Ο πανάρχαιος Δωρικός χαιρετισμός...

Το άγαλμα του Πύρρου στα Ιωάννινα και πιο κάτω πώς παρουσιάζεται από τη Χ.Α....

  (που κάποιοι ανόητοι καλούν "ναζιστικό" ή "φασιστικό")

  Αρχαία Σπάρτη : Ο χαιρετισμός αυτός πρωτοεμφανίστηκε στην αρχαία Σπάρτη κατά την «Σπαρτιατική ηγεμονία». Η Σπάρτη βρίσκεται στον κολοφώνα της δόξας της και γίνεται η διαχρονική εκπρόσωπος των μετέπειτα μιλιταριστικών και ολοκληρωτικών καθεστώτων. Ο χαιρετισμός αυτό χρησιμοποιούνταν κατά κόρον στις συνεδριάσεις της  «Απέλλας». Ο ομιλητής προσερχόταν στο βήμα της «Απέλλας» και με την ανάταση της χειρός χαιρετούσε τον θεό Ήλιος και απευθυνόμενος στο κοινό των «Ομοίων» ( δηλ. τη συνέλευση των ελεύθερων Σπαρτιατών αρρένων που κατείχαν πολιτικά δικαιώματα ), ανέκραζε «  έρρωσθε και ευδαιμονείτε».

Από τη μακρινή αρχαιότητα, όλες οι ανθρώπινες κοινωνίες συνήθιζαν να χρησιμοποιούν διάφορες χειραψίες και χαιρετισμούς, τόσο ως συμβολική ένδειξη αναγνώρισης, όσο και ως έκφραση αλληλοσεβασμού. Κάθε λαός έχει καθιερώσει στις παραδόσεις του συγκεκριμένες μορφές χαιρετισμών, οι οποίες με τη μεγάλη τους ποικιλία εμπλουτίζουν τον κάθε λαϊκό πολιτισμό.
Κατά κανόνα οι συμβολικές αυτές χειρονομίες, οι χειραψίες και οι χαιρετισμοί γίνονται με τη χρήση των χεριών. Άλλωστε, οι ίδιες αυτές λέξεις έχουν ως κύριο συνθετικό τους τη λέξη "χέρι".
Συνήθως, κάποια προσφώνηση, όπως π.χ. το "χαίρε", συνοδεύει κάθε χαιρετισμό, θέλοντας να δηλώσει χαρά, υγεία, καλή διάθεση.
Σε σημαντικές στιγμές της κοινωνικής ζωής παρατηρούνται πολλοί και.... διαφορετικοί τρόποι χειραψιών και χαιρετισμών, όπως για παράδειγμα στις τελετές γάμου, τελετές αποδοχής των νέων και των εφήβων στις παραδοσιακές κοινωνίες, σε υποσχέσεις και ορκωμοσίες και σε ανάλογου τύπου εκδηλώσεις. Είναι τεράστια η ποικιλομορφία χαιρετισμών και χειραψιών που εντοπίζονται στις ανθρώπινες κοινωνίες. Και δεν είναι χαρακτηριστικό μόνο του ανθρώπου. Επιστήμονες έχουν αποδείξει ότι πολλά ζώα χρησιμοποιούν χαιρετισμούς και χειρονομίες ως μέσο κοινωνικής αναγνώρισης και επικοινωνίας μεταξύ τους.
Σε αυτή τη μεγάλη ποικιλία ανθρώπινων χαιρετισμών, υπάρχει ένας που φαίνεται ότι είναι ο αρχαιότερος από όλους, αλλά και ο πιο διαδεδομένος σε όλες τις κοινωνίες, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Όλοι σχεδόν οι αρχαίοι πολιτισμοί τον χρησιμοποίησαν, όπως αποδεικνύουν οι αρχαιολογικές έρευνες και η ιστορική μελέτη. Πρόκειται για το χαιρετισμό που γίνεται με το δεξί χέρι υψωμένο λίγο πάνω από το ύψος του ώμου και την παλάμη τεντωμένη.

Ακόμα και σήμερα, όποιο μέρος του κόσμου και να επισκεφτούμε, θα δούμε ότι, όταν ένας άνθρωπος βλέπει ένα φίλο από μακριά, σηκώνει το χέρι του με τεντωμένη την παλάμη για να του πει ένα «γεια», σε ένδειξη καλής διάθεσης, φιλίας και σεβασμού.

Ασφαλώς για αυτό το λόγο, το επιστημονικό επιτελείο της ΝΑSΑ στις ΗΠΑ, διάλεξε αυτόν το χαιρετισμό, όταν έψαχνε για μια εικόνα αρκετά αντιπροσωπευτική της ανθρωπότητας ώστε να την στείλει στο διάστημα, χαραγμένη σε μια πλάκα ταυτότητας, σύμφωνα με την πρόταση του αστρονόμου Carl Sagan. Η πλάκα αυτή τοποθετήθηκε στο Pioneer 10, του οποίου αποστολή είναι να ταξιδεύει σε μακρινά αστέρια, αναζητώντας πιθανά νοήμονα όντα σε κάποιο απομακρυσμένο πλανήτη για να τους μεταβιβάσει ένα μήνυμα ειρήνης και φιλίας.

Οι Έλληνες, οι λαοί της Μεσοποταμίας, οι Ινδοί και οι Θιβετιανοί, οι Κέλτες, οι Ρωμαίοι, οι πρώτοι Χριστιανοί, οι Ιππότες του Μεσαίωνα, ακόμα και οι Ινδιάνοι της αρχαίας Αμερικής χρησιμοποίησαν αυτόν το χαιρετισμό, σε ένδειξη σεβασμού προς κάτι ανώτερο, σε ένδειξη ειρήνης και φιλίας.

Στην πρόσφατη ευρωπαϊκή ιστορία αναβίωσε ο αρχαίος χαιρετισμός, στην Ελλάδα με το καθεστώς της 4ης Αυγούστου, στην Ιταλία με το φασιστικό καθεστώς, στην Ισπανία με το καθεστώς του Φράνκο και στην Γερμανία με το εθνικοσοσιαλιστικό. Ταυτόχρονα χρησιμοποιήθηκε από εθνικιστικά κινήματα όλης της Ευρώπης, από την Αγγλία και την Ιρλανδία ως την Ρουμανία, αλλά και από ευρωπαϊκής καταγωγής αμερικάνους. Με την λήξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και την ήττα του Άξονα ο αρχαίος αυτός χαιρετισμός κατηγορήθηκε άδικα και δαιμονοποιήθηκε.

Εντούτοις ο πανάρχαιος αυτός χαιρετισμός με το δεξί χέρι είναι μια παγκόσμια πρακτική. Ποιος όμως είναι ο λόγος αυτής της παγκόσμιας χρήσης ενός τόσου αρχαίου χαιρετισμού; Γιατί τον χρησιμοποίησαν και τον χρησιμοποιούν ακόμα, έστω και ασυνείδητα, τόσοι λαοί; Την εξήγηση μπορεί να μας τη δώσει η σύγχρονη επιστήμη.
Σύμφωνα με τις θεωρίες της σύγχρονης ιατρικής, το ανθρώπινο σώμα λειτουργεί σαν μια ηλεκτρική μπαταρία που παράγει ηλεκτρικό και μαγνητικό ρεύμα. Ο Βελονισμός και άλλες εναλλακτικές ιατρικές βασίζονται σε αυτό το γεγονός για να πετύχουν αξιοθαύμαστες θεραπείες. Η ίδια η πολικότητα του εγκεφάλου μας καθορίζει μια αντίστοιχη βιο-ενεργειακή πολικότητα στον ηλεκτρομαγνητισμό του σώματος. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο το γεγονός ότι τις ανθρώπινες πράξεις "θετικού τύπου", όπως το να προσφέρουμε κάτι σε κάποιον, να γράψουμε, να χειριστούμε εργαλεία, κλπ. τις κάνουμε με το δεξί χέρι, το θετικά φορτισμένο. Από εκεί προέρχεται και η έννοια του δεξιοτέχνη και του επι-δέξιου. Το δεξί χέρι λοιπόν, δίκαια καλείται να παίξει ένα σημαντικό ρόλο στον πιο αρχαίο και παγκόσμια διαδεδομένο ανθρώπινο χαιρετισμό. Ένα χαιρετισμό που, όπως μας έχει δείξει ο ιστορία, μπορούμε να πούμε ότι χρησιμοποιούταν από άτομα τις ίδιας φυλής ως δήλωσης σεβασμού, φιλίας και αγάπης.

... είναι καθαρά θέμα οπτικής γωνίας...

Ο λεγόμενος «ναζιστικός» χαιρετισμός, είναι ο κατεξοχήν ΔΩΡΙΚΟΣ χαιρετισμός προς τον Ανατέλλοντα Ήλιο, ένας χαιρετισμός διαμέσου του οποίου ο ανθρώπινος οργανισμός μπορούσε να αντλήσει ενεργειακές δυνάμεις από τον Ήλιο, ανυψωνόμενος σε ανώτερες πνευματικές καταστάσεις και νοητικά πεδία . Ο χαιρετισμός αυτός, αποδιδόμενος με τεταμένο το δεξί χέρι, υπήρξε ο πιο συνηθισμένος τρόπος χαιρετισμού μεταξύ των προγόνων μας και συμβόλιζε επίσης ότι ο χαιρετών σε καιρό πολέμου υψώνει το χέρι για να λάβει το όπλο να πολεμήσει και σε καιρό ειρήνης για να λάβει το εργαλείο να εργαστεί.

Ο χαιρετισμός της υψώσεως της δεξιάς χειρός, ξεκινάει από την αρχαία Ελλάδα και πιο συγκεκριμένα από τις Δωρικές και Πελασγικές κοινωνίες. Φαίνεται να πρωτοεμφανίζεται κατά τις ιερουργίες στις οποίες οι ιερείς χαιρετούσαν με αυτόν τον τρόπο τα αγάλματα των θεών. Όταν λεγόταν η φράση «Χαίρε (τάδε θεέ ή τάδε θεά)» τότε ύψωναν την δεξιά χείρα, σε ένδειξη σεβασμού. Χαρακτηριστικό αυτού του χαιρετισμού, είναι ότι η παλάμη δεικνύεται προς το χαιρετιζόμενο πρόσωπο. Ο λόγος είναι ότι με αυτόν τον τρόπο έδειχναν οι ιερείς την καθαρότητα των προθέσεών τους. Για να γίνει αυτό, θα έπρεπε πρώτα να έχουν πλύνει καλά τα χέρια τους. Παράλληλα, χαιρετώντας με αυτόν τον τρόπο, έδειχναν προς τους θεούς ότι ήταν και καθαροί ψυχικά απέναντί τους.

Στην συνέχεια, αυτός ο χαιρετισμός επεκτάθηκε και στο κατώτερο ιερατείο, όταν αυτό απήυθηνε χαιρετισμό προς το ανώτερο και ανώτατο ιεράτευμα. Με την πάροδο των ετών, ο χαιρετισμός αυτός πέρασε και στην πολιτική ζωή. Τιμώμενα πρόσωπα ήταν οι θεοί και οι βασιλείς. Από εκεί πέρασε και στον στρατό, όπου οι υφιστάμενοι χαιρετούσαν με αυτόν τον τρόπο τους προϊσταμένους τους. Για παράδειγμα, όταν ένας αξιωματικός του Μεγάλου Αλεξάνδρου ήθελε να τον χαιρετήσει, στεκόταν με σεβασμό εμπρός του κρατώντας το κράνος του στο αριστερό χέρι, ύψωνε το δεξί χέρι λέγοντας: «χαίρε Αλέξανδρε, βασιλεύ των Μακεδόνων!». Τότε ο Αλέξανδρος, ανταπέδιδε τον χαιρετισμό και στην συνέχεια συζητούσαν αυτό που ήθελαν. Επίσης, υπήρχε κι άλλος ένας συμβολισμός σε αυτό: σε καιρό πολέμου, η ύψωση της χειρός ήταν ένδειξη ότι ο πρατάσων την χείρα ήταν έτοιμος να λάβει όπλο να πολεμήσει. Εν καιρώ ειρήνης ήταν δείγμα ετοιμότητος προς εργασία...

Ο σεβασμός στους θεσμούς στην αρχαία Ελλάδα, ήταν κάτι το πολύ σημαντικό. Όπως επίσης ήταν πολύ σημαντικό το θέμα της εμπιστοσύνης. Για τους λόγους που αναφέρθηκαν πιο πάνω (καθαρότητα προθέσεων κ.α.), ο χαιρετισμός αυτός ήταν μία αρχή ένδειξης καλής πίστης, πάνω στην οποία μπορεί να βασιστεί η εμπιστοσύνη. Όπως είδαμε, η λέξη που συνόδευε αυτόν τον χαιρετισμό ήταν το «χαίρε». Ο χαιρετισμός έμελλε να περάσει στην άλλη πλευρά του Ιονίου Πελάγους και να καταλήξει στην Ρώμη. Ήταν λογικό, διότι η Ρώμη εκτός του ότι είχε επηρεαστεί πολύ από την Ελλάδα, τα περισσότερα πρόσωπα του πολιτικού και του στρατιωτικού κόσμου είχαν Ελληνική καταγωγή. Η λέξη που συνόδευε την ύψωση της δεξιάς χειρός, ήταν το «ave», που στην Λατινική γλώσσα ερμηνεύεται ως «χαίρε» (ave Caesar! = χαίρε Καίσαρ!). Έτσι, στην Ιταλία ο χαιρετισμός είναι γνωστός ως "ρωμαϊκός".

Μια μικρή ιστορική αναδρομή σχετική με τον χαιρετισμό: 

 Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (A’ Ράιχ) : Στη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία και ιδιαίτερα κατά συγκεκριμένων ιστορικών περιόδων( περίοδος Principatus) και  στα πλαίσια της πολυθεϊστικής  θρησκείας, ο Αυτοκράτορας θεωρούνταν ως  ένας «επί της γης θεός». Την συγκεκριμένη χρονική περίοδο ο θαυμασμός για την στρατιωτικού τύπου μιλιταριστική Σπάρτη ήταν αυξημένος και νομοτελειακά υιοθετήθηκαν κάποια στοιχεία της, όπως και ο χαιρετισμός . Στην Ρώμη ο αυτοκράτορας τιμόταν και χαιρετιζόταν ως θεός και συγκεκριμένα ως θεός Ήλιος όπως ακριβώς χαιρετούσαν δια ανατάσεως της χειρός στην Αρχαία Σπάρτη. Ο ρωμαίος πολίτης και ΜΟΝΟ αυτός στέκονταν   μπροστά στον Καίσαρα σήκωνε το χέρι του και χαιρετούσε με την φράση « Ave Caesar» .

   Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (Καρλομάγνος. Β΄ Ράιχ ) : Ήταν η πρώτη προσπάθεια για μεγάλη αναβίωση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Κατά την περίοδο αυτή υιοθετήθηκαν διάφοροι κοινωνική θεσμοί της Ρώμης όπως το Δίκαιο κοινωνικοί θεσμοί καθώς και διάφορα εθιμοτυπικά κατάλοιπα όπως και αυτό του συγκεκριμένου χαιρετισμού.

   Γαλλική Επανάσταση 18ος αιώνας : Κατά την  κορύφωση  των ζυμώσεων πριν την Γαλλική Επανάσταση  και συγκεκριμένα  στης 20 Ιουνίου 1789 στη  αίθουσα των βασιλικών ανακτόρων, οι αντιπρόσωποι της Τρίτης Τάξης, έδωσαν όρκο  να μην αποχωρήσουν, αν ο βασιλιάς δεν τους παραχωρούσε Σύνταγμα. Αυτή ήταν και η απαρχή της Γαλλικής Επανάστασης. Ο όρκος δόθηκε από τον Γαλλικό λαό  και με την ανάταση της δεξιάς χειρός. Ο όρκος αυτός ονομάστηκε «όρκος του Σφαιριστηρίου». Αργότερα ο αυτοκράτορας Napoleon καθώς λάμβανε την επευφημία των στρατιωτών του ύστερα από τη μάχη χαιρετιόταν με τον συγκεκριμένο χαιρετισμό. Αυτοί μιμήθηκαν συνειδητά τις αρχαίες ρωμαϊκές σκηνές adlocutio.

   Αμερική 19ος  αιώνας : Ο Χαιρετισμός Bellamy υιοθετήθηκε στις  Ηνωμένες Πολιτείες το 1892 ως τμήμα της « Υποχρέωσης της Υποταγής» από το κόμμα του εθνικού σοσιαλισμού, το λεγόμενο "Bellamy Salute" γνωστό από τον σοσιαλιστή Αμερικανό Πάστορα Μπέλλαμυ.1787-1934.http://storage.canalblog.com/72/59/13773/8363329.jpg Ο χαιρετισμός αυτός συνηθιζόταν στα κρατικά σχολεία της Αμερική ως χαιρετισμός της σημαίας και σε ότι αντιπροσώπευε το κράτος. Ο Ρούσβελτ αντικατέστησε αυτόν τον χαιρετισμό αργότερα με την κάμψη του δεξιού χεριού προς το στήθος, ώστε να ακουμπά στη θέση της καρδιάς. http://en.wikipedia.org/wiki/File:Students_pledging_allegiance_to_the_American_flag_with_the_Bellamy_salute.jpg

  Ευρώπη 20ος αιώνας (δεκαετία του ’30 και ’40) -Γ’ Ράιχ : Κατά τη διάρκεια αυτών των δεκαετιών τα ολοκληρωτικά καθεστώτα καταλαμβάνουν όλη την Ευρώπη. Χάριν των μιλιταριστικών προτύπων των συγκεκριμένων καθεστώτων και σεβόμενα όλα την Ιστορική τους προέλευση υιοθέτησαν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά περασμένων αιώνων πιστεύοντας ότι αυτά θα ήταν σε θέση να τους προσδώσουν κάτι από την δόξα του παρελθόντος.Η αναβίωση λοιπόν του Ράιχ ,της Αγίας δηλαδή Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας έφερε μαζί της παλιότερα εθιμοτυπικά όπως αυτό του χαιρετισμού. Η Ισπανία του Φράγκο, η Ιταλία του Μουσολίνι, η Γερμανία του Χίτλερ και η Ελλάδα του Μεταξά χαιρετούσε τον ηγέτη τον «ηλιο» αυτόν δηλαδή που όλα κινούνταν γύρω του, με την χαρακτηριστική «ανάταση της δεξιάς».
Τα χρόνια πέρασαν κι ο χαιρετισμός αυτός, παρέμεινε στην συνείδηση του λαού και ειδικά των Ελλήνων, ως ένα αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας.

Σύμφωνα με το 'Αρθρο 30 των Γενικών Διατάξεων του Κανονισμού Εσωτερικής Υπηρεσίας του Καθεστώτος της 4ης Αυγούστου του Ιωάννη Μεταξά:
Ο χαιρετισμός αποδίδεται δια ζωηράς προτάσεως της δεξιάς χειρός τεταμένης με δακτυλους υψωμένους και την παλάμη εις το ύψος του δεξιού οφθαλμού, κατά το πρότυπον του καθαρώς Ελληνικού (Δωρικού) χαιρετισμού.
Τέλος, έχει καθιερωθεί παγκοσμίως εδώ και έναν αιώνα τουλάχιστον, ο συμβολικός χαιρετισμός των αριστερών κινημάτων να είναι η αριστερή γροθιά υψωμένη και ο συμβολικός χαιρετισμός των Εθνικιστικών κινημάτων η δεξιά χείρα τεταμένη. Και αναμενόμενα, οι κυρίαρχοι δαιμονοποίησαν αυτό που φοβούνται.
Όπως βλέπουμε από τα παραπάνω ο συγκεκριμένος χαιρετισμός έρχεται από πολύ παλιά και συγκεκριμένα από την αρχαία Ελλάδα,  η Σπάρτη ως στρατοκρατούμενη και πειθαρχημένη κοινωνία παραδειγμάτισε τέτοιου είδους καθεστώτα, τα οποία έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην Ιστορία της ανθρωπότητας. Πριν όμως καταδικάσουμε τέτοιου είδους χαιρετισμούς ας αναλογιστούμε όλα τα παραπάνω. Ας αναλογιστούμε τους μεγάλους εκείνους άνδρες που εισήγαγαν και διέδωσαν τον χαιρετισμό στην Ελλάδα .Τον Λεωνίδα στις Θερμοπύλες ,τον Μεταξά και την Ε.Ο.Ν. του ΟΧΙ και του έπους της Αλβανίας. Δεν πρέπει να μας κολάζει η συγκεκριμένη χειρονομία άλλωστε την χρησιμοποιούμε ακόμη και σήμερα επίσημα και συγκεκριμένα στις παρελάσεις όταν ο διμοιρίτης υψώνει το χέρι μπροστά από την εξέδρα των επισήμων(έμεινε από την εποχή των σχολικών επιδείξεων της Ε.Ο.Ν. του Μεταξά). Πρέπει  να μας τιμά η Αρχαιοελληνική προέλευση της αφήνοντας απ έξω τις ψυχασθενικές τάσεις οι οποίες και την υιοθέτησαν τον περασμένο αιώνα. 

http://ellinonpaligenesia.blogspot.gr/2012/04/blog-post_1288.html 
http://freehellasleptokaria.blogspot.gr/2012/04/blog-post_5461.html 
https://omadeon.wordpress.com/2013/03/20/nazi-myth-of-the-doric-salute/