Στο χωριό υπήρχε κομμουνιστικός πυρήνας με κύριο στέλεχος τον «Γιαχουτή» που όπως είπα παραπάνω η μάνα του συνδεόταν πολύ με την οικογένειά μας, ο ίδιος επεδείκνυε με ικανοποίηση το σφυροδρέπανο κεντημένο στη δεξιά φόδρα του σακακιού του κι' ο νεώτερος αδελφός του Πρόδρομος, ο και σφαγιαστής του πατέρα μου στον Κρηστώνα - Κιλκίς. Σ' αυτόν τον πυρήνα ανήκαν ο Γοτζά Ντιμίτ, αγράμματος τουρκόφωνος και ο Πόντιος πονηρός και διπρόσωπος Λάζαρος από το διπλανό οικισμό Κάρτσαλι, που πολλές φορές είχαν διευκολυνθεί από την οικογένειά μας σε διάφορες δουλειές των.
Στις αρχές του 1942 άρχισαν να επισκέπτονται το χωριό διάφοροι τύποι προπαγανδίζοντες με ωραία λόγια υπέρ του ΕΑΜ(1) - ΕΛΑΣ(2) και ΠΑΟ(3).
Το χωριό χωρίστηκε στα δυο παρά τις προτροπές του πατέρα για μη ένταξη κανενός κατοίκου σε καμιά από τις τρεις αυτές οργανώσεις, να παραμείνουν ενωμένοι στη γραμμή αυτή. Βλέποντας ο πατέρας ότι δεν εισακούεται και κρίνοντας δολερούς τους ισχυρισμούς και τις υποσχέσεις των Εαμιτών, έχοντας δε υπ' όψιν του ότι παρόμοιες διακηρύξεις επέφεραν τη διάλυση του Ρωσικού στρατού στον Καύκασο και στον Πόντο με συνέπεια την καταστροφή του Μικρασιατικού Ελληνισμού, διεχώρησε τη θέση του από τις δύο πρώτες οργανώσεις και φοβούμενος για τη ζωή του έπαυσε να κοιμάται στο σπίτι και κάθε βράδυ άλλαζε οπλισμένος κρησφύγετο. Πόσον καιρό όμως θα πήγαινε αυτό; Έτσι προτίμησε να έλθει σε επαφή με τους αξιωματικούς της χωροφυλακής Τζαμαλούκα και Μήτσου, οι οποίοι γνώριζαν ότι το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ ήταν όργανα του Κ.Κ.Ε. που εκτελούσαν εντολές του Κ.Κ.Ρωσίας και με τη συνδρομή τους εντάχθηκε στην ΠΑΟ στην οποία εντάχθηκαν και οι φίλοι και συμπολεμιστές του στο αντάρτικο του Πόντου που οι περισσότεροί τους ήταν τουρκόφωνοι και μπεσαλήδες εις το έπακρον.
Φαίνεται ότι οι Γερμανοί έμαθαν τα τεκταινόμενα στο χωριό και μια ημέρα ήρθαν μερικοί από την πλευρά του χωριού Στεφάνια κι' ακροβολίστηκαν στο ύψωμα. Εμείς τα παιδιά έχοντας άγνοια των όσων διαδραματίζονταν στο χωριό για οργανώσεις, παίζαμε στον απέναντι λοφίσκο όπου ο Ι. Ν. Αγ. Γεωργίου του χωριού. Σε μια στιγμή κροτάλισε το πολυβόλο των Γερμανών εναντίον μας και οι βολίδες άλλοτε σφύριζαν πάνω απ' τα κεφάλια μας κι' άλλοτε καρφώνονταν στο χώμα. Άλλοι τρέχοντας και άλλοι σούρνοντας, περάσαμε στην πίσω πλευρά του λοφίσκου χωρίς να πάθει κανείς τίποτε παρεκτός τον φόβο υπό την επήρεια του οποίου κρυφτήκαμε μεμονωμένοι στις παρακείμενες χαράδρες και λόχμες. Φαίνεται ότι ο πολυβολητής Γερμανός ήταν αρχάριος στη σκόπευση ή ανθρωπιστής που δεν ήθελε να σκοτώσει παιδιά ή η ομάδα του ήθελε να κάνει εμφανή την παρουσία της στην περιοχή. Τελικά δεν συνέλαβαν κανέναν από το χωριό ούτε και τα μέλη του κομμουνιστικού πυρήνα που κρύφτηκαν χωρίς να τους προδώσει κανείς.
Μπροστά στη δημιουργηθείσα κατάσταση, το τέλος του 1942 ή αρχές του 1943 όλη η οικογένεια μετώκησε στη Θεσσαλονίκη και η μεν οικογένεια του πατέρα (χωρίς αυτόν αφού είχε ενταχθεί στην ΠΑΟ που δρούσε στα Κερδύλια όρη), δηλαδή η μητέρα, η αδελφή της Γεσθημανή με το γιο της Παύλο, εγώ και η αδελφή μου Νίκη, εγκατασταθήκαμε στο σπίτι μας στη Μενεμένη, η δε οικογένεια του αδελφού μου με τη γυναίκα του την Κάτκα και τα πέντε παιδιά του σε τελείως άδειο σπίτι εβραίων στην Ξηροκρήνη όπου εγκαταστάθηκαν και άλλες οικογένειες συμμοριτοπλήκτων από την περιοχή του Κιλκίς.
Διάχυτη ήταν η γνώμη ότι φεύγοντας οι Εβραίοι άφησαν στα σπίτια τους έπιπλα, ρούχα και χρυσαφικά. Η κατάληψη των σπιτιών των Εβραίων από τους συμμοριτοπλήκτους δεν έγινε με πρόγραμμα και με την επίβλεψη και καθοδήγηση κάποιας υποτυπωδώς έστω, λειτουργούσης αρχής. Έτσι βρέθηκαν συμμοριτόπληκτοι που κατέλαβαν στην αρχή τουλάχιστον, δύο σπίτια, χωρίς η κατοχή των να δικαιολογείται από τη σύνθεση της οικογενείας των ή άλλοι, ενώ είχαν καταλάβει κι' εγκατασταθεί σ' ένα σπίτι, πήγαιναν στα γειτονικά, άδεια ακόμα σπίτια κι' έπαιρναν ότι κι' όσα εύρισκαν. μια τέτοια οικογένεια συμμοριοπλήκτων από το "Κάρτζαλι" δεν θυμάμαι το όνομά της, που θεωρούνταν σοβαρή και θεοφοβούμενη, αφού πήρε ένα τέτοιο σπίτι, πήγαν οι δύο γυναίκες, μάνα και θυγατέρα σε ένα σπίτι που δεν είχε ακόμα καταληφθεί, μπήκαν μέσα και βρέθηκαν μπροστά σε ένα ωραίο «σεντούκι» (μπαούλο) κλειδωμένο και βαρύ. Υποθέτοντας ότι το βάρος του σήμαινε την ύπαρξη σ' αυτό κάποιων πολύτιμων πραγμάτων, το φορτώθηκαν χαρούμενες και το μετέφεραν στο σπίτι που είχαν καταλάβει. Ανοίγοντάς το με αγωνία διαπίστωσαν ότι βρίσκονταν μέσα ένας νεκρός Εβραίος. Φαίνεται ότι είτε δεν πρόλαβαν να τον ενταφιάσουν στο κοιμητήριό τους, εκεί που σήμερα βρίσκεται η Πανεπιστημιούπολη, είτε ότι έτσι ήθελαν να εκδικηθούν τον άγνωστό τους καινούργιο ορθόδοξο ιδιοκτήτη του σπιτιού των. Ξαναφορτώθηκαν λοιπόν το μπαούλο και το πήγαν εκεί απ' όπου το πήραν. Το πράγμα μαθεύτηκε αμέσως, σχολιάστηκε ποικιλότροπα και χλευάστηκε η πλεονεξία των δύο γυναικών, που έμεναν κλεισμένες στο σπίτι τους για καιρό, ώσπου ξεχάστηκε κάτω από τις έντονες βιοτικές ανάγκες των γειτόνων.
Ο αδελφός μου συνέχιζε να κάνει με το λεωφορειάκι του τα δρομολόγια Θεσσαλονίκη - Κιλκίς, προς μεγάλη, πολύ μεγάλη ταλαιπωρία της γυναίκας του Κάτκας που υποχρεώνονταν να φιλοξενεί στο μικρό της άλλωστε σπίτι ταξιδιώτες από τα χωριά του Κιλκίς που τους έφερνε ο άνδρας της και αδελφός μου, επειδή του έλεγαν πως δεν είχαν που να μείνουν κι' ο καλοκάγαθος πλην αφελής αδελφός μου τους πίστευε.
Για να συμπληρώσουμε τις ανάγκες της στοιχειώδους συντηρήσεώς μας, ο αδελφός μου κατασκεύασε ένα ξύλινο τετράγωνο δίσκο που κρέμονταν από το λαιμό μου κι' αφού τον γέμισε με σύκα και μαύρες σταφίδες συσκευασμένα σε κασετίνες με διαφανές χαρτί (σελοφάν;) και βρασμένα αυγά, μ' έστειλε στο σιδηροδρομικό σταθμό να τα πουλήσω στους Γερμανούς που πηγαινοέρχονταν. Διαφημίζοντας τα «αγια κωχ» (βραστά αυγά), ήρθε ένας ψηλός Γερμανός πήρε όλα τα αυγά που είχα και ανέβηκε χωρίς να με πληρώσει στο τραίνο που ήταν έτοιμο να ξεκινήσει. Ανέβηκα κι' εγώ σ' αυτό και τον εντόπισα στο τρίτο βαγόνι του κινούμενου πλέον τραίνου. Με νοήματα, με «μαρκ» και «αγια κωχ» του ζήτησα να με πληρώσει, οπότε άνοιξε την πόρτα και με πέταξε έξω. Ευτυχώς το τραίνο δεν είχε αναπτύξει μεγάλη ταχύτητα, νομίζω πλησίαζε στο «Αραπλί» σήμερα «Διαβατά» ή «Νέα Ιωνία», κι' έτσι τη γλίτωσα με μερικά γδαρσίματα μόνο. Μάζεψα ότι μπόρεσα να βρω από τα σύκα και τις σταφίδες και γύρισα με τα πόδια στο σπίτι. Διηγήθηκα στον αδελφό μου τι είχε συμβεί και μούπε δεν πειράζει, βρίσκονται και γουρούνια, γι' αυτό αύριο θα ξαναπάς. Την άλλη μέρα ξαναπήγα στο σταθμό, ξελαρυγγίστηκα να διαλαλώ την πραμάτειά μου, κινούμενος συνεχώς έξω από την αρχή μέχρι το τέλος του συρμού και από τις δύο πλευρές του με πενιχρότατα αποτελέσματα που μ' ανάγκασαν να του δηλώσω ότι δεν ξαναπηγαίνω, όπως και δεν ξαναπήγα.
(Συνεχίζεται...)
1. ΕΑΜ. Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο που ιδρύθηκε από τον Κομμουνιστή Γεώργιο Σιάντο την 27η Σεπτεμβρίου του 1942 ως προμετωπίδα των επιδιώξεων του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος που εκτελούσε τις εντολές της Ενωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (ΕΣΣΔ) δηλαδή κατ' ουσίαν του Κ.Κ.Ρωσίας.
2. ΕΛΑΣ. Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός. Ήταν το ένοπλο τμήμα που εκτελούσε τις εντολές του ΕΑΜ. Ηχηροί τίτλοι που παρέσυραν στις τάξεις τους ανθρώπους που καμμιά σχέση δεν είχαν με το ΚΚΕ, αλλ' εντάχθηκαν στο ΕΑΜ-ΕΛΑΣ από αγνά πατριωτικά αισθήματα και μόνον. Όταν αντελήφθησαν την πλάνη τους ήταν αργά πιά.
3. ΠΑΟ. Πανελλήνια Απελευθερωτική Οργάνωση που γρήγορα διαλύθηκε και τα μέλη της εντάχθηκαν στον ΕΔΕΣ
Στις αρχές του 1942 άρχισαν να επισκέπτονται το χωριό διάφοροι τύποι προπαγανδίζοντες με ωραία λόγια υπέρ του ΕΑΜ(1) - ΕΛΑΣ(2) και ΠΑΟ(3).
Το χωριό χωρίστηκε στα δυο παρά τις προτροπές του πατέρα για μη ένταξη κανενός κατοίκου σε καμιά από τις τρεις αυτές οργανώσεις, να παραμείνουν ενωμένοι στη γραμμή αυτή. Βλέποντας ο πατέρας ότι δεν εισακούεται και κρίνοντας δολερούς τους ισχυρισμούς και τις υποσχέσεις των Εαμιτών, έχοντας δε υπ' όψιν του ότι παρόμοιες διακηρύξεις επέφεραν τη διάλυση του Ρωσικού στρατού στον Καύκασο και στον Πόντο με συνέπεια την καταστροφή του Μικρασιατικού Ελληνισμού, διεχώρησε τη θέση του από τις δύο πρώτες οργανώσεις και φοβούμενος για τη ζωή του έπαυσε να κοιμάται στο σπίτι και κάθε βράδυ άλλαζε οπλισμένος κρησφύγετο. Πόσον καιρό όμως θα πήγαινε αυτό; Έτσι προτίμησε να έλθει σε επαφή με τους αξιωματικούς της χωροφυλακής Τζαμαλούκα και Μήτσου, οι οποίοι γνώριζαν ότι το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ ήταν όργανα του Κ.Κ.Ε. που εκτελούσαν εντολές του Κ.Κ.Ρωσίας και με τη συνδρομή τους εντάχθηκε στην ΠΑΟ στην οποία εντάχθηκαν και οι φίλοι και συμπολεμιστές του στο αντάρτικο του Πόντου που οι περισσότεροί τους ήταν τουρκόφωνοι και μπεσαλήδες εις το έπακρον.
Φαίνεται ότι οι Γερμανοί έμαθαν τα τεκταινόμενα στο χωριό και μια ημέρα ήρθαν μερικοί από την πλευρά του χωριού Στεφάνια κι' ακροβολίστηκαν στο ύψωμα. Εμείς τα παιδιά έχοντας άγνοια των όσων διαδραματίζονταν στο χωριό για οργανώσεις, παίζαμε στον απέναντι λοφίσκο όπου ο Ι. Ν. Αγ. Γεωργίου του χωριού. Σε μια στιγμή κροτάλισε το πολυβόλο των Γερμανών εναντίον μας και οι βολίδες άλλοτε σφύριζαν πάνω απ' τα κεφάλια μας κι' άλλοτε καρφώνονταν στο χώμα. Άλλοι τρέχοντας και άλλοι σούρνοντας, περάσαμε στην πίσω πλευρά του λοφίσκου χωρίς να πάθει κανείς τίποτε παρεκτός τον φόβο υπό την επήρεια του οποίου κρυφτήκαμε μεμονωμένοι στις παρακείμενες χαράδρες και λόχμες. Φαίνεται ότι ο πολυβολητής Γερμανός ήταν αρχάριος στη σκόπευση ή ανθρωπιστής που δεν ήθελε να σκοτώσει παιδιά ή η ομάδα του ήθελε να κάνει εμφανή την παρουσία της στην περιοχή. Τελικά δεν συνέλαβαν κανέναν από το χωριό ούτε και τα μέλη του κομμουνιστικού πυρήνα που κρύφτηκαν χωρίς να τους προδώσει κανείς.
Μπροστά στη δημιουργηθείσα κατάσταση, το τέλος του 1942 ή αρχές του 1943 όλη η οικογένεια μετώκησε στη Θεσσαλονίκη και η μεν οικογένεια του πατέρα (χωρίς αυτόν αφού είχε ενταχθεί στην ΠΑΟ που δρούσε στα Κερδύλια όρη), δηλαδή η μητέρα, η αδελφή της Γεσθημανή με το γιο της Παύλο, εγώ και η αδελφή μου Νίκη, εγκατασταθήκαμε στο σπίτι μας στη Μενεμένη, η δε οικογένεια του αδελφού μου με τη γυναίκα του την Κάτκα και τα πέντε παιδιά του σε τελείως άδειο σπίτι εβραίων στην Ξηροκρήνη όπου εγκαταστάθηκαν και άλλες οικογένειες συμμοριτοπλήκτων από την περιοχή του Κιλκίς.
Διάχυτη ήταν η γνώμη ότι φεύγοντας οι Εβραίοι άφησαν στα σπίτια τους έπιπλα, ρούχα και χρυσαφικά. Η κατάληψη των σπιτιών των Εβραίων από τους συμμοριτοπλήκτους δεν έγινε με πρόγραμμα και με την επίβλεψη και καθοδήγηση κάποιας υποτυπωδώς έστω, λειτουργούσης αρχής. Έτσι βρέθηκαν συμμοριτόπληκτοι που κατέλαβαν στην αρχή τουλάχιστον, δύο σπίτια, χωρίς η κατοχή των να δικαιολογείται από τη σύνθεση της οικογενείας των ή άλλοι, ενώ είχαν καταλάβει κι' εγκατασταθεί σ' ένα σπίτι, πήγαιναν στα γειτονικά, άδεια ακόμα σπίτια κι' έπαιρναν ότι κι' όσα εύρισκαν. μια τέτοια οικογένεια συμμοριοπλήκτων από το "Κάρτζαλι" δεν θυμάμαι το όνομά της, που θεωρούνταν σοβαρή και θεοφοβούμενη, αφού πήρε ένα τέτοιο σπίτι, πήγαν οι δύο γυναίκες, μάνα και θυγατέρα σε ένα σπίτι που δεν είχε ακόμα καταληφθεί, μπήκαν μέσα και βρέθηκαν μπροστά σε ένα ωραίο «σεντούκι» (μπαούλο) κλειδωμένο και βαρύ. Υποθέτοντας ότι το βάρος του σήμαινε την ύπαρξη σ' αυτό κάποιων πολύτιμων πραγμάτων, το φορτώθηκαν χαρούμενες και το μετέφεραν στο σπίτι που είχαν καταλάβει. Ανοίγοντάς το με αγωνία διαπίστωσαν ότι βρίσκονταν μέσα ένας νεκρός Εβραίος. Φαίνεται ότι είτε δεν πρόλαβαν να τον ενταφιάσουν στο κοιμητήριό τους, εκεί που σήμερα βρίσκεται η Πανεπιστημιούπολη, είτε ότι έτσι ήθελαν να εκδικηθούν τον άγνωστό τους καινούργιο ορθόδοξο ιδιοκτήτη του σπιτιού των. Ξαναφορτώθηκαν λοιπόν το μπαούλο και το πήγαν εκεί απ' όπου το πήραν. Το πράγμα μαθεύτηκε αμέσως, σχολιάστηκε ποικιλότροπα και χλευάστηκε η πλεονεξία των δύο γυναικών, που έμεναν κλεισμένες στο σπίτι τους για καιρό, ώσπου ξεχάστηκε κάτω από τις έντονες βιοτικές ανάγκες των γειτόνων.
Ο αδελφός μου συνέχιζε να κάνει με το λεωφορειάκι του τα δρομολόγια Θεσσαλονίκη - Κιλκίς, προς μεγάλη, πολύ μεγάλη ταλαιπωρία της γυναίκας του Κάτκας που υποχρεώνονταν να φιλοξενεί στο μικρό της άλλωστε σπίτι ταξιδιώτες από τα χωριά του Κιλκίς που τους έφερνε ο άνδρας της και αδελφός μου, επειδή του έλεγαν πως δεν είχαν που να μείνουν κι' ο καλοκάγαθος πλην αφελής αδελφός μου τους πίστευε.
Για να συμπληρώσουμε τις ανάγκες της στοιχειώδους συντηρήσεώς μας, ο αδελφός μου κατασκεύασε ένα ξύλινο τετράγωνο δίσκο που κρέμονταν από το λαιμό μου κι' αφού τον γέμισε με σύκα και μαύρες σταφίδες συσκευασμένα σε κασετίνες με διαφανές χαρτί (σελοφάν;) και βρασμένα αυγά, μ' έστειλε στο σιδηροδρομικό σταθμό να τα πουλήσω στους Γερμανούς που πηγαινοέρχονταν. Διαφημίζοντας τα «αγια κωχ» (βραστά αυγά), ήρθε ένας ψηλός Γερμανός πήρε όλα τα αυγά που είχα και ανέβηκε χωρίς να με πληρώσει στο τραίνο που ήταν έτοιμο να ξεκινήσει. Ανέβηκα κι' εγώ σ' αυτό και τον εντόπισα στο τρίτο βαγόνι του κινούμενου πλέον τραίνου. Με νοήματα, με «μαρκ» και «αγια κωχ» του ζήτησα να με πληρώσει, οπότε άνοιξε την πόρτα και με πέταξε έξω. Ευτυχώς το τραίνο δεν είχε αναπτύξει μεγάλη ταχύτητα, νομίζω πλησίαζε στο «Αραπλί» σήμερα «Διαβατά» ή «Νέα Ιωνία», κι' έτσι τη γλίτωσα με μερικά γδαρσίματα μόνο. Μάζεψα ότι μπόρεσα να βρω από τα σύκα και τις σταφίδες και γύρισα με τα πόδια στο σπίτι. Διηγήθηκα στον αδελφό μου τι είχε συμβεί και μούπε δεν πειράζει, βρίσκονται και γουρούνια, γι' αυτό αύριο θα ξαναπάς. Την άλλη μέρα ξαναπήγα στο σταθμό, ξελαρυγγίστηκα να διαλαλώ την πραμάτειά μου, κινούμενος συνεχώς έξω από την αρχή μέχρι το τέλος του συρμού και από τις δύο πλευρές του με πενιχρότατα αποτελέσματα που μ' ανάγκασαν να του δηλώσω ότι δεν ξαναπηγαίνω, όπως και δεν ξαναπήγα.
(Συνεχίζεται...)
1. ΕΑΜ. Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο που ιδρύθηκε από τον Κομμουνιστή Γεώργιο Σιάντο την 27η Σεπτεμβρίου του 1942 ως προμετωπίδα των επιδιώξεων του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος που εκτελούσε τις εντολές της Ενωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (ΕΣΣΔ) δηλαδή κατ' ουσίαν του Κ.Κ.Ρωσίας.
2. ΕΛΑΣ. Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός. Ήταν το ένοπλο τμήμα που εκτελούσε τις εντολές του ΕΑΜ. Ηχηροί τίτλοι που παρέσυραν στις τάξεις τους ανθρώπους που καμμιά σχέση δεν είχαν με το ΚΚΕ, αλλ' εντάχθηκαν στο ΕΑΜ-ΕΛΑΣ από αγνά πατριωτικά αισθήματα και μόνον. Όταν αντελήφθησαν την πλάνη τους ήταν αργά πιά.
3. ΠΑΟ. Πανελλήνια Απελευθερωτική Οργάνωση που γρήγορα διαλύθηκε και τα μέλη της εντάχθηκαν στον ΕΔΕΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου