Φαίνεται ότι μετά την λήξη του μισθωτηρίου συμβολαίου του στην Τεργέστη (23.8.1826) ο Κακουλίδης εγκαταστάθηκε στο Ναύπλιο, γεγονός που επιβεβαιώνεται από το ότι στις 3 Απριλίου 1828 διορίζεται από τον πρώτο Φρούραρχο των Φρουρίων φιλέλληνα βαυαρό συνταγματάρχη Κάρολο-Γουλιέλμο Von Heideck (1) "συνακτής των τελωνειακών δικαιωμάτων των Σκάλων Κρανιδίου και Ερμιόνης" με την υποχρέωση να εκτελή "συγχρόνως και τα χρέη του λιμενάρχου προσωρινώς κρατών ιδιαιτέραν σημείωσιν" καθήκοντα τα οποία ασκεί μέχρι τις 22.4.1828, οπότε και παραδίδει αυτά με αίτησή του με απόλυτη τάξη βιβλίων και λογαριασμών.
Πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι με τον ερχομό του στο Ναύπλιο έφερε και την οικογένειά του, χωρίς να υπολογίζει τη θανατηφόρο επιδημία πανώλης που ενέσκηψε εκεί το τέλος Μαΐου του 1828. Δυστυχώς ο κατάλογος του Σ. Βούλγαρη με τα στοιχεία των ενοικούντων στις σκηνές και τα παραπήγματα δε βρέθηκε.
Από τους πίνακες μαθητών του Ελληνικού Σχολείου Ναυπλίου προκύπτει ότι ο Λαμπροκλής Κακουλίδης του Ιωάννου, δηλαδή ο δευτερότοκος γιος του Φιλικού, που φέρεται ότι γεννήθηκε στη Σμύρνη, παρακολούθησε μαθήματα Α΄ κλάσεως του ελληνικού σχολείου κατά το εαρινό εξάμηνο του 1841, από δε το "κάτοπτρον Αποπειρατηρίων και Γενικών Εξετάσεων" 1844-1850 προκύπτει ότι ο Λαμπροκλής φοίτησε στο Γυμνάσιο Ναυπλίου μέχρι το 1847-48 χωρίς να αξιωθεί απολυτηρίου. Από τους ίδιους αυτούς σχολικούς πίνακες προκύπτει ότι ο Λαμπροκλής και συνεπώς και η οικογένειά του ήταν κάτοικοι του οικισμού "Πρόνοια"και ότι κηδεμόνας του ήταν ο πατέρας του Φιλικός που ασκούσε το "επιτήδευμα κτηματικός" (ο σχετικός με το κτήμα ή τα κτήματα. Κατά τον Σκαρλάτο Βυζάντιο ο έχων κτήματα (υποστατικά, ιδιοκτησίας), κτηματίας).
Μετά τη δολοφονία του Καποδίστρια (9.10.1831) και τις εξεγέρσεις κι αδελφοκτόνες συγκρούσεις που ακολούθησαν, η Διοικητική Επιτροπή της Ελλάδος με την υπ'αριθμ. 145/2.5.1832 απόφασή της που δημοσιεύθηκε στο φύλλο 10/21.5.1832 της Γενικής Εφημερίδος, διορίζει τον Κακουλίδη Αστυνόμο Αιγίνης, ο δε Γραμματέας της Επιτροπής Δ. Χρηστίδης κοινοποιώντας την ίδια ημέρα τον διορισμό του με το υπ'αριθμ. 329 έγγραφο της Γραμματείας της Επικρατείας του συνιστά: "Ιδιαίτερα θέλει είσθαι η προσοχή σου εις το να φέρεσαι εις τας μετά των πολιτών σχέσεις σου με αμεροληψίαν, γλυκύτητα και ακρίβειαν. Η προσωπική ελευθερία του πολίτου και η ελευθέρα άσκησις του επιτηδεύματος εκάστου είναι δίκαια, τα οποία καθ'όλας τας περιστάσεις οφείλης να σέβεσαι, μόνη η ανεπίληπτος διαγωγή σου θέλει να χορηγήσει δικαιώματα εις την υπόληψιν της Σεβ. Κυβερνήσεως".
Η Αίγινα ήταν τότε το κέντρο του ελευθέρου Ελληνισμού. Εδώ είχαν συρρεύσει οι περισσότερες εξέχουσες προσωπικότητες και πλήθος κόσμου (υπολογίζεται ότι ο τότε πληθυσμός της ανερχόταν σε 100.000). Η συγκέντρωση τόσου μεγάλου πλήθους στο μικρό αυτό νησί ήταν επόμενο να δημιουργεί απρόβλεπτες καταστάσεις η εξέλιξη των οποίων δεν μπορούσε εύκολα να ελεγχθεί εξαιτίας των παθών της εποχής. Εκεί υφαίνονταν οι πολιτικές ραδιουργίες και εκεί ιδρύθηκαν και λειτούργησαν τα πρώτα ελληνικά σχολεία. Η εκλογή του λοιπόν ως Αστυνόμου στην κρίσιμη αυτή περίοδο δεν ήταν τυχαία.
Η προσφορά του αυτή δεν πρέπει να ήταν η τελευταία. Όπως αναφέρει ο δημοσιογράφος Γ.Δ. Κορομηλάς σε αρθρίδιό του στη Μεγάλη Ελλ. Εγκυκλ. (τ.13), ο Κακουλίδης χρησιμοποιήθηκε σε διάφορες αποστολές στη Μ. Ασία για τη στήριξη του εκεί ελληνισμού και πρόδηλα ήταν πετυχημένη η εκλογή του για το έργο αυτό, αφού καταγόταν από την Κερασούντα του Πόντου και εμπορευόταν στη Σμύρνη και συνεπώς γνώριζε καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον τις συνθήκες διαβιώσεως των Ελλήνων στην περιοχή.
Δυστυχώς δεν κατέστη δυνατόν να εξακριβωθεί το είδος και η έκταση των αποστολών του αυτών στη Μ. Ασία παρά την προσπάθειά μου να συναντηθώ και με την εγγονή του δημοσιογράφου Μαριάννα Κορομηλά, την συγγραφέα του βιβλίου "Ο Ελληνισμός της Μαύρης Θάλασσας" για την αναζήτηση τυχόν περισσοτέρων στοιχείων από το αρχείο του παππού της.
Δεν είναι γνωστές οι μετά την παράδοση των αστυνομικών του καθηκόντων ασχολίες και δράση του, ούτε και δραστηριότητά του από το επιτήδευμα του "κτηματικού" στο Ναύπλιο. Είναι όμως βέβαιο ότι ήταν δραστήριος έμπορος με μεγάλη οικονομική επιφάνεια για την εποχή, αφού σαν εμπορευόμενος καπνά στο Αργοστόλι Κεφαλοννιάς συμμετείχε ως εκθέτης στην πρώτη διεθνή έκθεση έργων βιομηχανίας, που έγινε στο Χάϊντ Πάρκ του Λονδίνου το 1851, όπως αποδεικνύεται και από σχετικό δίπλωμα συμμετοχής του.
Πάντως το 1853 η οικογένεια του φιλικού Κακουλίδη βρίσκεται εγκαταστημένη στην Αθήνα από όπου η Ελισάβετ Κακουλίδου , η "Ζαπετούλα" της Σμύρνης, γράφει στην Ολυμπιάδα Καρυτινού στο Ναύπλιο, τη μέλλουσα σύζυγο του πρωτότοκου γιου της Αριστοτέλη: "Αγαπητή μου θυγάτηρ σε ασπάζωμαι με βάθος ψυχής και καρδιάς, τη 15 8βρίου έτος 1853, εν Αθήναις. Πρώτον ερωτό δια την ποθητήν σας υγείαν... Σε ασπάζωμαι και μένω η μήτηρ σου. Ελισάβετ Κακουλίδη. Υγείεναι ηγαπητή μου θηγάτηρ".
Παρά την εγκατάσταση της οικογένειας στην Αθήνα συνέχισε αυτή να φέρεται εγγεγραμμένη στο δημοτολόγιο του Ναυπλίου μέχρι και το 1883 τουλάχιστον.
Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι στους κατ' επανάληψη συμπληρωθέντας καταλόγους των αγωνιστών της Επαναστάσεως δεν φαίνεται καταχωρημένος και πρόδηλα δεν επεδίωξε, ιποιαδήποτε δημόσια αναγνώριση των προς το Έθνος προσφορών του ούτε και κάποιο όφελος από αυτές. Και δεν μπορούσε άλλως να γίνει, αφού από ζηλευτή, για την εποχή, θέση του τελώνου με αίτησή του αντικαταστάθηκε και από την προνομιούχο θέση του αστυνόμου Αιγίνης οικειοθελώς αποχώρησε.
Το 1865 ο Ιωάννης Κακουλίδης του Παύλου πεθαίνει στη Θεσσαλονίκη, κάτω από άγνωστες συνθήκες σε ηλικία 80 ετών.
Τιμώντας τη μνήμη του συμπατριώτου μας Φιλικού, δίνομε πίνακα των απογόνων (με βάση τα στοιχεία που κατέστη δυνατόν να συγκεντρωθούν), γιατον οποίον αυτοί και οι Πόντιοι πρέπει να σεμνύνονται.
(1) Είχε σταλεί με 12 αξιωματικούς από τον φιλέλληνα βασιλιά της Βαυαρίας Λουδοβίκο Α΄ (1786-1868) στην Ελλάδα και τέθηκε στη διάθεση της ελληνικής κυβερνήσεως. Αργότερα ο Ι. Καποδίστριας του ανέθεσε την εποπτεία, συγκρότηση, οργάνωση και λειτουργία του Λόχου των Ευελπίδων (97/29.12.1828 φύλλο της Γεν. Εφημερίδος της Ελλάδος)
[Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των κειμένων αρκεί να αναγράφεται η πηγή]
* Η φωτογραφία από το αρχείο του δισέγγονού του Αριστοτέλη Κακουλίδη του Αγαμέμνονος
(Ποντιακό Βήμα, τ.65 Ιαν.-Φεβρ.-Μαρ.2001 - Ο ΑΠΟ ΚΕΡΑΣΟΥΝΤΟΣ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ ΦΙΛΙΚΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΚΟΥΛΙΔΗΣ ΤΟΥ ΠΑΥΛΟΥ - ιστορική έρευνα Νικ. Νικολαΐδη)
Πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι με τον ερχομό του στο Ναύπλιο έφερε και την οικογένειά του, χωρίς να υπολογίζει τη θανατηφόρο επιδημία πανώλης που ενέσκηψε εκεί το τέλος Μαΐου του 1828. Δυστυχώς ο κατάλογος του Σ. Βούλγαρη με τα στοιχεία των ενοικούντων στις σκηνές και τα παραπήγματα δε βρέθηκε.
Από τους πίνακες μαθητών του Ελληνικού Σχολείου Ναυπλίου προκύπτει ότι ο Λαμπροκλής Κακουλίδης του Ιωάννου, δηλαδή ο δευτερότοκος γιος του Φιλικού, που φέρεται ότι γεννήθηκε στη Σμύρνη, παρακολούθησε μαθήματα Α΄ κλάσεως του ελληνικού σχολείου κατά το εαρινό εξάμηνο του 1841, από δε το "κάτοπτρον Αποπειρατηρίων και Γενικών Εξετάσεων" 1844-1850 προκύπτει ότι ο Λαμπροκλής φοίτησε στο Γυμνάσιο Ναυπλίου μέχρι το 1847-48 χωρίς να αξιωθεί απολυτηρίου. Από τους ίδιους αυτούς σχολικούς πίνακες προκύπτει ότι ο Λαμπροκλής και συνεπώς και η οικογένειά του ήταν κάτοικοι του οικισμού "Πρόνοια"και ότι κηδεμόνας του ήταν ο πατέρας του Φιλικός που ασκούσε το "επιτήδευμα κτηματικός" (ο σχετικός με το κτήμα ή τα κτήματα. Κατά τον Σκαρλάτο Βυζάντιο ο έχων κτήματα (υποστατικά, ιδιοκτησίας), κτηματίας).
Μετά τη δολοφονία του Καποδίστρια (9.10.1831) και τις εξεγέρσεις κι αδελφοκτόνες συγκρούσεις που ακολούθησαν, η Διοικητική Επιτροπή της Ελλάδος με την υπ'αριθμ. 145/2.5.1832 απόφασή της που δημοσιεύθηκε στο φύλλο 10/21.5.1832 της Γενικής Εφημερίδος, διορίζει τον Κακουλίδη Αστυνόμο Αιγίνης, ο δε Γραμματέας της Επιτροπής Δ. Χρηστίδης κοινοποιώντας την ίδια ημέρα τον διορισμό του με το υπ'αριθμ. 329 έγγραφο της Γραμματείας της Επικρατείας του συνιστά: "Ιδιαίτερα θέλει είσθαι η προσοχή σου εις το να φέρεσαι εις τας μετά των πολιτών σχέσεις σου με αμεροληψίαν, γλυκύτητα και ακρίβειαν. Η προσωπική ελευθερία του πολίτου και η ελευθέρα άσκησις του επιτηδεύματος εκάστου είναι δίκαια, τα οποία καθ'όλας τας περιστάσεις οφείλης να σέβεσαι, μόνη η ανεπίληπτος διαγωγή σου θέλει να χορηγήσει δικαιώματα εις την υπόληψιν της Σεβ. Κυβερνήσεως".
Η Αίγινα ήταν τότε το κέντρο του ελευθέρου Ελληνισμού. Εδώ είχαν συρρεύσει οι περισσότερες εξέχουσες προσωπικότητες και πλήθος κόσμου (υπολογίζεται ότι ο τότε πληθυσμός της ανερχόταν σε 100.000). Η συγκέντρωση τόσου μεγάλου πλήθους στο μικρό αυτό νησί ήταν επόμενο να δημιουργεί απρόβλεπτες καταστάσεις η εξέλιξη των οποίων δεν μπορούσε εύκολα να ελεγχθεί εξαιτίας των παθών της εποχής. Εκεί υφαίνονταν οι πολιτικές ραδιουργίες και εκεί ιδρύθηκαν και λειτούργησαν τα πρώτα ελληνικά σχολεία. Η εκλογή του λοιπόν ως Αστυνόμου στην κρίσιμη αυτή περίοδο δεν ήταν τυχαία.
Η κατάσταση που βρήκε στην Αίγινα ήταν αποκαρδιωτική. Οι έριδες μεταξύ των αντιφρονούντων ήσαν καθημερινές με συνέπεια να βρεθεί στο στόχαστρο των αντιμαχομένων παρατάξεων. Σαν καλός και έντιμος αστυνόμος, συντάσσει και υποβάλλει στον Πρόεδρο της Διοικητικής Επιτροπής Γ. Κουντουριώτην αναφορά για τα όσα συμβαίνουν στην Αίγινα.
Φαίνεται όμως ότι δεν άντεξε τις ραδιουργίες και τις επικίνδυνες αντιπαραθέσεις των αντιμαχόμενων παρατάξεων, οι οποίες δεν ανέχονταν την υποδειγματική άσκηση των αστυνομικών του καθηκόντων. Έτσι τα παραδίδει στις 7 Ιουλίου 1832. Για τις υπηρεσίες του οι επιφανέστεροι κάτοικοι της Αίγινας, μεταξύ των οπίων και οι Γρηγόριος Κωνσταντάς, Νεόφυτος Δούκας, Ιωάν. Διοσκουρίδης, Θεόκλητος Φαρμακίδης, ο Καρύστου Νεόφυτος, ο Γεώργιος Κρομμύδας, ο Ιωάννης Ολύμπιος κ.λπ. εκτιμώντας την προσφορά του ως Αστυνόμου "του οποίου ο τίμιος χαρακτήρ ήτον προεγνωσμένος" εις αυτούς, "αυθορμήτως" εκδίδουν, υπογράφουν και παραδίδουν σ'αυτόν έγγραφο βεβαιωτικό της "ευχαριστήσεώς" των.
Η προσφορά του αυτή δεν πρέπει να ήταν η τελευταία. Όπως αναφέρει ο δημοσιογράφος Γ.Δ. Κορομηλάς σε αρθρίδιό του στη Μεγάλη Ελλ. Εγκυκλ. (τ.13), ο Κακουλίδης χρησιμοποιήθηκε σε διάφορες αποστολές στη Μ. Ασία για τη στήριξη του εκεί ελληνισμού και πρόδηλα ήταν πετυχημένη η εκλογή του για το έργο αυτό, αφού καταγόταν από την Κερασούντα του Πόντου και εμπορευόταν στη Σμύρνη και συνεπώς γνώριζε καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον τις συνθήκες διαβιώσεως των Ελλήνων στην περιοχή.
Δυστυχώς δεν κατέστη δυνατόν να εξακριβωθεί το είδος και η έκταση των αποστολών του αυτών στη Μ. Ασία παρά την προσπάθειά μου να συναντηθώ και με την εγγονή του δημοσιογράφου Μαριάννα Κορομηλά, την συγγραφέα του βιβλίου "Ο Ελληνισμός της Μαύρης Θάλασσας" για την αναζήτηση τυχόν περισσοτέρων στοιχείων από το αρχείο του παππού της.
Δεν είναι γνωστές οι μετά την παράδοση των αστυνομικών του καθηκόντων ασχολίες και δράση του, ούτε και δραστηριότητά του από το επιτήδευμα του "κτηματικού" στο Ναύπλιο. Είναι όμως βέβαιο ότι ήταν δραστήριος έμπορος με μεγάλη οικονομική επιφάνεια για την εποχή, αφού σαν εμπορευόμενος καπνά στο Αργοστόλι Κεφαλοννιάς συμμετείχε ως εκθέτης στην πρώτη διεθνή έκθεση έργων βιομηχανίας, που έγινε στο Χάϊντ Πάρκ του Λονδίνου το 1851, όπως αποδεικνύεται και από σχετικό δίπλωμα συμμετοχής του.
Πάντως το 1853 η οικογένεια του φιλικού Κακουλίδη βρίσκεται εγκαταστημένη στην Αθήνα από όπου η Ελισάβετ Κακουλίδου , η "Ζαπετούλα" της Σμύρνης, γράφει στην Ολυμπιάδα Καρυτινού στο Ναύπλιο, τη μέλλουσα σύζυγο του πρωτότοκου γιου της Αριστοτέλη: "Αγαπητή μου θυγάτηρ σε ασπάζωμαι με βάθος ψυχής και καρδιάς, τη 15 8βρίου έτος 1853, εν Αθήναις. Πρώτον ερωτό δια την ποθητήν σας υγείαν... Σε ασπάζωμαι και μένω η μήτηρ σου. Ελισάβετ Κακουλίδη. Υγείεναι ηγαπητή μου θηγάτηρ".
Παρά την εγκατάσταση της οικογένειας στην Αθήνα συνέχισε αυτή να φέρεται εγγεγραμμένη στο δημοτολόγιο του Ναυπλίου μέχρι και το 1883 τουλάχιστον.
Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι στους κατ' επανάληψη συμπληρωθέντας καταλόγους των αγωνιστών της Επαναστάσεως δεν φαίνεται καταχωρημένος και πρόδηλα δεν επεδίωξε, ιποιαδήποτε δημόσια αναγνώριση των προς το Έθνος προσφορών του ούτε και κάποιο όφελος από αυτές. Και δεν μπορούσε άλλως να γίνει, αφού από ζηλευτή, για την εποχή, θέση του τελώνου με αίτησή του αντικαταστάθηκε και από την προνομιούχο θέση του αστυνόμου Αιγίνης οικειοθελώς αποχώρησε.
Το 1865 ο Ιωάννης Κακουλίδης του Παύλου πεθαίνει στη Θεσσαλονίκη, κάτω από άγνωστες συνθήκες σε ηλικία 80 ετών.
Τιμώντας τη μνήμη του συμπατριώτου μας Φιλικού, δίνομε πίνακα των απογόνων (με βάση τα στοιχεία που κατέστη δυνατόν να συγκεντρωθούν), γιατον οποίον αυτοί και οι Πόντιοι πρέπει να σεμνύνονται.
(1) Είχε σταλεί με 12 αξιωματικούς από τον φιλέλληνα βασιλιά της Βαυαρίας Λουδοβίκο Α΄ (1786-1868) στην Ελλάδα και τέθηκε στη διάθεση της ελληνικής κυβερνήσεως. Αργότερα ο Ι. Καποδίστριας του ανέθεσε την εποπτεία, συγκρότηση, οργάνωση και λειτουργία του Λόχου των Ευελπίδων (97/29.12.1828 φύλλο της Γεν. Εφημερίδος της Ελλάδος)
[Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των κειμένων αρκεί να αναγράφεται η πηγή]
* Η φωτογραφία από το αρχείο του δισέγγονού του Αριστοτέλη Κακουλίδη του Αγαμέμνονος
(Ποντιακό Βήμα, τ.65 Ιαν.-Φεβρ.-Μαρ.2001 - Ο ΑΠΟ ΚΕΡΑΣΟΥΝΤΟΣ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ ΦΙΛΙΚΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΚΟΥΛΙΔΗΣ ΤΟΥ ΠΑΥΛΟΥ - ιστορική έρευνα Νικ. Νικολαΐδη)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου