Τρίτη 5 Φεβρουαρίου 2013

«IHTIDA» Η Ρωμιοσύνη που έμεινε στην Τουρκία μετά το 1922


 
Νίκου Χειλαδάκη
Δημοσιογράφου- Συγγραφέα-Τουρκολόγου

     Στις 30 Ιανουαρίου του 1923 υπογράφτηκε η συνθήκη  της ανταλλαγής των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, (Türk – Yunan Mübadelesine İlişkin Sözleşme ve Protokol Anlaşması). Σύμφωνα με την  συνθήκη  αυτή,  όλοι οι Ρωμηοί χριστιανοί της Μικράς Ασίας και της ανατολικής Θράκης πλην της Κωνσταντινούπολης και των νήσων Ίμβρου και Τενέδου, θα έπρεπε να φύγουν για την Ελλάδα ενώ από την άλλη πλευρά οι μουσουλμάνοι της Ελλάδας πλην της δυτικής Θράκης, θα έπρεπε να πάνε στην Τουρκία. Έτσι ένα θλιβερό καραβάνι της προσφυγιάς ξεκινούσε από τα πατροπαράδοτα χώματα της Μικράς Ασίας στον δρόμο της εξορίας. Στην Μικρά Ασία δεν θα ακούγονταν πια ο ήχος της καμπάνας που θα καλούσε το ελληνορθόδοξο ποίμνιο για την Θεία Λειτουργία, ένας ήχος που ηχούσε αδιάκοπα επί δυο σχεδόν χιλιετίες.

Η Αλεξανδρούπολη (DEDEAGATCH) των δακρύων και της προσφυγιάς (1922-1923)


(Το άρθρο δημοσιεύτηκε στα φύλλα 255 και 256 Φεβρουαρίου 2011 της εφημερίδας ‘ΠΟΛΙΤΗΣ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ’)

Η πόλη μας, ως συγκοινωνιακός κόμβος ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση δέχτηκε πολλές φορές σε καιρούς πολέμων πρόσφυγες, χριστιανούς και μουσουλμάνους, που είτε έμειναν εδώ είτε κυρίως πέρασαν για να συνεχίσουν το ταξίδι τους μέχρι να βρουν έναν καλύτερο τόπο να εγκατασταθούν. Αναμφίβολα όμως την πιο δραματική υποδοχή προσφύγων από την Ανατολική Θράκη, τη Μικρασία, τον Πόντο και αλλού, την έζησε το 1922 μετά την κατάρρευση του Μικρασιατικού μετώπου. Χαρακτηρισμένη ως η «μεγαλύτερη μετακίνηση πληθυσμών στην ιστορία», η αθρόα εισροή προσφύγων στην ελληνική επικράτεια, απότοκη της λεγόμενης Μικρασιατικής Καταστροφής, προκάλεσε μια σειρά ανακατατάξεων σε δημογραφικό και οικονομικό επίπεδο, τα οποία κλήθηκε να αντιμετωπίσει η Ελλάδα εν μέσω των ήδη διαμορφωμένων αρνητικών κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών. Τα προβλήματα αυτά ήταν η στέγαση, οι υποδομές υποδοχής και εγκατάστασης, η δημόσια υγεία και η επαγγελματική αποκατάσταση των προσφύγων.

«Εικόνα 1: O Στυλιανός Γονατάς και o Νικόλαος Πλαστήρας.»