Οι Ναΐτες Ιππότες (γνωστοί και ως Φτωχοί Συστρατιώτες του Χριστού και του Ναού του Σολομώντα) ήταν μια μοναστική στρατιωτική οργάνωση που σχηματίσθηκε στο τέλος της Α’ Σταυροφορίας με αρχική αποστολή την προστασία των Χριστιανών από τους Μουσουλμάνους στους Αγίους Τόπους.
Οι Ναΐτες πολέμησαν στο πλευρό του βασιλιά Ριχάρδου Α’ (Ριχάρδου του Λεοντόκαρδου) και των λοιπών Σταυροφόρων στις μάχες για τους Αγίους Τόπους. Από τις ταπεινές αρχές παροχής προστασίας στους προσκυνητές, το Τάγμα των Ιπποτών εξελίχθηκε να απολαμβάνει την υποστήριξη της Αγίας Έδρας και των Ευρωπαϊκών μοναρχιών.
Η ιστορία των Ιπποτών του Ναού είναι συνδεδεμένη με τον Κόμητα Ούγο της Καμπανίας (Hugo de la Champagne). Το 1104 ο κόμης επισκέπτεται την Ιερουσαλήμ με μία ακολουθία υποτακτικών σε αυτόν ιπποτών. To 1108 ο κόμης επιστρέφει στην Ευρώπη και το 1114 μεταβαίνει ξανά στην Ιερουσαλήμ συνοδευόμενος από τον υποτακτικό του ιππότη Ούγο ντε Παιν (Hugh of Payn). Άγνωστο παραμένει το αν ο Ούγος ντε Παιν ακολούθησε τον άρχοντά του στο πρώτο ταξίδι. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Βαλδουίνου του Β’ που στο μεταξύ είχε διαδεχτεί τον Βαλδουίνο Α’ στο θρόνο της Ιερουσαλήμ, το 1118 μ.Χ, ο Ούγος ντε Παιν μαζί με οκτώ ιππότες παρουσιάστηκαν στον βασιλέα και του πρότειναν την ίδρυση μίας κοινότητας ιπποτών που θα ακολουθούσε τον κανόνα θρησκευτικού τάγματος και θα αφιερωνόταν στην προστασία των προσκυνητών. To ίδιο έπραξαν και με τονΠατριάρχη Βαρμούνδο του Πικινί (Warmund de Picquigny) που είχε διαδεχτεί τον Δαϊμβέρτο. Είχαν σκεφτεί να ακολουθήσουν τον Κανόνα του Αγίου Αυγουστίνου (Augustine of Hippo). Η πρόταση αυτή έγινε δεκτή από το βασιλιά και τον Πατριάρχη.
Οι 9 ιππότες ήσαν οι ακόλουθοι:
Ούγος ντε Παιν (Hugues de Payns)
Γκοντφρουά ντε Σεντ-Ομέρ (Godfroi de Saint-Omer)
Αρσαμπώ ντε Σεντ-Ενιάν (Archambaud de Saint-Aignan)
Παιν ντε Μοντιντιέ (Payns de Montidier)
Ζοφρουά Μπισσώ (Geoffrey Bissot)
Ροσσάλ ή Ρολάντ (Rossal ή Roland)
Άντρέ ντε Μονμπάρντ (André de Montbard)
Γκοντμάρ (Gondemare)
Γκοντφρουά (Godfroi)
Οι εν λόγω ιππότες, την ημέρα των Χριστουγέννων του 1119 μ.Χ. στο ναό του Αγίου Τάφου της Ιερουσαλήμ (Holy Sepulchre) παρουσία του Πατριάρχη ενώνονται με τρεις κλασσικούς μοναστικούς όρκους για πενία, αγνότητα, υποταγή και έναν επιπλέον όρκο για προστασία των προσκυνητών.
Ούγος ντε Παιν (Hugues de Payns)
Γκοντφρουά ντε Σεντ-Ομέρ (Godfroi de Saint-Omer)
Αρσαμπώ ντε Σεντ-Ενιάν (Archambaud de Saint-Aignan)
Παιν ντε Μοντιντιέ (Payns de Montidier)
Ζοφρουά Μπισσώ (Geoffrey Bissot)
Ροσσάλ ή Ρολάντ (Rossal ή Roland)
Άντρέ ντε Μονμπάρντ (André de Montbard)
Γκοντμάρ (Gondemare)
Γκοντφρουά (Godfroi)
Οι εν λόγω ιππότες, την ημέρα των Χριστουγέννων του 1119 μ.Χ. στο ναό του Αγίου Τάφου της Ιερουσαλήμ (Holy Sepulchre) παρουσία του Πατριάρχη ενώνονται με τρεις κλασσικούς μοναστικούς όρκους για πενία, αγνότητα, υποταγή και έναν επιπλέον όρκο για προστασία των προσκυνητών.
Έτσι, λοιπόν, συγκροτείται ο πρώτος πυρήνας του Τάγματος των Φτωχών Ιπποτών του Χριστού. Ένα τάγμα μοναστικό που τα μέλη του, όμως διαθέτουν ξίφος και πανοπλία. Αρχικά ζούσαν ζητώντας ελεημοσύνη και για το λόγο αυτό έγιναν γνωστοί με αυτό το όνομα. Στο ξεκίνημά τους δεν φορούσαν κάποια ξεχωριστή ενδυμασία, αλλά τα απλά ρούχα επαγγέλματος. Ο βασιλιάς Βαλδουίνος Β’ και ο Πατριάρχης τους δίνουν αμέσως χρηματική βοήθεια μέσω εκκλησιαστικών εισοδημάτων. Τους προσφέρουν, επίσης, κατάλυμα στο Όρος του Ναού και πιο συγκεκριμένα σε ένα τμήμα του παλατιού που είχε φτιάξει ο Βαλδουίνος ο Β’ μέσα στο τέμενος Al-Aqsa (νότιο τμήμα του Όρους). Στο Όρος του Ναού πιστευόταν ότι βρίσκονται τα ερείπια του ναού του Σολομώντος. Έτσι, λοιπόν, το πλήρες τους όνομα διαμορφώνεται: The Poor Fellow-Soldiers of Jesus Christ and the Temple of Solomon. Όσον αφορά στις αρχικές προθέσεις των ιπποτών αυτών πιστεύεται ότι ενδέχεται απλώς να επιθυμούσαν να ιδρύσουν μία μονή ή μία αδελφότητα στην Παλαιστίνη. Ο Μιχαήλ της Συρίας, ένας ιστορικός της εποχής υποστηρίζει ότι ο Βαλδουίνος ήταν εκείνος που έπεισε τον Ούγο ντε Παιν και τους άλλους οκτώ να παραμείνουν μάχιμοι ιππότες. Αυτό διότι είχε αντιληφθεί ότι ήταν πολύ δύσκολο να επιβάλει την τάξη στο βασίλειό του.
Το 1146 το Τάγμα των Ιπποτώνυιοθέτησε ως έμβλημα τον περίφημο κόκκινο σταυρό, ο οποίος απεικονιζόταν στους μανδύες τους. Τον φόρεσαν για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της δεύτερης Σταυροφορίας, όταν συνόδευαν τον βασιλιά Λουδοβίκο VII της Γαλλίας.
Οι Ναΐτες ήταν οργανωμένοι ως μοναστικό τάγμα, ακολουθώντας έναν Κανόνα που έφτιαξε γι’ αυτούς ο Άγιος Βερνάρδος του Κλερβό (Saint Bernard de Clairvaux). Το τάγμα διέθετε υψηλές διασυνδέσεις και γρήγορα εξελίχθηκε σε βασικό υποκινητή της διεθνούς πολιτικής την εποχή των Σταυροφοριών. Οι Ναΐτες διέθεταν πολλές και εξαιρετικά ευνοϊκές γι’ αυτούς Παπικές Βούλες (όπως η Omne Datum Optimum) που μεταξύ άλλων τους επέτρεπαν να επιβάλλουν και να εισπράττουν φόρους στις περιοχές που βρίσκονταν υπό τον άμεσο έλεγχό τους. Κάθε χώρα είχε ένα Μάγιστρο (Magister) του τάγματος και όλες οι χώρες ελέγχονταν από τον Μέγα Μάγιστρο (Grand Magister). Το αξίωμα του Μεγάλου Μαγίστρου ήταν ισόβιο και τα βασικά του καθήκοντα ήταν να επιβλέπει τις δραστηριότητες του τάγματος στην Ανατολή και τις οικονομικές κτήσεις του τάγματος στη Δύση.
Υπήρχαν 4 κατηγορίες αδελφών του Τάγματος:
Οι Ιππότες (Templars) που έφεραν εξοπλισμό βαρέος ιππικού.
Οι Υπαξιωματικοί (Sergeants) που έφεραν εξοπλισμό ελαφρού ιππικού και προέρχονταν από κατώτερη κοινωνική τάξη σε σχέση με τους ιππότες.
Οι Κτηματίες (Serving brothers – Rural brothers) που διαχειρίζονταν την περιουσία του τάγματος.
Οι αδελφοί υπηρέτες (frères de métiers) οι οποίοι εκτελούσαν χειρωνακτικές εργασίες.
Οι Ιερείς – Στρατιωτικοί (Chaplains) οι οποίοι ήσαν χειροτονημένοι ιερείς για να καλύπτουν τις πνευματικές ανάγκες του τάγματος.
Κάθε ιππότης είχε στη διάθεσή του περίπου 10 άτομα σε θέσεις υποστήριξης. Κάποιοι αδελφοί του τάγματος ήταν αποκλειστικά αφοσιωμένοι στις τραπεζικές δραστηριότητες, αφού συχνά το τάγμα διαχειριζόταν πολύτιμα αγαθά από τους συμμετέχοντες στις Σταυροφορίες.
Υπήρχαν 4 κατηγορίες αδελφών του Τάγματος:
Οι Ιππότες (Templars) που έφεραν εξοπλισμό βαρέος ιππικού.
Οι Υπαξιωματικοί (Sergeants) που έφεραν εξοπλισμό ελαφρού ιππικού και προέρχονταν από κατώτερη κοινωνική τάξη σε σχέση με τους ιππότες.
Οι Κτηματίες (Serving brothers – Rural brothers) που διαχειρίζονταν την περιουσία του τάγματος.
Οι αδελφοί υπηρέτες (frères de métiers) οι οποίοι εκτελούσαν χειρωνακτικές εργασίες.
Οι Ιερείς – Στρατιωτικοί (Chaplains) οι οποίοι ήσαν χειροτονημένοι ιερείς για να καλύπτουν τις πνευματικές ανάγκες του τάγματος.
Κάθε ιππότης είχε στη διάθεσή του περίπου 10 άτομα σε θέσεις υποστήριξης. Κάποιοι αδελφοί του τάγματος ήταν αποκλειστικά αφοσιωμένοι στις τραπεζικές δραστηριότητες, αφού συχνά το τάγμα διαχειριζόταν πολύτιμα αγαθά από τους συμμετέχοντες στις Σταυροφορίες.
Εκείνη την περίοδο οι Ναΐτες ήταν η πιο πειθαρχημένη πολεμική δύναμη στον κόσμο και ο ίδιος ο Γάλλος βασιλέας έγραψε ότι η παρουσία των Ναϊτών ήταν αυτή που εμπόδισε την Β’ Σταυροφορία να εξελιχθεί σε πραγματική πανωλεθρία. Στα επόμενα εκατό χρόνια οι Ιππότες εξελίχθηκαν σε μια πραγματική «διπλωματική» δύναμη συμμετέχοντας σε υψηλού επιπέδου συζητήσεις με ευγενείς και μονάρχες στους Αγίους Τόπους και το μεγαλύτερο μέρος του δυτικού κόσμου. Καθώς λοιπόν συμμετείχαν σε όλες τις δραστηριότητες της Χριστιανοσύνης είχαν αναπτύξει στενούς δεσμούς με τον μουσουλμανικό κόσμο, έχοντας κατακτήσει το σεβασμό από τους Σαρακηνούς ηγέτες σε μεγαλύτερο επίπεδο από κάθε άλλον Ευρωπαίο ηγέτη.
Μέσα σε δύο αιώνες είχαν γίνει αρκετά ισχυροί ώστε να αψηφούν τους πάντες εκτός από τον Παπικό θρόνο. Προκαλώντας φόβο ως πολεμιστές, σεβασμό για τη φιλανθρωπία τους και φθόνο για τον πλούτο τους, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι οι Ιππότες ήταν ο κινητήριος μοχλός των μοναστικών ταγμάτων μάχης. Λόγω του τεράστιου πλούτου τους οι Ναΐτες εφηύραν ουσιαστικά τον τραπεζικό τομέα, όπως τον γνωρίζουμε. Η εκκλησία απαγόρευε τον δανεισμό των χρημάτων με τόκο, τον οποίο ονόμαζε τοκογλυφία. Οι Ναΐτες, φερόμενοι έξυπνα άλλαξαν τον τρόπο με τον οποίο θα εξοφλούντο τα δάνεια παρακάμπτοντας την απαγόρευση και με αυτόν τον τρόπο χρηματοδοτούσαν ακόμη και βασιλείς.
Ίσως λοιπόν ο λόγος που «εξοντώθηκαν» ήταν λόγω του συσσωρευμένου πλούτου ή της φαινομενικά απεριόριστης εξουσίας. Σε κάθε περίπτωση το Τάγμα είχε άδοξο και ξαφνικό τέλος από τον Πάπα και τον βασιλιά της Γαλλίας το 1307 και από το 1314 οι «Φτωχοί Συστρατιώτες του Χριστού και του Ναού του Σολομώντα» έπαψαν να υπάρχουν, τουλάχιστον επίσημα.
Η φήμη που κέρδισε η αρχική ομάδα των εννέα ιπποτών, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην υποστήριξη του Bernard του Clairvaux. Ο Bernard εκείνη την εποχή αποκαλείτο συχνά δεύτερος Πάπας και ήταν ο κύριος εκπρόσωπος της Χριστιανοσύνης. Ήταν επίσης ο υπεύθυνος στη σύνταξη των κανόνων συμπεριφοράς του Τάγματος της. Στους Ευρωπαϊκούς πολιτικούς κύκλους, έγιναν πολύ ισχυροί και με επιρροή και αυτό συνέβαινε διότι ήταν απρόσβλητοι από οποιαδήποτε αρχή εκτός αυτής του Παπικού θρόνου. (Ο Πάπας Ιννοκέντιος ΙΙΙ εξαίρεσε τους Ιππότες από την υπαγωγή σε κάθε αρχή, εκτός αυτής του Πάπα.)
Μετά το τέλος των Σταυροφοριών οι ιππότες επέστρεψαν στην Ευρώπη και έγιναν γνωστοί ως «δανειστές» στους μονάρχες. Κατά την εν λόγω διαδικασία πολλοί ιστορικοί πιστεύουν ότι εφευρέθηκε το τραπεζικό σύστημα. Οι μυστικές συναντήσεις και τελετουργίες των ιπποτών θα προκαλέσουν τελικά την πτώση τους. Ο βασιλιάς της Γαλλίας,Φίλιππος IV χρησιμοποίησε αυτά τα τελετουργικά και συναντήσεις ως επιχείρημα για να καταστρέψει τους ιππότες.
Ο πραγματικός λόγος για την εξόντωση των Ναϊτών ήταν ότι ένιωθε να απειλείται από την εξουσία και την ασυλία τους. Το 1307 ο Φίλιππος, ο οποίος χρειαζόταν απεγνωσμένα κεφάλαια, για να υποστηρίξει τον πόλεμο εναντίον του Εδουάρδου I της Αγγλίας κινήθηκε κατά των Ναϊτών Ιπποτών. Την 13 Οκτωβρίου 1307 οι Ναΐτες συνελήφθησαν ως αιρετικοί καθότι ήταν η μόνη κατηγορία που θα επέτρεπε την κατάσχεση των χρημάτων και των περιουσιακών στοιχείων τους. Οι Ναΐτες βασανίστηκαν με αποτέλεσμα οι διώκτες τους να αποσπάσουν «γελοίες» ομολογίες ενοχής. Ο βασιλέας Φίλιππος ικανοποιημένος από την επιτυχή αποκαθήλωση των Ναϊτών κάλεσε όλους τους Χριστιανούς ηγέτες να πράξουν το ίδιο. Στις 19 Μαρτίου 1314 ο τελευταίος Μέγας Μάγιστρος των Ιπποτών του Ναού, Jacques de Molay κάηκε στην πυρά. Ο De Molay λέγεται ότι ενώ καιγόταν καταράσθηκε τον βασιλιά Φίλιππο και τον Πάπα Κλημέντιο, …………«να τον συναντήσουν μέσα σε ένα χρόνο». Είτε εκστόμισε την κατάρα πραγματικά είτε ήταν μια απλή φήμη…..το γεγονός είναι ότι ο Πάπας Κλημέντιος πέθανε ένα μήνα αργότερα και ο Φίλιππος IV επτά μήνες αργότερα.
Σχόλιο
Το τάγμα των Ιπποτών του Ναού είχε υιοθετήσει αρχές του τάγματος των Βουκελάριων του Βυζαντίου, όσον αφορά στην δομή – οργάνωση (στρατιωτική – διοικητική) και λειτουργία. Ενδεικτικά ορισμένες από τις εν λόγω αρχές είναι οι ακόλουθες:
– Ήσαν έφιππα Ιπποτικά σώματα με κυρίαρχο στοιχείο τον βαρύ οπλισμό.
–Διέποντο από κώδικα τιμής.
–Διαιρούντο σε κατηγορίες ανάλογα με την κοινωνική προέλευση – καθήκοντα.
–Κάθε Ιππότης διέθετε προσωπικό υποστήριξης.
–Διεκρίνοντο για την υψηλή εκπαίδευση.
–Οι μάχες είχαν θρησκευτικό κίνητρο.
–Είχαν παρόμοιο έμβλημα (κόκκινο σταυρό).
Ίσως δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο Ναΐτης και διδάσκαλος της Ιπποσύνης Raymond Lull χαρακτηρίζει την Ιπποσύνη ως το 8ο Μυστήριο, επειδή είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το καθήκον της Αποστολής, το οποίο είχε προηγουμένως ενσωματωθεί στην ιδεολογία των Βουκελαρίων, ενώ συνοψίζεται σε Ευαγγελικές ρήσεις που αναφέρονται στην προστασία των αδυνάτων: «Εκείνοι που έχουν πρόθεση να είναι άρχοντες των εθνών επιβάλλουν την απόλυτη κυριαρχία τους πάνω σε αυτά και όσοι έχουν μεγάλα αξιώματα μεταχειρίζονται τους λαούς σαν δούλους τους. Μεταξύ σας όμως δεν θα είναι έτσι» (κατά Μάρκον 10,42-44) την υπηρεσία υπέρ των πολλών: «Αν κάποιος θέλει να είναι πρώτος, θα είναι από όλους τελευταίος και υπηρέτης όλων» (κατά Μάρκον 9,35) κλπ.Ο επισείων (τύπος λαβάρου) των Βουκελαρίων ήταν αρχικώς λευκός, με εραλδικό χρώμα που παραπέμπει στη Σύγκλητο και στον Συγκλητικής καταγωγής ιδρυτή του Τάγματος Φλάβιο τον Βελισάριο. Εν συνεχεία έφερε ερυθρό σταυρό επί λευκού πεδίου, έμβλημα που υιοθέτησε μετά από έξι αιώνες το Τάγμα των Ιπποτών του Ναού και αργότερα το Τάγμα της Περικνημίδος. Οι Ναΐτες Ιππότες δεν εμπνεύσθηκαν απλώς από τα σύμβολα και την φιλοσοφία των Βουκελαρίων προκειμένου να ιδρύσουν το Τάγμα τους, αλλά κυριολεκτικώς αντέγραψαν τον οπλισμό, την εκπαίδευση και τις πολεμικές τακτικές τους, όπως αναφέρονται αναλυτικώς από τον αυτοκράτορα Λέοντα ΣΤ΄ τον σοφό στο έργο του Τακτικά, με το οποίο διασκεύασε το «Στρατηγικόν» του αυτοκράτορα Μαυρικίου, που αφορούσε στο «Τάγμα των Βουκελαρίων» και απαλείφοντας την ονομασία τους μέσα στο κείμενο, το μετέτρεψε σε υπόδειγμα επεκτείνοντας τη χρήση του σε όλες τις αυτοκρατορικές Καβαλαρικές τάξεις οι οποίες έπρεπε στο εξής να είναι οργανωμένες κατά το πρότυπο του τάγματος των «Βουκελαρίων».
Το τάγμα των Ιπποτών του Ναού είχε υιοθετήσει αρχές του τάγματος των Βουκελάριων του Βυζαντίου, όσον αφορά στην δομή – οργάνωση (στρατιωτική – διοικητική) και λειτουργία. Ενδεικτικά ορισμένες από τις εν λόγω αρχές είναι οι ακόλουθες:
– Ήσαν έφιππα Ιπποτικά σώματα με κυρίαρχο στοιχείο τον βαρύ οπλισμό.
–Διέποντο από κώδικα τιμής.
–Διαιρούντο σε κατηγορίες ανάλογα με την κοινωνική προέλευση – καθήκοντα.
–Κάθε Ιππότης διέθετε προσωπικό υποστήριξης.
–Διεκρίνοντο για την υψηλή εκπαίδευση.
–Οι μάχες είχαν θρησκευτικό κίνητρο.
–Είχαν παρόμοιο έμβλημα (κόκκινο σταυρό).
Ίσως δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο Ναΐτης και διδάσκαλος της Ιπποσύνης Raymond Lull χαρακτηρίζει την Ιπποσύνη ως το 8ο Μυστήριο, επειδή είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το καθήκον της Αποστολής, το οποίο είχε προηγουμένως ενσωματωθεί στην ιδεολογία των Βουκελαρίων, ενώ συνοψίζεται σε Ευαγγελικές ρήσεις που αναφέρονται στην προστασία των αδυνάτων: «Εκείνοι που έχουν πρόθεση να είναι άρχοντες των εθνών επιβάλλουν την απόλυτη κυριαρχία τους πάνω σε αυτά και όσοι έχουν μεγάλα αξιώματα μεταχειρίζονται τους λαούς σαν δούλους τους. Μεταξύ σας όμως δεν θα είναι έτσι» (κατά Μάρκον 10,42-44) την υπηρεσία υπέρ των πολλών: «Αν κάποιος θέλει να είναι πρώτος, θα είναι από όλους τελευταίος και υπηρέτης όλων» (κατά Μάρκον 9,35) κλπ.Ο επισείων (τύπος λαβάρου) των Βουκελαρίων ήταν αρχικώς λευκός, με εραλδικό χρώμα που παραπέμπει στη Σύγκλητο και στον Συγκλητικής καταγωγής ιδρυτή του Τάγματος Φλάβιο τον Βελισάριο. Εν συνεχεία έφερε ερυθρό σταυρό επί λευκού πεδίου, έμβλημα που υιοθέτησε μετά από έξι αιώνες το Τάγμα των Ιπποτών του Ναού και αργότερα το Τάγμα της Περικνημίδος. Οι Ναΐτες Ιππότες δεν εμπνεύσθηκαν απλώς από τα σύμβολα και την φιλοσοφία των Βουκελαρίων προκειμένου να ιδρύσουν το Τάγμα τους, αλλά κυριολεκτικώς αντέγραψαν τον οπλισμό, την εκπαίδευση και τις πολεμικές τακτικές τους, όπως αναφέρονται αναλυτικώς από τον αυτοκράτορα Λέοντα ΣΤ΄ τον σοφό στο έργο του Τακτικά, με το οποίο διασκεύασε το «Στρατηγικόν» του αυτοκράτορα Μαυρικίου, που αφορούσε στο «Τάγμα των Βουκελαρίων» και απαλείφοντας την ονομασία τους μέσα στο κείμενο, το μετέτρεψε σε υπόδειγμα επεκτείνοντας τη χρήση του σε όλες τις αυτοκρατορικές Καβαλαρικές τάξεις οι οποίες έπρεπε στο εξής να είναι οργανωμένες κατά το πρότυπο του τάγματος των «Βουκελαρίων».
http://chilonas.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου