έργα τέχνης.
Γίνονται με τεχνική του κεριού, όπως η μπατίκ.
Από συναδέλφους μου Ουκρανούς που δουλέψαμε μαζί πάνω στη θεματική: "Πασχαλινές 
Παραδόσεις και Έθιμα" εκτός από τους θρύλους,έμαθα και ένα παραδοσιακό τραγουδάκι τους, 
που υμνεί την ομορφιά των Πασχαλινών Pysanki και με αυτό σας εύχομαι καλή Μεγάλη Πέμπτη 
κι ας έχουμε υγεία και του χρόνου να κοκκινίσουμε τ’αυγά μας...

http://notesmuthoikaielpida.blogspot.gr

https://en.wikipedia.org/wiki/Hutsuls

Μεγάλη Παρασκευή!!

Το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής ομάδες παιδιών γυρνούν από σπίτι σε σπίτι και τραγουδούν το μοιρολόι «Σήμερα μαύρος ουρανός», γνωστό και ως «Μοιρολόι της Παναγίας». Σε πολλές περιοχές της χώρας τα κορίτσια της ομάδας κρατούν ένα στεφάνι, πλεγμένο με λουλούδια εποχής, το οποίο στη συνέχεια το εναποθέτουν είτε στον Επιτάφιο, είτε στον τάφο του προσφάτως αποβιώσαντος ενορίτη. Τα Κάλαντα της Μεγάλης Παρασκευής, όπως τα ονομάζει η Λαογραφία, τείνουν σήμερα να εκλείψουν.

Στη Σκιάθο και σε όσες περιοχές ακολουθούν το Αγιορείτικο τυπικό η περιφορά του Επιταφίου γίνεται τις πρώτες πρωινές ώρες του Μεγάλου Σαββάτου.

Στη Ναύπακτο, η περιφορά του Επιταφίου συνδυάζεται με ρίψη πυροτεχνημάτων στο λιμάνι, σε ανάμνηση της ηρωικής προσπάθειας του μπουρλοτιέρη Ανεμογιάννη να πυρπολήσει την τουρκική ναυαρχίδα στο χώρο αυτό.

Στην Κέρκυρα, η περιφορά των Επιταφίων ξεκινά το απόγευμα της Μεγάλης Παρασκευής από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στο Παλαιό Φρούριο. Μέχρι της 9:30 το βράδυ, από κάθε εκκλησία βγαίνει ο Επιτάφιος με την απαραίτητη μπάντα της ενορίας, τις χορωδίες, τους πιστούς. Τελευταίος βγαίνει ο μεγαλοπρεπέστατος επιτάφιος της Μητρόπολης.

Στη Θράκη, ένα από τα έθιμα είναι και το «κάψιμο του Ιούδα». Οι νεότεροι συνήθως, αφού φτιάξουν το ομοίωμα του Ιούδα, το περιφέρουν από σπίτι σε σπίτι και ζητούν κλαδιά. Τη Μεγάλη Παρασκευή, μετά την περιφορά του Επιταφίου, θα βάλουν φωτιά στα κλαδιά αυτά και θα «κάψουν» τον Ιούδα. Συνηθίζεται μέρος της στάχτης αυτής, να το ρίχνουν στα μνήματα.

Στη Νέα Πέραμο Καβάλας, κατά την περιφορά του επιταφίου, οι κάτοικοι σε κάθε γειτονιά της πόλης αναβιώνουν ένα πολύ παλιό έθιμο: καίουν από ένα ομοίωμα του Ιούδα, τη στιγμή που η πομπή του επιταφίου περνάει από τους δρόμους. Ολόκληρη η πόλη εκείνη τη νύχτα φωτίζεται από τις δεκάδες φωτιές, που ανάβουν οι κάτοικοι, στέλνοντας έτσι το μήνυμα της κάθαρσης, αλλά και της αιώνιας ανάστασης.

Στη συνοικία Καμίνι της Ύδρας, ο Επιτάφιος μπαίνει στη θάλασσα και διαβάζεται η ακολουθία του.

Στη Ζάκυνθο, το μεσημέρι της Μεγάλης Παρασκευής, πλήθος πιστών συμμετέχει στην περιφορά του Εσταυρωμένου που διασχίζει όλη την πόλη. Στις 2 μ.μ. στον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου του Μώλου εκτός από τον Εσταυρωμένο λιτανεύεται και η εικόνα της «Mater Dolorosa», δηλαδή της Παναγίας του Πάθους. Η λιτανεία διασχίζει σχεδόν όλη την πόλη και επιστρέφει στην πλατεία Σολωμού, όπου, πάνω σε βάθρο, ο Μητροπολίτης ευλογεί τον κλήρο και το λαό με τον Εσταυρωμένο. Η λιτανεία καταλήγει στον ίδιο ναό, όπου γίνεται η εναπόθεση του Χριστού στον Επιτάφιο.

Στην Αμοργό, τη Μεγάλη Παρασκευή προσφέρονται ψωμί, ελιές και νηστίσιμα γλυκά και κατά την περιφορά του Επιταφίου οι γυναίκες ραίνουν την πομπή με αρώματα.

Στην Ίο, μετά την Αποκαθήλωση, οι νέοι του νησιού παίζουν τις «μπάλες», ένα παιχνίδι με μικρές σιδερένιες κόκκινες και πράσινες μπάλες. Κατά την Περιφορά των Επιταφίων των δύο Ενοριών του νησιού, τα Εγκώμια ψάλλονται από χορωδίες γυναικών και κοριτσιών.

Στο χωριό Πλάκες της Μήλου το απόγευμα της Μεγάλης Παρασκευής γίνεται η αναπαράσταση της Αποκαθήλωσης του Χριστού.

Στην Πάρο, η περιφορά του Επιταφίου κάνει δεκαπέντε στάσεις. Σε καθεμία από αυτές φωτίζεται κι ένα σημείο του βουνού, όπου τα παιδιά ντυμένα ρωμαίοι στρατιώτες ή μαθητές του Χριστού, αναπαριστούν σκηνές από την είσοδο στα Ιεροσόλυμα, την προσευχή στο Όρος των Ελαιών, το Μαρτύριο της Σταύρωσης και την Ανάσταση.

Στο χωριό Πύργος της Σαντορίνης, μετά την Αποκαθήλωση βγαίνει το «Τάνταλο» στους δρόμους του χωριού για να αναγγείλει το γεγονός και οι καμπάνες ηχούν πένθιμα. Η περιφορά του Επιταφίου σημαίνεται από μικρές φωτιές σε λυχναράκια. Οι γυναίκες από τις αυλές των σπιτιών ραίνουν την πομπή του Επιταφίου με ροδόνερο.

Στη Σύρο, οι Καθολικοί επιτάφιοι από τις εκκλησίες των Ευαγγελιστών και του Αγίου Γεωργίου συναντώνται με τους Ορθόδοξους από τους ναούς της Μητροπόλεως (Μεταμόρφωσης) του Αγίου Νικολάου και της Κοιμήσεως, μετά το τέλος της περιφοράς στην κεντρική πλατεία Μιαούλη. Ακολουθεί κατανυκτική δέηση και ψάλλονται τροπάρια της Μεγάλης Παρασκευής από τη χορωδία του Αγίου Νικολάου και Ιεροψάλτες.

Στην Τήνο, οι περιφορές των Επιταφίων στη Χώρα συγκλίνουν στη μαρμάρινη εξέδρα της παραλίας, ενώ ο Επιτάφιος της Ενορίας του Αγίου Νεκταρίου καταλήγει μέσα στη θάλασσα, στην περιοχή Καλάμια στα Κιόνια.

Στη Μονή του Προφήτου Ηλία, στο Άγιο Πνεύμα Σερρών, που βρίσκεται σ' ένα λόφο πάνω από το ομώνυμο χωριό, αναβιώνει το έθιμο της Αποκαθήλωσης του Κυρίου.

Στο Αγρίνιο, αμέσως μετά την περιφορά των επιταφίων, αναβιώνει το έθιμο των χαλκουνιών.Τα χαλκούνια είναι αυτοσχέδιες εκρηκτικές κατασκευές που αποτελούνται από έναν μεγάλο κύλινδρο γεμάτο με ένα μείγμα μπαρουτιού και ένα φυτίλι στο άκρο. Η ιστορία τους χάνεται στα χρόνια της Τουρκοκρατίας όταν οι Βραχωρίτες (νυν Αγρινιώτες) τα άναβαν κατά την περιφορά του Επιταφίου για να απομακρύνουν τους αλλόθρησκους.


Πηγή: https://www.sansimera.gr